Tracąc zwolnienie podmiotowe z VAT lub rezygnując z niego, możemy pomniejszyć podatek należny o podatek naliczony w zakupach dokonanych w czasie korzystania ze zwolnienia. Z tego prawa skorzystamy, dokonując spisu z natury
Podatnicy mogą zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego VAT. Uczynić to mogą zarówno przed uzyskaniem pierwszego obrotu, jak i w trakcie prowadzenia sprzedaży podlegającej VAT. W tym drugim przypadku - pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
Zazwyczaj jednak podatnicy tracą prawo do zwolnienia podmiotowego. Stanie się to wtedy, gdy wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku przekroczy kwotę 50 tys. zł lub odpowiednio niższą - gdy podatnik rozpoczął wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w trakcie roku. Zwolnienie traci wtedy moc w momencie przekroczenia kwoty niższej, ustalonej w proporcji do okresu, który zostanie do końca roku.
Wówczas obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia kwoty limitu, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.
Za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty limitu oraz przedłożenia w urzędzie skarbowym spisu z natury, w terminie 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.
Przepisy dotyczące prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wedle powyższych zasad stosuje się również do podatników, którzy rezygnują z przysługującego im zwolnienia podmiotowego - pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
Czynni podatnicy VAT są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.
Podatnicy zwolnieni z VAT podmiotowo są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.
Po utracie zwolnienia, czynni podatnicy VAT muszą prowadzić co najmniej ewidencję sprzedaży VAT (w której dokumentują wystawiane przez siebie faktury oraz wszelką inną sprzedaż). Jeśli chcą dokonywać obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupach, muszą też zaprowadzić ewidencję zakupów VAT.
14 dni na złożenie spisu z natury
W ciągu 14 dni musi złożyć w urzędzie skarbowym spis z natury podatnik, który chce pomniejszyć podatek należny o podatek naliczony przy zakupach z okresu zwolnienia