JERZY MARTINI
doradca podatkowy Baker & McKenzie
Niestety dla podatników stanowisko takie nie znajduje uzasadnienia w przepisach wspólnotowych. Warto pamiętać, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) nie posiada uprawnień do decydowania, że dany przepis krajowy nie może być stosowany (jako niezgodny z prawem wspólnotowym).
W tym zakresie skutki orzeczenia ETS różnią się od tych wynikających z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Waga orzeczeń Trybunału wynika z tego, że jest to jedyny organ władny dokonania de facto wiążącej wykładni prawa wspólnotowego. Moc wiążąca orzeczenia ETS wynika z obowiązku państw członkowskich (w tym wszystkich jego organów łącznie z sądami i organami podatkowymi) przestrzegania prawa wspólnotowego. Obowiązek ten wiąże się również z powstrzymaniem od stosowania przepisu prawa krajowego, jeśli jego zastosowanie spowodowałoby naruszenie prawa wspólnotowego.
Zatem w przypadkach, gdy naruszona jest klauzula stałości, tak jak zdefiniował ją Trybunał, organ podatkowy czy sąd zobowiązany jest zgodnie z prawem do powstrzymania się od stosowania niezgodnego w tym zakresie art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Jeśli jednak kwestia dotyczy przypadku, w którym nie została naruszona klauzula stałości (np. odliczenia VAT przy nabyciu paliwa od zwykłego samochodu typu sedan), nie ma przeciwwskazań wynikających z prawa wspólnotowego, aby organ podatkowy czy sąd zastosował art. 88 ust. 1 pkt. 3 ustawy o VAT.
Takie działanie nie stanowi naruszenia klauzuli stałości, jest więc w pełni zgodne z prawem wspólnotowym. Należy więc podkreślić, że obecnie art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT jest niezgodny z prawem wspólnotowym wyłącznie w zakresie, w jakim naruszona jest klauzula stałości. Konkluzja taka wynika też z orzecznictwa ETS. Niestety dobrodziejstwo wynikające z omawianego orzeczenia ETS dotyczy wyłącznie tych podatników, którzy nabyli samochody spełniające warunki uznania ich za tzw. kratki lub wymogi tzw. wzoru Lisaka.