Czwarta część komentarza do przepisów wprowadzających KAS skupia się przede wszystkim na nowelizacji czterech ustaw: o VAT, Prawo celne, o swobodzie działalności gospodarczej oraz o podatku akcyzowym. Poza omówieniem samych zmian zamieszczamy też kilka uwag związanych z funkcjonowaniem nowych rozwiązań. Jest to szczególnie widoczne w ustawie o VAT, która została istotnie znowelizowana z początkiem 2017 r.



Obecnie regulacje w zakresie VAT umożliwiają dokładną weryfikację transakcji pomiędzy przedsiębiorcami na potrzeby określenia zasadności zwrotu tego podatku. Naczelnik urzędu skarbowego wydaje postanowienie o przedłużeniu terminu do zwrotu także wówczas, gdy kontrola prowadzona jest m.in. przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. Prowadzi to do paradoksalnej sytuacji, gdy inny organ ocenia, czy podatek może być zwrócony, a inny o tym decyduje. Komentarz wskazuje na instrumenty obrony podatników przed takimi działaniami organów podatkowych. W szczególności odwołuje się do uchwały siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, który stwierdził, iż niezależnie od trybu weryfikacji podatnika postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT jest traktowane jako wydane w ramach czynności sprawdzających, regulowanych ordynacją podatkową. Tym samym – po złożeniu zażalenia i niekorzystnym rozstrzygnięciu organu drugiej instancji – podatnikowi przysługuje prawo do wniesienia skargi na otrzymane postanowienie do sądu administracyjnego. Dotychczas w tym zakresie istniało niejednolite orzecznictwo.
W obszarze VAT szerzej zostały omówione również przesłanki uprawniające organy podatkowe do nałożenia 100-proc. sankcji w przypadku nieprawidłowych rozliczeń. Sankcję taką nałożyć może obecnie zarówno naczelnik urzędu skarbowego, jak również naczelnik urzędu celno-skarbowego.
Przy czym zmiany w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zmierzają w kierunku wyłączenia stosowania tej ustawy przy kontroli przedsiębiorców prowadzonych przez naczelników urzędów celno-skarbowych. Z jednej strony zmienione przepisy powielają art. 93 ustawy o KAS, który wprost wyłącza stosowanie ustawy u.s.d.g. w kontroli celno-skarbowej. Z drugiej jednak nowelizacja art. 84a u.s.d.g. dotyczy wyłączenia określonych uprawnień podatników, ale tylko przy fakultatywnej kontroli celno-skarbowej, prowadzonej w sposób ciągły w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym oraz urządzania i prowadzenia gier hazardowych. Ostatecznie wyłączenia te kumulują się i komentarz stara się wskazywać kierunek prawidłowej ich interpretacji.
Z kolei problematyka poruszona w zmienianych przepisach prawa celnego oraz ustawy o podatku akcyzowym skupia się głównie na określeniu właściwych organów odpowiedzialnych za pobór i kontrolę w zakresie tych danin, a także określeniu ich właściwości (miejscowej, instancyjnej, a także rzeczowej). Ustawodawca w wielu przepisach posługuje się pojęciem organu celnego mimo zniesienia naczelników urzędów celnych oraz dyrektorów izb celnych. Dopiero odniesienie do art. 69 prawa celnego umożliwia stwierdzenie, że pod pojęciem organu celnego należy rozumieć naczelnika urzędu celno-skarbowego, będącego organem pierwszej instancji, lub dyrektora izby administracji skarbowej, jako organu drugiej instancji. Co więcej, określone kompetencje w zakresie tych dwóch podatków przyznane zostały również naczelnikom urzędów skarbowych. Jeżeli weźmiemy pod uwagę możliwość wyboru organu podatkowego przez podatnika, co ma miejsce w przepisach ustawy o podatku akcyzowym, całość regulacji związanej z ustaleniem właściwego organu podatkowego staje się relatywnie złożona. W konsekwencji podatnicy muszą za każdym razem weryfikować, czy określona transakcja podlega rozliczeniu w urzędzie celno-skarbowym czy urzędzie skarbowym.
Analiza całości nowelizowanych przepisów wskazuje, że większa ich część związana jest z przyporządkowaniem dotychczasowych kompetencji różnych organów podatkowych obecnie istniejącym naczelnikom urzędów celno-skarbowych oraz naczelnikom urzędów skarbowych. Dotyczy to zarówno problematyki związanej z rozliczeniami zobowiązań publicznoprawnych, jak też współpracy z innymi państwowymi organami i służbami. Zmiany obejmują również szefa KAS, który przejął uprawnienia szefa Służby Celnej oraz określone kompetencje ministra finansów. Komentarz stara się te zmiany omawiać, aby zminimalizować ryzyko podejmowania niewłaściwych czynności przez nowe organy podatkowe (organy KAS) oraz w stosunku do nich.
Poprzednie części komentarza ukazały się:
cz. 1 – 22 listopada 2016 r. (DGP nr 225),
cz. 2 – 20 grudnia 2016 r. (DGP nr 245),
cz. 3 – 24 stycznia 2017 r. (DGP nr 16),
cz. 4 – 21 lutego 2017 r. (DGP nr 36),
cz. 5 – 21 marca 2017 r. (DGP nr 56),
cz. 6 – 18 kwietnia 2017 r. (DGP nr 75),
cz. 7 – 23 maja 2017 r. (DGP nr 98),
cz. 8 – 20 czerwca 2017 r. (DGP nr 117),
Cz. 9 – 18 lipca 2017 r. (DGP nr 137).
Cz. 10 – 22 sierpnia 2017 r. (DGP nr 161)
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
W tygodniku Firma i Prawo komentowaliśmy ustawy:
● z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
● z 5 lipca 2001 r. o cenach
● z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
● z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze
● z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
● z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
● z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
● z 12 grudnia 2012 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów
● z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
● z 14 grudnia 2012 r. o odpadach
● z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta
● z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
● z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl