Podwyższenie kwoty wolnej od podatku, zakaz zaliczania do kosztów wydatków opłaconych gotówką na kwotę przekraczającą 15 tys. zł – to najważniejsze nowości w PIT, które zaczną obowiązywać lada dzień.
Do tego dojdą inne zmiany, np. w uldze na badania i rozwój, zniesienie podatku od aportu własności intelektualnej, zmiany w opodatkowaniu wkładów wnoszonych do spółek kapitałowych (a tym samym tzw. cichych rezerw).
Podatnicy mają jednak wątpliwości, jak stosować niektóre nowe przepisy. Na przykład, czy jeżeli po 31 grudnia 2016 r. skompensują swoje zobowiązania przekraczające ustawowy limit 15 tys. zł, to będą mogli zaliczyć je do kosztów podatkowych? Fiskus potwierdza taką możliwość (np. w interpretacji z 21 grudnia 2016 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.1011.2016.1.BD).
Kwota zmniejszająca podatek w 2017 r.:
Podstawa opodatkowania Kwota zmniejszająca podatek
nie przekroczy 6600 zł 1188 zł
od 6600 zł, ale nie przekroczy 11 000 zł 1188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru:631 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku – 6600 zł) ÷ 4400 zł
od 11 000 zł, ale nie przekroczy 85 528 zł 556 zł 02 gr
od 85 528 zł i nie przekroczy 127 000 zł 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru:556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł
wyniesie 127 000 zł lub więcej 0 zł
Zmieni się wysokość i zasady ustalania kwoty pomniejszającej podatek.
Podatnik, którego dochód (podstawa opodatkowania) w ciągu roku nie przekroczy 6600 zł, w ogóle nie zapłaci podatku dochodowego (do końca 2016 r. jest to 3089 zł).
Dla zarabiających od 6600 zł do nie więcej niż 11 tys. zł rocznie, kwota wolna będzie się stopniowo, zmniejszać, aż do poziomu 3089 zł.
Podatnicy, których podstawa opodatkowania będzie wyższa niż 11 tys. zł, ale nie przekroczy 85 528 zł, nie zapłacą podatku od dochodu wynoszącego 3089 zł.
Kwota wolna będzie się stopniowo zmniejszać dla podatników, którzy wejdą w drugi próg podatkowy (czyli z dochodami od 85 528 zł do 127 tys. zł).
Osoba, która zarobi 127 tys. zł lub więcej, w ogóle nie będzie miała kwoty wolnej.
Do 31 grudnia 2016 r. Od 1 stycznia 2017 r.
Limit transakcji (nowy art. 22p ustawy o PIT)
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nakazuje rozliczać za pośrednictwem banku transakcje, które przekraczają równowartość 15 tys. euro. Za nieprzestrzeganie tych przepisów nie ma konsekwencji podatkowych. Próg ten zmaleje do 15 tys. zł, czyli ok. czterokrotnie. Przedsiębiorca, który nie rozliczy transakcji powyżej 15 tys. zł za pośrednictwem rachunku bankowego, nie zaliczy zapłaconych kwot do kosztów uzyskania przychodów.Zasady te dotyczą zarówno kosztów bezpośrednich, jak i pośrednich, rozliczanych w czasie, np. amortyzacji.
Ulga na badania i rozwój (znowelizowany art. 26e)
Można dodatkowo odliczać od podstawy opodatkowania (koszty kwalifikowane):n 30 proc. kosztów osobowych;n 20 proc. pozostałych kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową – w przypadku mikro, małych i średnich firm;n 10 proc. pozostałych kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową – w przypadku większych podmiotów. Będzie można odliczyć:n 50 proc. – wszystkich kosztów u mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich firm;n w dużych firmach: 50 proc. kosztów osobowych i 30 proc. pozostałych wydatków związanych z działalnością badawczo-rozwojową.
Podatnik, który poniósł stratę lub wielkość jego dochodu była niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, mógł dokonać odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w części – w zeznaniach za kolejne trzy lata podatkowe. Okres odliczenia będzie wydłużony do sześciu lat.Nowo powstałe przedsiębiorstwa (start-upy), które nie wykazują dochodów albo mają je zbyt małe do pełnego wykorzystania ulgi, będą mogły wykazać w zeznaniu podatkowym nieodliczoną kwotę i otrzymać zwrot gotówkowy. W takiej sytuacji ci, którzy płacą podatek według skali, będą wykazywać 18 proc. nieodliczonej kwoty, a ci, którzy rozliczają się liniowo – 19 proc. tej kwoty.
Kosztami kwalifikowanymi mogły być wydatki dotyczące:n pracy osób zatrudnionych do realizacji projektów;n nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z B+R;n ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych i nabycia wyników badań, naukowych, świadczonych lub wykonywanych na potrzeby działalności B+R;n odpłatnego korzystania z aparatury naukowo-badawczej. Katalog kosztów kwalifikowanych będzie poszerzony o koszty poniesione w związku z:n uzyskaniem patentu, np. na przygotowanie dokumentacji (również tłumaczeń);n prowadzeniem postępowania (m.in. opłaty urzędowe i koszty zastępstwa);n odparciem zarzutów niespełnienia warunków wymaganych do uzyskania patentu;n opłatami okresowymi, odnowieniem patentu, prawami ochronnymi na wzór użytkowy.
Żywność sprzedawana przez rolników (znowelizowany art. 20)
Rolnicy mogli sprzedawać przetworzone wyroby roślinne lub zwierzęce pochodzące z własnych upraw, hodowli lub chowu (np. mąkę, dżemy, kompoty, ciasta), płacąc jedynie 2-proc. ryczałt od przychodów. Jednym z warunków zastosowania preferencji był handel wyłącznie w miejscu wytwarzania produktów lub na targowiskach. Sprzedaż produktów wytworzonych we własnym gospodarstwie domowym będzie do kwoty 20 tys. zł całkowicie zwolniona z podatku (ilość produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy i chowu użytych do produkcji danego produktu musi wynosić co najmniej 50 proc.).Od przychodów powyżej tej kwoty rolnicy będą mogli płacić 2-proc. ryczałt. Rozszerzony będzie katalog odbiorców takiej żywności, m.in. o placówki zbiorowego żywienia, stołówki szkolne, agroturystykę.
Przychód z aportu (zmieniony art. 17 ust.1 pkt 9)
Podatnik, który wnosił aport (wkład niepieniężny) do spółki kapitałowej i otrzymywał w zamian jej udziały, miał przychód w wysokości ich nominalnej wartości. To było często wykorzystywane w celach optymalizacyjnych. Koniec z optymalizacją. Przychodem wnoszącego aport do spółki kapitałowej będzie rynkowa wartość wkładu (chyba że wyższa byłaby wartość określona w statucie lub umowie spółki). Zatem podatnik, który wniesie aport w części na kapitał zapasowy (tzw. agio) i obejmie udziały o wartości niższej niż rynkowa i tak zapłaci PIT od rynkowej wartości wkładu.
Aport własności intelektualnej i przemysłowej (dodany art. 17 ust. 1e)
Aport skomercjalizowanej własności intelektualnej skutkował powstaniem przychodu. Kto więc wnosił do spółki kapitałowej: patent, prawo ochronne na wynalazek, wzór użytkowy, autorskie prawa do programu komputerowego, know-how albo prawo do korzystania z tych praw, musiał zapłacić podatek od wartości otrzymanych w zamian udziałów. Nie będzie podatku od aportu skomercjalizowanej własności intelektualnej. Ma to zachęcić podatników do działalności innowacyjnej.
Podmioty powiązane (zmieniony art. 25 ust. 5a) i dodatkowa dokumentacja podatkowa (zmieniony art. 25a)
Dla uznania, że podmioty są powiązane, wystarczyło, aby jeden posiadał w kapitale drugiego – bezpośrednio lub pośrednio – udział nie mniejszy niż 5 proc.Istniał obowiązek sporządzania dodatkowej dokumentacji podatkowej, gdy łączna kwota transakcji w roku podatkowym pomiędzy podmiotami powiązanymi (lub zapłata należności trafiających do kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową) przekraczała ustalone pułapy (20–50 tys. euro). Podmioty nie będą uznawane za powiązane aż do momentu, gdy udział jednego z nich w kapitale drugiego wyniesie 25 proc.Przepisy dotyczące dodatkowej dokumentacji będą całkowicie zmienione. Obowiązek jej sporządzania będzie ciążył na trzech grupach podatników.Wyłączeni zostaną z niego podatnicy o przychodach albo kosztach do 2 mln euro.
Ograniczone zwolnienie z PIT dla dotacji z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego (dodany art. 21 ust. 3)
Dotacje na prowadzenie działalności gospodarczej były zwolnione z PIT (art. 29 ust.1 pkt 129). Dotyczyło to także części przeznaczonej na wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. Dlatego właściciele szkół i przedszkoli będący zarazem ich dyrektorami nie płacili podatku od wynagrodzenia sfinansowanego z takiej dotacji. Zwolnienie zostanie zlikwidowane.
Podatek u źródła (dodany art. 3 ust. 2b pkt 7)
Przepisy nie precyzowały pojęcia dochodu osiąganego na terytorium RP przez nierezydenta. Istniały spory (także w orzecznictwie), czy znaczenie w tej sprawie ma miejsce, z którego jest wypłacane wynagrodzenie, czy to, gdzie usługa została wykonana i gdzie pojawił się efekt jej wykorzystania. Problem miały więc polskie firmy korzystające z usług nierezydentów – nie miały pewności, czy są zobowiązane do potrącenia podatku u źródła od wypłacanego za granicę wynagrodzenia. Znaczenie będzie miało wyłącznie to, skąd wypłacane jest świadczenie, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia. Jeśli z Polski – polska firma będzie musiała potrącić podatek u źródła.
Wymiana udziałów (dodany art. 24 ust. 19)
Transakcje „wymiany udziałów” były neutralne podatkowo, pod warunkiem spełnienia odpowiednich wymogów wynikających z art. 24 ust. 8a. Oprócz dotychczasowych wymogów wymiana będzie musiała być też przeprowadzona z „uzasadnionych przyczyn ekonomicznych”. W przeciwnym razie będzie opodatkowana. Wymieniający udziały będą więc musieli posiadać argumenty biznesowe uzasadniające przeprowadzenie tej transakcji.