Państwo obejmie nadzór nad uprawami suszu, a rolnicy nie sprzedadzą go już za granicę bez podatku. Celem opublikowanego właśnie projektu nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym jest uderzenie w szarą strefę i wsparcie legalnie działającej branży, dla której konkurencją są przestępcy otwierający coraz to nowe, nielegalne fabryki papierosów i innych wyrobów tytoniowych.
Resorty finansów i rolnictwa postanowiły uderzyć systemowo. Stwierdziły, że nie wystarczy likwidować nielegalne fabryki papierosów, trzeba pozbawić je dopływu surowca. Stąd pomysł na pakiet tytoniowy, kolejny po paliwowym, energetycznym, przewozowym i alkoholowym.
Rolnik zapłaci...
Najważniejsze zmiany obejmą producentów rolnych. Do tej pory, gdy chcieli sprzedać susz tytoniowy za granicę, nie płacili z tego tytułu akcyzy. W praktyce, jak tłumaczy Krzysztof Wiński, menedżer w dziale doradztwa prawnopodatkowego w PwC, surowiec często trafiał nie za granicę, lecz do odbiorców krajowych, np. do nielegalnych fabryk papierosów.
Po wejściu w życie nowelizacji susz bez daniny sprzedadzą za granicę tylko przedsiębiorcy prowadzący skład podatkowy oraz pośredniczące podmioty tytoniowe (PPT), nad którymi nadzór ma państwo. Rolnik zapłaci akcyzę, a potem będzie mógł ubiegać się o jej zwrot.
...i trafi do rejestru
Obowiązek zapłaty podatku to niejedyna zmiana dla rolników. Każdy producent suszu tytoniowego będzie musiał ubiegać się o wpis do nowego rejestru, prowadzonego przez dyrektora właściwego oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego. Co więcej, będzie musiał przekazywać mu co roku (do 15 maja) wszystkie istotne informacje na temat prowadzonej uprawy, produkcji i sprzedaży surowca tytoniowego. Za niewykonanie tego obowiązku będzie groziła grzywna.
Rolnik będzie też musiał powiadomić urzędników ARR o zamiarze zniszczenia suszu (co najmniej trzy dni wcześniej), a urzędnicy, którzy będą obecni przy tej czynności, sporządzą z niej protokół.
Kto przestanie prowadzić uprawę albo nie przekaże ARR informacji o niej, zostanie wykreślony z rejestru. Jeśli nadal mimo to będzie prowadził uprawę, ARR będzie mogła mu nakazać ją zniszczyć.
Niższy ryczałt
Zmiany czekają nie tylko rolników. Już od ponad roku małe i średnie firmy lobbowały za obniżeniem bądź likwidacją obowiązku składania ryczałtowego zabezpieczenia akcyzowego, które pozwala uzyskać status PPT.
MF odpowiadało, że o likwidacji ryczałtu nie ma mowy, bo zabezpieczenie w wysokości 30 mln zł skutecznie odstraszyło wiele nieuczciwych firm. Teraz jednak resort zaproponował obniżkę do 15 mln zł, przyznając, że pośredniczącymi podmiotami tytoniowymi są głównie małe i średnie firmy, które „dysponują ograniczonym zasobem środków finansowych”.
Zabezpieczenie będą mogły też składać osoby trzecie. Będą one jednak solidarnie odpowiadać – do wysokości zapłaconej sumy – za zaległości podatkowe PPT (wraz z odsetkami za zwłokę).
MF zaproponowało też, aby zabezpieczeniem akcyzowym mogła być, zamiast 15 mln zł, hipoteka na nieruchomości.
Pośredniczące podmioty tytoniowe będą musiały składać prezesowi ARR informacje o masie kupionego suszu, w podziale na grupy użytkowe jego odmian.
Kolejna ewidencja
Zmiany czekają także prowadzących składy podatkowe, jeśli magazynują nieopodatkowany susz tytoniowy poza składem. Będą oni musieli prowadzić ewidencję takiego surowca, podając m.in. sposób jego przetwarzania oraz adresy swoich magazynów.
Naturalny krok fiskusa
Krzysztof Wiński ocenia pozytywnie zaproponowane zmiany. – Po ich wejściu w życie proceder pokątnej dystrybucji suszu powinien zostać istotnie ograniczony. Tym samym powinny zniknąć też nielegalne fabryki wyrobów tytoniowych – uważa.
Jego zdaniem pomoże w tym nie tylko planowana nowelizacja, ale też obowiązujący już pakiet przewozowy, a w przyszłości także unijny system śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów tytoniowych „track and trace”, nad którym trwają już prace w Unii Europejskiej.
Tego samego zdania jest Karolina Han, starszy konsultant w kancelarii KDCP. Chwali zapał fiskusa do walki z szarą strefą, narzeka jednak na tempo prac.
– O zmianach w branży tytoniowej mówiło się od dawna, a ich projekt ukazuje się dopiero teraz, i to zaraz po projekcie nowelizacji pakietu przewozowego dotyczącym lokalizatorów GPS. Na wniesienie uwag do tego ostatniego dostaliśmy tylko trzy dni, a już powinniśmy konsultować kolejny projekt – narzeka ekspertka.
Projekt ma wejść w życie 14 dni po jego ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Ministerstwo Finansów liczy na to, że nastąpi to jeszcze w III kwartale 2017 r.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym w konsultacjach publicznych
