Przedsiębiorstwo, które ma siedzibę w jednym kraju i prowadzi działalność za pośrednictwem zakładu w innym kraju – zgodnie z Modelową Konwencją OECD – może być opodatkowane w tych obydwu państwach. Na co warto w tym przypadku zwrócić uwagę?
Agnieszka Morska, doradca podatkowy w Sendero Tax & Legal :
Konieczne jest dokonanie podziału zysków wypracowanych przez przedsiębiorstwo jako całość (tzn. przez jednostkę macierzystą i zakład) pomiędzy obie jurysdykcje podatkowe – innymi słowy, należy ustalić, jaka część zysków powinna podlegać opodatkowaniu w państwie siedziby przedsiębiorstwa, a jaką część powinno opodatkować państwo położenia zakładu (oddziału). W praktyce przypisanie zysków budzi wiele wątpliwości (w szczególności gdy zakład wykonuje wyłącznie czynności na rzecz jednostki macierzystej).
Co w tym zakresie przewiduje Modelowa Konwencja OECD?
Konwencja formułuje jedynie ogólne zasady podziału zysku. Zakładowi należy przypisać takie zyski, jakie mógłby osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem. Nie jest natomiast jednoznaczne, według jakiej metody cel ten powinien być osiągnięty.
Jak zatem ustalić zysk bądź stratę dla zakładu położonego w Polsce?
Wydaje się, że wynik podatkowy (zysk/strata) zakładu położonego w Polsce powinien być ustalony jako różnica między przychodami i kosztami, które można przypisać zakładowi (przy uwzględnieniu polskich regulacji prawnych dotyczących zasad ustalania dochodu/przychodu podlegającego opodatkowaniu).
Pozostaje zatem określenie, jakie przychody i koszty powinny być przypisane do zakładu. Wydaje się, że przychód zakładu położonego w Polsce powinien być ustalony na zasadach stosowanych przez podmioty niezależne (tzn. wartość przychodu powinna być określona na podstawie ceny, którą za czynności wykonywane przez zakład w porównywalnych warunkach powinien zapłacić podmiot niezależny). Ustalając koszty, które mogą być przypisane zakładowi, wydaje się, że należy uwzględniać wszelkie wydatki pośrednio i bezpośrednio związane z działalnością zakładu. Co istotne, jako koszt zakładu powinny być uwzględnione również wydatki związane z zarządzaniem i ogólną administracją, poniesione na rzecz zakładu (bez względu na to, gdzie wydatki te faktycznie powstały). Tak ustalony zysk zakładu będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych.