Otrzymując zagraniczny spadek, można być objętym podatkiem w dwóch krajach. Podatek zapłacony za granicą można jednak odliczyć od podstawy opodatkowania w Polsce jako jeden z ciężarów obciążających spadek.
ROZMOWA
• Czy spadkobierca otrzymujący zagraniczny spadek może być obciążony podatkiem w dwóch krajach?
- Może się zdarzyć, że osoba zamieszkała w Polsce otrzyma w drodze spadku majątek po krewnych, którzy wyemigrowali z Polski. W związku z transgranicznym charakterem spadku jego opodatkowanie może budzić wśród spadkobierców wiele wątpliwości. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że otrzymując majątek w drodze spadku, można być obciążonym podatkiem w dwóch krajach. Interesującym przykładem jest dziedziczenie nieruchomości położonej na terytorium Niemiec.
• Jak zatem będzie wyglądało opodatkowanie polskiego spadkobiercy, który otrzyma w spadku nieruchomość położoną w Niemczech po niemieckim spadkodawcy?
- Taki spadek zasadniczo będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce zgodnie z art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż w chwili otwarcia spadku nabywca był polskim obywatelem. Biorąc pod uwagę fakt, że odziedziczony majątek położony jest w Niemczech, może wystąpić konieczność zapłacenia podatku również na terytorium tego kraju. W celu ustalenia powstania ewentualnego obowiązku podatkowego w Niemczech kluczowym przepisem jest par. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a) niemieckiej ustawy o podatku od spadków i darowizn (Erbschaftsteuerund Schenkungsteuergesetz, BGBl. I 1997).
Zgodnie z tym przepisem, jeżeli spadkodawca lub spadkobierca są osobami fizycznymi posiadającymi miejsce zamieszkania na terenie Niemiec, to tamtejszym podatkiem od spadków i darowizn opodatkowane zostanie łączne przysporzenie majątkowe, niezależnie od miejsca położenia nabytych rzeczy (nieograniczony obowiązek podatkowy). W związku z powyższym otrzymany majątek podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Ustawa niemiecka przewiduje jednak możliwość zaliczenia zapłaconego za granicą podatku na poczet obciążenia podatkowego powstałego w Niemczech.
• Jakie warunki trzeba spełnić, żeby skorzystać z tego przywileju?
- Uprawnienie to zostało uzależnione od spełnienia kilku warunków. Konieczne jest wystąpienie nieograniczonego obowiązku podatkowego oraz brak umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania na gruncie podatku od spadków i darowizn. Ponadto zagraniczny podatek od spadków i darowizn musi być odpowiednikiem niemieckiego podatku od spadków i darowizn i został faktycznie zapłacony. Zaliczenie jest dopuszczalne, jeżeli niemiecki podatek od spadków i darowizn powstanie w ciągu pięciu lat od zapłaty zagranicznego podatku od spadków i darowizn. Poza tym odliczenie możliwe jest wyłącznie w przypadku odziedziczenia tzw. majątku zagranicznego. W przypadku gdy nieruchomość nabyta w spadku położona jest w Niemczech, w rozumieniu niemieckich przepisów nie mamy do czynienia z majątkiem zagranicznym. W związku z tym nawet spełnienie pozostałych, wymienionych powyżej warunków, nie uprawnia podatnika do odliczenia od niemieckiego podatku kwoty podatku uiszczonego w Polsce.



• Czy to oznacza, że w takim przypadku podatnik zapłaci podatek podwójnie?
- Niezupełnie. W Polsce, zgodnie z art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnik może potraktować podatek zagraniczny jako jeden z ciężarów obciążających spadek, a zatem odliczyć go od podstawy opodatkowania. Odliczenie takie nie spowoduje oczywiście całkowitego zlikwidowania podwójnego opodatkowania, ale jedynie ograniczy jego wysokość.
• A z jakimi konsekwencjami podatkowymi będzie się wiązać odziedziczenie przez Polaka nieruchomości położonej w Polsce, jeżeli spadkodawca mieszkał w Niemczech?
- Z jednej strony nabycie to podlega opodatkowaniu w Polsce. Jednocześnie ze względu na fakt posiadania przez spadkodawcę miejsca zamieszkania na terenie Niemiec wystąpi obowiązek podatkowy również w Niemczech. W przypadku łącznego spełnienia wymienionych powyżej warunków podatnik uzyska jednak prawo odliczenia od podatku należnego w Niemczech kwoty podatku zapłaconego w Polsce. Nabyty majątek będzie bowiem wypełniał definicję majątku zagranicznego. Oznacza to, że podatek faktycznie będzie zapłacony tylko raz.