Subskrybuj nas na Youtube
Ewa Łuczak: Znakomita większość zapytań o stawki VAT (84 proc.) dotyczy towarów. Pytania o świadczenia kompleksowe to margines. Odmawiamy wydania WIS, jeśli nie mamy do czynienia z takim świadczeniem
Celem wprowadzenia WIS była pomoc dla podatników. Ile wniosków złożyli podatnicy i ile informacji zostało już wydanych?
Wiążące informacje stawkowe (WIS) obsługiwane przez Krajową Informację Skarbową (KIS) cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Od początku działania tej usługi (od listopada 2019 r.) do 11 lutego br. podatnicy złożyli 15 467 wniosków (WIS-W), a wydaliśmy – w czasach trudnej sytuacji pandemicznej – 9407 wiążących informacji stawkowych. Zanonimizowane wersje (w szczególności w zakresie danych objętych tajemnicą przedsiębiorstwa) wydanych decyzji WIS są publikowane na stronie BIP Krajowej Informacji Skarbowej.
Ile było wniosków o wydanie WIS w sprawie świadczeń złożonych?
Zwróćmy uwagę, że od 1 lipca 2020 r. mamy nową matrycę stawek VAT, co oznacza fundamentalną zmianę sposobu identyfikowania towarów dla celów stosowania stawek VAT. Towary są bowiem identyfikowane dla tych celów za pomocą Nomenklatury scalonej (CN). Wyjątkiem są towary „gastronomiczne”, które nadal podlegają klasyfikacji według PKWiU (w chwili obecnej PKWiU 2015). Przy usługach natomiast pozostawiono dotychczas stosowaną klasyfikację statystyczną – PKWiU, przy czym została ona uaktualniona z PKWiU 2008 do PKWiU 2015. Zmiany te znajdują swoje odzwierciedlenie w wątpliwościach podatników. Pytają oni przede wszystkim o towary. Wnioski te stanowią 84 proc. wszystkich zapytań, a tylko w 11 proc. wątpliwości dotyczą stawek VAT na usługi. Wnioski podatników dotyczące świadczeń kompleksowych mają marginalny charakter, stanowią bowiem tylko 5 proc. wszystkich WIS-W. Do chwili obecnej wydaliśmy w tym zakresie 250 decyzji merytorycznych (200 decyzji WIS oraz 50 decyzji o odmowie wydania WIS).
W jakich sytuacjach KIS odmawia wydania informacji, jeśli chodzi o świadczenia kompleksowe?
Odmawiamy wydania WIS w przypadkach, w których nie mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym. Odmowa zawiera zawsze szczegółowe uzasadnienie, z powołaniem na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Podatnik otrzymuje zatem w takiej decyzji merytoryczne rozstrzygnięcie przedstawionego problemu podatkowego. Takie rozstrzygnięcie jest dla podatnika wskazówką co do dalszego sposobu postępowania. Należy podkreślić, że odmowa wydania WIS jest rozstrzygnięciem merytorycznym, które w jednoznaczny sposób odpowiada podatnikowi, że w danej sytuacji nie mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym.
Część przedsiębiorców i doradców zwraca uwagę, że w przypadku wniosków o świadczenia złożone KIS wymaga dzielenia wniosków i złożenia pytań o poszczególne dostawy/usługi składające się na świadczenie złożone. Dlaczego?
Na początku zwróćmy uwagę, że tryb wydawania interpretacji indywidualnych jest inny niż tryb postępowania w sprawie WIS. Zarówno wniosek o wydanie WIS, jak i decyzja WIS może dotyczyć wyłącznie jednego towaru, usługi albo świadczenia kompleksowego. Taka sama zasada – w zakresie towarów – obowiązuje w przypadku wiążącej informacji akcyzowej (WIA) lub taryfowej (WIT). Natomiast w przypadku interpretacji wniosek może zawierać kilka stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych i wydawana interpretacja zazwyczaj obejmuje wszystkie kwestie zawarte we wniosku dotyczące jednego podatku. Różnica ta została wyraźnie zaakcentowana w przygotowanej przez KIS instrukcji wypełniania WIS-W (instrukcja jest dostępna na stronie BIP KIS). Ponadto postępowanie w sprawie wydania WIS jest postępowaniem dowodowym, w trakcie którego dokonywane są ustalenia faktyczne, dla których informacje podane we wniosku o wydanie WIS mają jedynie charakter wstępny. W przypadku interpretacji nasze stanowisko opiera się tylko i wyłącznie na informacjach przekazanych przez podatnika we wniosku.
To istotne różnice. Czy w przypadku świadczeń złożonych KIS domaga się więc dzielenia wniosków?
KIS nie wymaga dzielenia WIS-W dotyczącego świadczenia kompleksowego na odrębne wnioski. Jak już powiedziałam, jeśli opisane usługi i/lub towary nie stanowią świadczenia kompleksowego, wydawana jest decyzja o odmowie wydania WIS. W takim przypadku podatnik – jeśli jest zainteresowany uzyskaniem informacji o klasyfikacji poszczególnych towarów i usług – musi złożyć na każdy towar albo usługę odrębne wnioski WIS-W. Każdy taki towar czy usługa jest bowiem przedmiotem odrębnego postępowania, w niektórych przypadkach odrębnych badań laboratoryjnych. Jeśli natomiast opisane we wniosku WIS-W towary i usługi składają się na świadczenie kompleksowe, wydawana jest WIS, która zawiera uzasadnienie charakteru świadczenia (w świetle orzecznictwa TSUE) wraz ze wskazaniem świadczenia dominującego i dokonuje klasyfikacji świadczenia kompleksowego, a następnie określa właściwą dla tego świadczenia stawkę VAT.
Telefony do podatnika z prośbą o „podzielenie” wniosku zdarzają się w innych przypadkach.
Jakich?
Jeśli podatnik nie wnioskuje o analizę opisanych towarów i usług pod kątem świadczenia kompleksowego, tylko żąda – na podstawie jednego wniosku – przeprowadzenia postępowania w sprawie wielu towarów lub usług (np. wszystkich towarów sprzedawanych w firmie lub wszystkich rodzajów świadczonych usług). Ponieważ w takim przypadku wydanie rozstrzygnięcia „niemerytorycznego” nie pozwala zwrócić wniesionej przez podatnika opłaty za wydanie WIS, KIS sugeruje wycofanie wniosku i złożenie zapytań w prawidłowy sposób. W wówczas uiszczoną już opłatę możemy zaliczyć na poczet nowego WIS-W. Podatnik może dzięki temu szybciej złożyć nowe wnioski i szybciej uzyskać potrzebne informacje o właściwej stawce. Absolutnie powodem nie jest unikanie odpowiedzi czy wydłużanie czasu postępowania – podstawowym zadaniem KIS jest zapewnianie podatnikom jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej oraz celnej.
Część przedsiębiorców i doradców narzeka jednak, że KIS w ogóle odmawia im wydania WIS. W jakich przypadkach do tego dochodzi?
Trzeba sprecyzować, co rozumiemy przez „odmowę WIS”. Dyrektor KIS może bowiem wydać postanowienie o pozostawieniu wniosku WIS bez rozpatrzenia, postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, decyzję o umorzeniu postępowania oraz decyzję o odmowie wydania WIS. Każde z wymienionych rozstrzygnięć ma swoje umocowanie ustawowe. Postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie WIS dotyczą najczęściej tzw. wniosków mnogich, czyli takich, w których podatnicy wnioskują o wydanie WIS na wszystkie sprzedawane przez siebie towary albo świadczone usługi. Postanowienie o pozostawieniu bez rozpatrzenia wydawane jest z kolei w sytuacji, w której podatnik nie uzupełnia braków formalnych wniosku lub nie udziela odpowiedzi na pytania merytoryczne. Decyzje o umorzeniu postępowania wydawane są w przypadku wycofania wniosku przez podatnika. O decyzjach o odmowie wydania WIS była już mowa wcześniej – wydawane są one przede wszystkim w sytuacji, w której nie mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym.
Jakie błędy popełniają podatnicy składający wnioski o WIS?
Podstawowym błędem jest składanie wniosków na kilka towarów i usług w sytuacji, w której w ich ocenie nie są to świadczenia kompleksowe. Podatnicy podają też w sposób niepełny lub zbyt ogólny skład towaru, co uniemożliwia klasyfikację towaru.©℗
Jak w takich sytuacjach reaguje KIS?
Wzywamy wnioskodawców do złożenia dodatkowych wyjaśnień, co niestety wydłuża postępowanie. Podatnicy często także wskazują, że wniosek dotyczy usługi złożonej, a tak naprawdę mamy do czynienia z usługami odrębnymi, w żaden sposób niepowiązanymi, dla których należy złożyć odrębne wnioski WIS-W. Zdarzają się także sytuacje odwrotne, tj. wniosek dotyczy świadczenia złożonego, a podatnik chce uzyskać WIS na pojedynczy towar albo pojedynczą usługę. No i oczywiście zdarzają się często braki formalne, takie jak brak wskazania przedmiotu wniosku, pytanie we wniosku o klasyfikację PKD lub inne zagadnienia, niezwiązane z ustalaniem stawki VAT (np. dotyczące wystawiania faktur), podpisywanie wniosku przez osobę inną, niż to wynika z zapisów w KRS, czyli nieuprawnioną do reprezentowania, lub brak dołączonego do wniosku pełnomocnictwa.
Z czego pani zdaniem wynikają te błędy?
Przede wszystkim z przyzwyczajenia podatników do wymogów interpretacji indywidualnej, od której WIS się zdecydowanie różni, oraz nieznajomości zasad, jakimi rządzi się Nomenklatura scalona. Do końca czerwca 2020 r. była ona bowiem stosowana w podatku VAT marginalnie, wyłącznie w odniesieniu do importu towarów, więc podatnicy dopiero się uczą stosowania Nomenklatury scalonej.
Co i jak mogą poprawić podatnicy we wnioskach WIS?
Trudno to jednoznacznie określić. Każdy wniosek WIS-W to odrębna i zindywidualizowana sprawa. Biorąc jednak pod uwagę najczęstsze błędy, które pojawiają się już na etapie składania wniosków, podatnik powinien jak najszczegółowiej opisać towar lub usługę. Przykładowo, we wniosku dotyczącym towarów powinien wskazać 100 proc. składu, etykietę (jeśli istnieje), sposób produkcji. Może też załączyć do wniosku umowy, regulaminy, instrukcje lub inne dokumenty umożliwiające ocenę przedmiotu wniosku, jak również zwrócić uwagę na osoby umocowane do składania wniosku, w tym na złożenie właściwych podpisów. Pomocą w tym zakresie mogą być zamieszczone na stronie KIS objaśnienia wypełniania WIS-W.
Mówi pani, że podatnicy część przyzwyczajeń z interpretacji przenieśli na WIS. O co mogą zapytać we wniosku o interpretację indywidualną w zakresie świadczeń złożonych?
WIS ma ułatwić stosowanie przepisów dotyczących stawek VAT (w zakresie klasyfikacji towaru albo usługi oraz przyporządkowania stawki VAT) oraz innych przepisów wymagających klasyfikacji towaru lub usługi. Zatem podatnik, pytając w WIS-W o świadczenie kompleksowe, uzyska odpowiednią klasyfikację i stawkę podatku VAT, jeśli faktycznie mamy do czynienia z takim świadczeniem. Co ważne, w WIS nie prowadzimy postępowania pod kątem zastosowania zwolnienia przedmiotowego. To, czy zwolnienie ma zastosowanie, możemy rozstrzygnąć jedynie w interpretacji indywidualnej. Zatem w interpretacji podatnik może uzyskać oficjalne stanowisko organu podatkowego w zakresie świadczeń złożonych, z wyjątkiem zastosowania właściwej stawki lub z wyjątkiem uzyskania klasyfikacji tego świadczenia dla celów zastosowania przepisów o VAT. Może zatem zapytać, czy w danej sprawie występuje takie świadczenie objęte zwolnieniem przedmiotowym. Może również zapytać, przykładowo, o obowiązek podatkowy takiego świadczenia, miejsce jego świadczenia, odliczenie podatku, wystawienie faktury czy obowiązek ewidencji na kasie rejestrującej.
Obserwując jednak wątpliwości podatników w zakresie relacji instytucji interpretacji indywidualnych do WIS, postaramy się przygotować w najbliższym czasie materiał informacyjny wyjaśniający różnice pomiędzy nimi. Zatem zachęcam do śledzenia zakładki WIS na BIP KIS.
Jaki jest obecnie średni czas oczekiwania na wydanie WIS?
WIS wydaje się w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Do tego terminu nie wlicza się czasu oczekiwania na uzupełnienie wniosku. W sprawach WIS wysyłanych jest sporo wezwań. 99 proc. z nich dotyczy uzupełnienia/wyjaśnienia opisu przedmiotu wniosku, 1 proc. to braki formalne np. brak opłaty od WIS, brak pełnomocnictwa, podpisów osób upoważnionych do złożenia wniosku. Postępowania w sprawie wydania WIS częstokroć są bardzo skomplikowane (w szczególności w zakresie świadczeń złożonych), przez co termin na wydanie WIS się wydłuża. Często też w takich postępowaniach zachodzi konieczność zasięgnięcia opinii innych instytucji czy organów. KIS współpracuje bowiem przy wydawaniu WIS np. z laboratoriami KAS, Głównym Urzędem Statystycznym, Głównym Inspektoratem Sanitarnym, Urzędem Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi czy Biblioteką Narodową. Aby jednoznacznie wskazać odpowiednią klasyfikację i właściwą stawkę VAT, musi istnieć pewność co do składu towaru, charakteru usług czy świadczenia kompleksowego. Precyzyjny opis towaru lub usługi, ustalony podczas postępowania dowodowego, zawarty w wydanej WIS, zapewnia również podatnikowi ochronę dotyczącą stosowania stawki na towar lub usługę objętą WIS. W chwili obecnej średni czas wydania WIS wynosi 70 dni.
Ilu podatników złożyło wnioski wraz z dodatkowymi materiałami (np. próbkami)? Jak to przekłada się na czas oczekiwania na WIS?
KIS nie prowadzi statystyk w tym zakresie. Niemniej jednak często wnioskodawca przy składaniu wniosku WIS-W przesyła próbkę towaru (np. plik pdf w formie skanu książki, batony, ciastka, gazety, książki itp.) oraz inne dodatkowe informacje w formie etykiet, atestów, pozwoleń uzyskanych od innych instytucji itp. Zwróćmy uwagę, że bardzo rzadko do wydania WIS wystarczy sam opis towaru, usługi czy świadczenia złożonego – postępowanie w sprawie WIS jest postępowaniem dowodowym. Jeśli KIS ma wątpliwość co do właściwej klasyfikacji, wzywa o dodatkowe wyjaśnienia, próbkę lub zdjęcie towaru albo umowę dotyczącą świadczonych usług. Wezwania często dotyczą także podania 100 proc. składu towaru, tak by organ mógł w sposób prawidłowy zidentyfikować oraz sklasyfikować towar.
Jak pani ocenia instytucję wydawania WIS? Czy ułatwiły one podatnikom uzyskanie informacji o stawkach VAT?
Instytucja wiążącej informacji stawkowej na tle instytucji indywidualnych interpretacji podatkowych jest stosunkowo młoda, funkcjonuje zaledwie od listopada 2019 r. Zainteresowanie nią jest jednak ogromne, świadczyć o tym może przede wszystkim liczba złożonych wniosków WIS-W i liczba wydanych decyzji WIS. Podatnik otrzymując WIS, uzyskuje pewność co do prawidłowości swoich rozliczeń w relacji podatnik–fiskus, podatnik–inny przedsiębiorca, podatnik–obywatel. Decyzja ta jest wiążąca dla organów podatkowych. Ścieżka, by uzyskać WIS, jest prosta. WIS obsługuje jeden organ w kraju, więc nie ma problemów z określeniem właściwości. Wniosek można złożyć elektronicznie (platforma ePUAP) lub drogą tradycyjną – w formie papierowej. Wydana WIS po anonimizacji jest zamieszczana na stronie BIP KIS oraz udostępniana do wiadomości pozostałych organów podatkowych, celem realizacji przez te organy mocy wiążącej WIS. Informacja stawkowa jest też najszerszą instytucją ze wszystkich wiążących informacji (WIT i WIA) – oprócz klasyfikacji zawiera także informację o stawce VAT, dotyczy również usług oraz rozstrzyga w zakresie świadczeń kompleksowych.
Rozmawiał Łukasz Zalewski
poleca
