Od początku tego roku obowiązuje nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadziła zmiany zasad określania miejsca świadczenia, a zarazem miejsca opodatkowania usług. W jaki sposób ustala się obecnie miejsce opodatkowania usług niematerialnych?
Tomasz Michalik
doradca podatkowy, partner w MDDP
Zmiany zasad określania miejsca świadczenia, czyli miejsca opodatkowania usług, oparte są przede wszystkim na określeniu statusu nabywcy usługi. Oczywiście dotyczy to jedynie tych przypadków, gdy usługodawca i usługobiorca pochodzą z różnych państw. Regułą generalną jest, że w przypadku gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika z innego państwa miejscem świadczenia tej usługi jest miejsce siedziby lub miejsce stałego zamieszkania usługobiorcy. Natomiast gdy usługa jest świadczona na rzecz osoby niebędącej podatnikiem, np. osoby fizycznej nieprowadzącej działalności, miejscem świadczenia będzie państwo siedziby lub miejsca stałego zamieszkania usługodawcy.
Reguła ta ulega jednak modyfikacjom. Szczególne rozwiązanie, korzystne dla podatników, zastosował ustawodawca w przypadku usług niematerialnych, np. reklamowych, prawniczych, księgowych, architektonicznych. W przypadku gdy usługi te są świadczone na rzecz osoby niebędącej podatnikiem, ale mającej siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Wspólnoty, wówczas miejscem świadczenia jest siedziba lub miejsce stałego zamieszkania usługobiorcy. Powiązanie tego przepisu z zasadami generalnymi sprawia, że otrzymujemy następujący rezultat. Jeżeli podmiot polski świadczy usługę np. reklamową na rzecz podatnika, to bez względu na to, czy podmiot ten ma siedzibę (miejsce zamieszkania) na terytorium innego państwa członkowskiego czy też poza terytorium Wspólnoty – miejscem opodatkowania tej usługi nie będzie Polska. Jeżeli usługobiorcą nie jest podatnik, to usługa reklamowa polskiego usługodawcy będzie opodatkowana polskim podatkiem, tylko gdy miejscem siedziby (zamieszkania) jest inne państwo członkowskie. Jeżeli nabywca niebędący podatnikiem ma siedzibę (miejsce zamieszkania) poza terytorium Wspólnoty – usługa nie będzie podlegała polskiemu podatkowi.