Podatkowe skutki przekazania dywidendy rzeczowej budzą kontrowersje, jednak najnowsze wyroki sądów administracyjnych wskazują, że ukształtowana została jednolita linia orzecznicza. Jak sądy rozstrzygają ten problem?
W ramach dywidendy spółka może zamiast gotówki przekazać swoim udziałowcom materialne składniki swojego majątku. Taka dywidenda rzeczowa występuje w dwóch wariantach, które mogą różnić się skutkami podatkowymi.
W pierwszym wariancie spółka podejmuje uchwałę o podziale zysku i wypłacie dywidendy w formie pieniężnej. Jeśli jednak uzyska zgodę wspólnika, może spełnić to świadczenie, przekazując mu część swojego majątku rzeczowego. Zdaniem organów podatkowych spółka dokonuje wtedy zbycia składnika majątku, aby zwolnić się z obowiązku zapłaty pieniężnego zobowiązania. Jeśli więc wydatki na nabycie przekazywanego składnika były niższe niż wartość zobowiązania, spółka uzyskuje przychód podatkowy – tak jakby zbyła składnik majątku i dopiero z uzyskanych środków spełniła świadczenie.
Spółka, o ile pozwala na to jej umowa lub statut, może jednak podjąć uchwałę o podziale zysku i wypłacie dywidendy od razu w formie przekazania udziałowcom składników majątku. W takim przypadku przekazanie majątku nie ma na celu zwolnienia się z innego zobowiązania. NSA w wyroku z 8 lutego 2012 r. (sygn. akt II FSK 1384/10) potwierdził, że nie dochodzi wtedy do odpłatnego zbycia składnika majątku, zatem w spółce wypłacającej dywidendę rzeczową nie powstaje przychód. Teza ta została powtórzona w kolejnych wyrokach NSA (np. w wyroku z 12 czerwca 2012 r., sygn. akt II FSK 1260/11) oraz licznych wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych. Na gruncie obowiązujących obecnie przepisów doszło więc do utrwalenia linii orzeczniczej sądów.
Linia ta jest dla podatników korzystna nie tylko ze względu na brak przychodów po stronie spółki wypłacającej dywidendę, ale również dzięki możliwości osiągnięcia podatkowych oszczędności, gdyż wartość początkowa przeniesionych w ten sposób składników majątku może zostać podwyższona u otrzymującego dywidendę do ich wartości rynkowej.