Wiemy już, kiedy powstają zobowiązania podatkowe. Teraz musimy wyjaśnić, kiedy dochodzi do ich wygaśnięcia.

Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek: zapłaty; pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta; potrącenia; zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku; zaniechania poboru; przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych; przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym; umorzenia zaległości; przedawnienia; zwolnienia z obowiązku zapłaty.

Termin rozliczenia

Samo zapłacenie należnego podatku nie spowoduje jego automatycznego wygaśnięcia. Zapłata lub inny sposób uregulowania należności podatkowych musi nastąpić w ustawowych terminach. Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:

• przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;

• w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej na podstawie polecenia przelewu.

Forma zapłaty

Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Natomiast zapłata opłaty skarbowej przez przedsiębiorców może nastąpić w gotówce.

Formę rozliczeń przy zastosowaniu polecenia przelewu stosuje się również do wpłat kwot podatków pobranych przez płatników. Polecenia przelewu stosuje się: do zapłaty podatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; gdy zapłata podatku, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jest dokonywana papierami wartościowymi lub znakami akcyzy; do pobierania podatków przez płatników lub inkasentów.

Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty.

Gdy na podatniku ciążą zobowiązania z tytułu zaliczek na podatek, wpłatę zalicza się na poczet zaliczki, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności.

Trzeba też wiedzieć, że podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatków nie stosuje się do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

JAK TO ZROBIĆ...

Ustalenie właściwości urzędu skarbowego po zmianie adresu

PROBLEM: Podatniczka planuje dwukrotnie przenieść siedzibę swojej firmy w trakcie roku. Czy zmiana adresu spowoduje zmianę właściwości naczelnika urzędu skarbowego do rozliczeń podatkowych?

ROZWIĄZANIE: Tak, przy zmianie adresu firmy zmieni się właściwość naczelnika urzędu skarbowego. Jednak uwaga: jeżeli w trakcie roku podatkowego lub określonego w odrębnych przepisach innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.

Natomiast w przypadku, gdy po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń.

Co ważne, organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości.

SŁOWNICZEK

OBOWIĄZEK PODATKOWY to wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE to wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

PODATEK to publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

Podstawa prawna

• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).