Zwrot nienależnych wpłat do PPK ma skutki podatkowe dla pracodawcy i pracownika

Pracodawca rozlicza koszty uzyskania przychodów w zakresie sfinansowanych przez niego, a następnie zwróconych wpłat do PPK. W przypadku pracownikazwrot środków, które wcześniej stanowiły dla niego przychód powoduje, że pracownik nie ma już tego przychodu.

Tryb zwrotu nienależnych wpłat do PPK określa art. 28a ustawy o PPK. Wpłaty do PPK, wpłata powitalna lub dopłaty roczne, które okazały się nienależne w całości lub w części, podlegają zwrotowi na rzecz finansującego daną wpłatę, wpłatę powitalną lub dopłatę roczną. Zwrot środków powoduje skutki podatkowe – zarówno dla pracodawcy, jak i dla uczestnika PPK. Dotyczy to każdego przypadku zwrotu nienależnych wpłat do PPK. Należy jednak pamiętać, że pracodawca i uczestnik PPK uzyskają przychód tylko wówczas, gdy zwrócona kwota będzie wyższa niż sfinansowane przez nich wpłaty do PPK.

Zwrot takiej samej kwoty

Załóżmy, że uczestnik PPK złożył pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Pomimo to, pracodawca obliczył, pobrał i dokonał nienależnych wpłat do PPK. Instytucja finansowa zwróciła środki w kwocie równej nienależnie dokonanym wpłatom - w takim przypadku ani pracodawca, ani uczestnik PPK nie uzyskali z tego tytułu przychodu.

W miesiącu otrzymania zwrotu nienależnie wpłaconych środków do PPK, sfinansowanych przez pracodawcę, pracodawca musi - odpowiednio na podstawie art. 22 ust. 7c ustawy o PIT albo art. 15 ust. 4i ustawy o CIT - rozliczyć koszty uzyskania przychodów z tytułu wpłat dokonanych do PPK, sfinansowanych przez tego pracodawcę. Wcześniej zostały one zaliczone przez niego do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 6bc ustawy o PIT albo art. 15 ust. 4ga ustawy o CIT. Rozliczenie to następuje poprzez zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów w danym miesiącu lub zwiększenie przychodów o całość kwoty wpłat sfinansowanych przez pracodawcę.

Natomiast uczestnik PPK - w przypadku zwrotu z instytucji finansowej nienależnie wpłaconych do PPK środków sfinansowanych przez pracodawcę, które poprzednio stanowiły podlegający opodatkowaniu przychód tego uczestnika - odlicza wartość wpłat nienależnie dokonanych przez pracodawcę od podstawy opodatkowania w zeznaniu podatkowym, na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT.

Zwrot niższej kwoty

Załóżmy, że - po dokonaniu nienależnych wpłat do PPK - pracodawca i uczestnik PPK otrzymali, tytułem zwrotu środków, kwoty niższe od sfinansowanych przez nich wpłat. Jeżeli pracodawca nie uwzględnił deklaracji o rezygnacji złożonej przez uczestnika PPK, a uczestnik otrzymał zwrot w kwocie niższej niż nienależnie pobrana z jego wynagrodzenia, ma prawo wystąpić do pracodawcy o wypłatę świadczenia w wysokości tej różnicy. Kwota tego świadczenia, wypłaconego uczestnikowi PPK, nie będzie stanowić dla pracodawcy kosztów uzyskania przychodów, a dla uczestnika PPK nie będzie przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o PIT.

Również w takim przypadku, w miesiącu otrzymania zwrotu środków z tytułu nienależnych wpłat sfinansowanych przez pracodawcę, pracodawca rozliczy koszty uzyskania przychodów. Natomiast uczestnik PPK odliczy wartość wpłat nienależnie sfinansowanych przez pracodawcę od podstawy opodatkowania w zeznaniu podatkowym.

Wyższa kwota: powstanie przychodu

Załóżmy, że pracodawca i uczestnik PPK otrzymali - tytułem zwrotu - kwoty wyższe niż sfinansowane przez nich nienależne wpłaty do PPK. Jeżeli kwota zwrotu otrzymanego przez uczestnika PPK jest wyższa od kwoty nienależnie pobranej z jego wynagrodzenia, nadwyżka ta stanowi przychód tego uczestnika. Przychód ten należy zaliczyć do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT - inne źródła. Płatnik (instytucja finansowa) wykaże ten przychód w części F informacji PIT-11, a podatnik rozliczy w zeznaniu rocznym. Natomiast nadwyżka zwrotu otrzymanego przez pracodawcę - ponad kwotę sfinansowanych przez niego wpłat - stanowi dla pracodawcy przychód, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT albo art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

W miesiącu otrzymania zwrotu środków, z tytułu nienależnych wpłat do PPK sfinansowanych przez pracodawcę, pracodawca rozliczy koszty uzyskania przychodów. Natomiast uczestnik PPK odliczy wartość wpłat nienależnie sfinansowanych przez pracodawcę, które poprzednio stanowiły przychód tego uczestnika, od podstawy opodatkowania w zeznaniu podatkowym.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.

Podstawa prawna:

ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 46),

ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.),

ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.).

Anna Puszkarska, Ekspert PFR Portal PPK