rozwiń ›
Polecamy: „PKPiR 2023”

Terminy zapłaty w transakcjach handlowych

Tego dnia zacznie obowiązywać większość przepisów ustawy z 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych (Dz.U. poz. 2414). Akt ten nałoży na wszystkich przedsiębiorców obowiązek złożenia drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o posiadaniu, uzyskaniu albo utracie statusu dużego przedsiębiorcy. Zmienione zostały także regulacje dotyczące postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, w szczególności określono przesłanki, które będą brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej. Ponadto od 1 stycznia 2023 r. zostaną doprecyzowane przepisy dotyczące sprawozdań o stosowanych w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych, a także zostanie wydłużony termin na złożenie takiego sprawozdania – z 31 stycznia na 30 kwietnia roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
Od 24 stycznia 2023 r. zacznie obowiązywać regulacja, zgodnie z którą w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem jest mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni przedsiębiorca, bezskuteczne będzie zastrzeżenie umowne wyłączające albo ograniczające prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie, a jeżeli tego terminu w umowie nie określono – od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Przy czym zasada ta nie znajdzie zastosowania do transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny.
od 1 stycznia 2023 r.

Polski Ład 2.0

Wprawdzie większość regulacji ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265; Polski Ład 2.0) weszła w życie 1 lipca 2022 r., ale część jej przepisów zacznie obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2023 r. Od przyszłego roku zmieniają się w szczególności regulacje dotyczące obowiązków płatników PIT. Po zmianach oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki będą zawarte w jednym formularzu PIT-2 (jego nowa wersja z numerem 9 jest już dostępna na stronie www.podatki.gov.pl).
Uwaga! Oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych złożone płatnikowi przed 1 stycznia 2023 r. zachowują moc, dlatego podatnicy nie muszą ponownie składać oświadczenia PIT-2 na nowym formularzu, jeżeli nie zmienił się stan faktyczny.
Nowością jest też, że PIT-2 będzie mógł być złożony nie tylko przez pracowników, lecz także innych podatników, m.in. przez zleceniobiorców, osoby uzyskujące przychody na podstawie umowy o dzieło czy osoby na kontraktach menedżerskich. Co istotne, płatnik nie poniesie odpowiedzialności w przypadku nieprawidłowego pobrania zaliczek na PIT z uwagi na błędną informację przekazaną przez podatnika.
Uwaga! Stosowanie ustalonego przez ministra finansów wzoru PIT-2 nie jest obowiązkowe, a oświadczenia i wnioski mogą być złożone płatnikowi w inny sposób, np. przez elektroniczny system kadrowo-płacowy.
W PIT-2 podatnik będzie mógł złożyć oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia zaliczki na PIT nie więcej niż trzem płatnikom, wskazując w nim, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:
  • 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (czyli 300 zł) albo
  • 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (czyli 150 zł), albo
  • 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (czyli 100 zł).
Kolejną ważną nowością w PIT-2 jest wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym. Podatnik może złożyć taki wniosek, jeżeli przewiduje, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym 30 tys. zł. Na podstawie ww. wniosku płatnik nie będzie pobierać zaliczki na PIT od dochodów do 30 tys. zł, ale jeśli dojdzie do przekroczenia tej kwoty, to od nadwyżki będzie pobierał zaliczkę na podatek bez jej pomniejszania o kwotę zmniejszającą zaliczkę.
Uwaga! Wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym nie ma zastosowania w kolejnych latach podatkowych, dlatego co roku trzeba będzie składać odrębny taki wniosek.
Od przyszłego roku ujednolicono także terminy rocznego rozliczenia PIT (formularze: PIT-37, PIT-36, PIT-36S, PIT-28, PIT-28S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-39, PIT- 38). Wszystkie te zeznania będą składane w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia.
Uwaga! Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za grudzień 2022 r. oraz ostatni kwartał 2022 r. jest płatny w terminie do końca lutego 2023 r.
Ponadto od 1 stycznia 2023 r. składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez płatnika (pracodawcę) oraz składki na: FP, FS i FGŚP będą kosztem uzyskania przychodu w miesiącu, za który należne są wynagrodzenia, jeżeli składki te zostaną opłacone w terminie wynikającym z ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2185). Analogiczną zmianę w tym zakresie w CIT wprowadziła ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2180; Polski Ład 3.0).
Zmiany wprowadzone przez Polski Ład 2.0 nie ograniczają się do PIT. I tak od 1 stycznia 2023 r. komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej będą obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, gdyż będą uznawani za osoby prowadzące działalność pozarolniczą.

Polski Ład 3.0

Ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r., przy czym część jej przepisów zaczęła obowiązywać wcześniej. Spośród zmian wchodzących w życie od początku przyszłego roku warto zwrócić szczególną uwagę na te, które dotyczą m.in.:
  • likwidacji obowiązku składania załącznika przy korzystaniu z ulgi na złe długi w podatku dochodowym – przy czym dotyczy to dopiero rozliczenia rocznego za 2023 r.;
  • poprawy regulacji dotyczących opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (estońskim CIT);
  • uproszczenia procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków;
  • zliberalizowania warunków dotyczących polskiej spółki holdingowej;
  • modyfikacji przepisów o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC);
  • uproszczenia i doprecyzowania przepisów o podatku od przerzuconych dochodów;
  • wyłączenia możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków na dokonanie pierwszej oferty publicznej przez podatników osiągających dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, które opodatkowane są preferencyjną 5-proc. stawką;
Uwaga! Polski Ład 3.0 zawiesił stosowanie regulacji o minimalnym podatku dochodowym w latach 2022 i 2023.
Za co odpowiada biuro rachunkowe? Obowiązki ściśle określa prawo
Za co odpowiada biuro rachunkowe? Obowiązki ściśle określa prawo

Zobacz również

Podwyżka minimalnego wynagrodzenia

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. poz. 1952) od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 3490 zł, a minimalna stawka godzinowa – 22,80 zł. Natomiast od 1 lipca 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do 3600 zł, a minimalna stawka godzinowa do 23,50 zł.

Wzrost diety krajowej

Rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 25 października 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. poz. 2302) podwyższa od 1 stycznia 2023 r. kwotę diety w czasie podróży krajowej z 38 zł do 45 zł za dobę podróży. W rozporządzeniu tym podniesiono też – od 29 listopada 2022 r. – wysokość diet w przypadku podróży zagranicznych.
obowiązki i uprawnienia
DO 30 grudnia 2022 r.

Profil na PUE ZUS

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621) płatnicy składek, którzy nie posiadają profilu informacyjnego na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, są zobowiązani do jego założenia w terminie do 30 grudnia 2022 r. Obecnie obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS mają płatnicy rozliczający składki za więcej niż pięć osób. Od 1 stycznia 2023 r. obowiązek ten będzie dotyczyć wszystkich przedsiębiorców – także tych, którzy płacą składki tylko za siebie. Jeżeli płatnicy nie dopełnią tego obowiązku, takie profile zostaną dla nich założone przez ZUS. Przypomnijmy, profil na PUE ZUS zakładany jest zawsze dla osoby fizycznej. Płatnik składek będący osobą fizyczną może założyć profil dla siebie lub udzielić pełnomocnictwa innej osobie (np. księgowej lub pracownikowi biura rachunkowego). Przedsiębiorcom, którzy prowadzą działalność jako osoba fizyczna, system automatycznie przypisze rolę płatnika do konta PUE ZUS, gdy dane w zakładanym profilu będą takie same jak te, które były podane w zgłoszeniu płatnika składek (np. NIP, PESEL). Płatnik składek będący osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej musi działać przez ustawowych lub statutowych przedstawicieli, ewentualnie udzielić pełnomocnictwa osobie fizycznej, np. swojemu pracownikowi lub pracownikowi biura rachunkowego.
DO 31 grudnia 2022 r.

Ostateczna korekta ZFŚS

Pracodawcy, którzy w 2022 r. prowadzili zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, mają obowiązek dokonania ostatecznej korekty odpisów do końca grudnia. W tym celu muszą ponownie przeliczyć odpis i ustalić jego wartość całoroczną, uwzględniając faktyczną przeciętną liczbę pracowników w roku kalendarzowym. Przypomnijmy, wcześniej równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń na dany rok kalendarzowy pracodawcy przekazali na rachunek bankowy funduszu socjalnego w terminie do 30 września, z tym że do 31 maja mieli obowiązek przelać kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości odpisów podstawowych. W tym roku wysokość odpisu na ZFŚS ustala się na podstawie kwoty przeciętnego wynagrodzenia z drugiego półrocza 2019 r. Kwotą bazową do obliczeń odpisów jest więc 4434,58 zł. Odpis podstawowy na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy wynosi zatem 1662,97 zł.
Odpisy powinny zostać naliczone na podstawie rzeczywistego średniorocznego zatrudnienia. Przy obliczaniu tej przeciętnej faktycznej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) pracodawca może się posługiwać ewidencją kadrową. Powinien więc policzyć osoby zatrudnione w poszczególnych miesiącach i przeliczyć na pełne etaty. Posługuje się przy tym jedną z trzech metod statystycznych: uproszczoną, średnią chronologiczną lub arytmetyczną. Następnie sumuje liczbę pracowników zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymany wynik dzieli przez 12. W przypadku gdy zaplanowana liczba zatrudnionych była niższa niż stan zatrudnienia w rzeczywistości, na 31 grudnia należy dokonać uzupełnienia odpisu, a także uzupełnienia środków przekazywanych na wyodrębniony rachunek bankowy. Natomiast, jeśli na koniec roku kalendarzowego faktyczna liczba zatrudnionych była niższa od planowanej, to należy dokonać korekty. W praktyce nadpłatę pozostawia się na rachunku. Środki niewykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodzą bowiem na rok następny.

Coroczny przegląd danych osobowych

Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 923) wymaga od pracodawców, aby przynajmniej raz w roku dokonywali przeglądu danych osobowych zebranych i przetwarzanych w ramach działalności ZFŚS. Przegląd ten ma na celu zidentyfikowanie, a następnie usunięcie danych, które nie są niezbędne do celów, w jakich zostały zebrane. W ramach takiej weryfikacji dane powinny zostać ocenione pod kątem wszystkich celów, w jakich są przetwarzane – a więc zarówno w celu ustalenia prawa do świadczeń i ich przyznania, jak i dochodzenia roszczeń przez pracodawcę czy przeciw niemu. Ustalenie, że konkretne dane są niezbędne do realizacji któregokolwiek z powyższych celów, pozwala na ich dalsze przechowywanie. Nie zawsze dotyczy to wszystkich zebranych danych, lecz jedynie tych niezbędnych – przy czym ocena każdorazowo będzie zależeć od konkretnego przypadku. Po skończonej weryfikacji rekomendowane jest sporządzenie protokołu z weryfikacji oraz wskazanie, jakie dokumenty lub dane zostały usunięte.

Spis z natury u podatników prowadzących PKPiR

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR) są zobowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów na koniec każdego roku podatkowego oraz na dzień 1 stycznia. Przy czym obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia 2023 r. nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na 31 grudnia 2022 r. W tym przypadku zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia 2023 r. do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia 2022 r.
Wydawca wyraża zgodę na udostępnianie treści ściągawki klientom biur rachunkowych.
Stan prawny na 1 grudnia 2022 r.