Jeśli dane identyfikacyjne, które podatnik podał w zgłoszeniu o nadanie NIP, ulegną zmianie, należy zaktualizować je w urzędzie skarbowym. Trzeba to zrobić na tym samym formularzu oraz w odpowiednim terminie. Podatnik, który mimo obowiązku nie zaktualizuje NIP, może zostać ukarany sankcją z kodeksu karnego skarbowego.

Czy urząd miejski posłuży się swoim NIP
Urząd miejski jako płatnik wystawia informację PIT-11. Czy powinien podawać swój NIP w składanych deklaracjach podatkowych i deklaracjach ZUS?
Tak
Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków. Podmioty te również otrzymują NIP. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne.
Oznacza to, że każdy podmiot, który należy do jednej ze wskazanych kategorii, jest zobowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego, a NIP nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, tylko zgodnie ze zgłoszonymi danymi rejestracyjnymi.
Pracodawcą dla pracowników zatrudnionych w urzędzie miejskim jest ten urząd. W związku z tym urząd miejski, jako pracodawca, jest płatnikiem podatku dochodowego i składek ubezpieczeniowych, a zatem ma obowiązek posługiwania się przyznanym NIP.
Zatem urząd miejski powinien jako płatnik składać deklaracje podatkowe i dla rozliczeń ZUS z przyznanym swoim NIP.
Podstawa prawna
■ Art. 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
Czy małoletni może mieć nadany NIP
Moja 12-letnia córka odziedziczyła po babci nieruchomość. Wraz z mężem jesteśmy opiekunem dziecka i możemy zarządzać tą nieruchomością. Nieruchomość została wynajęta na działalność gospodarczą. Ojciec złożył oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodów z najmu. Czy osoba małoletnia może mieć NIP?
Tak
Numer identyfikacji podatkowej otrzymują osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami.
Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci - zatem małoletnie dzieci nie rozliczają się samodzielnie z osiąganych dochodów i nie są podatnikami podatku dochodowego z tego tytułu.
Natomiast fakt zgłoszenia obowiązku podatkowego przez córkę poprzez złożenie informacji w sprawie podatku od nieruchomości świadczy o tym, że córka jest podatnikiem podatku od nieruchomości, co stanowi przesłankę do nadania jej numeru identyfikacji podatkowej.
Podatnicy będący wyłącznie podatnikami podatków stanowiących dochody budżetów gmin dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego nie później niż w terminie: złożenia pierwszej deklaracji na podatek od nieruchomości, dokonania pierwszej wpłaty wymienionego podatku.
Naczelnikiem urzędu skarbowego dla ewidencji podatników niebędących podatnikami podatku dochodowego jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania podatnika. Osoba będąca podatnikiem podatku od nieruchomości podlega obowiązkowi ewidencyjnemu, wobec czego zobowiązana jest złożyć zgłoszenie identyfikacyjne.
Podstawa prawna
■ Art. 2, art. 4 oraz art. 6 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
■ Art. 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy w NIP można podać instytucję parabankową
Czy jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą mogę korzystać z instytucji parabankowych, podając jej dane w zgłoszeniu identyfikacyjnym o nadanie NIP?
Tak
Zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imiona, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer ewidencyjny PESEL. Zgłoszenie identyfikacyjne podatników wykonujących działalność gospodarczą zawiera również informacje dotyczące tej działalności. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą złożyć zgłoszenie identyfikacyjne jednocześnie ze złożeniem wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców lub zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, a w przypadku osób fizycznych mających nadany NIP, rozpoczynających działalność gospodarczą - zgłoszenie aktualizacyjne jednocześnie ze złożeniem zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są zobowiązani dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego z podaniem w szczególności wykazu rachunków bankowych.
Z treści cytowanych zasad nie wynika dla podatnika zakaz korzystania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z usług instytucji parabankowych. Jednak podatnik powinien korzystać z usług instytucji finansowej, która udostępnia informacje o dokonanych za jej pośrednictwem transakcjach, co umożliwia podatnikowi prowadzenie dokumentacji księgowej, spełniającej wymogi określone przepisami prawa.
Podstawa prawna
■ Art. 5 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
Czy podanie konta jest obowiązkowe
Zamierzam wystąpić o nadanie NIP. Nie prowadzę działalności gospodarczej. Czy w zgłoszeniu identyfikacyjnym muszę podać numer konta?
Nie
Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego na druku NIP-3. Zawiera on pole dotyczące informacji o rachunku bankowym, jednak wypełnienie go nie jest obowiązkowe, jeżeli składający nie wybiera tej formy zwrotu nadpłaty podatku. Jeśli podatnik w NIP-3 poda numer konta, to będą na nie dokonywane ewentualne zwroty nadpłaty podatku. Jeśli podatnik w zgłoszeniu identyfikacyjnym nie poda konta, a następnie przy rozliczeniu rocznym chciałby otrzymać zwrot podatku właśnie na rachunek bankowy, może złożyć aktualizację NIP, podając numer rachunku.
Podstawa prawna
■ Art. 5 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
Czy aktualizacja NIP zmienia rezydencję
Od trzech miesięcy pracuję w Holandii. Wiem, że gdy zmienię miejsce zamieszkania na holenderskie nie będę musiał z zagranicznych dochodów rozliczyć się w Polsce. Czy aktualizacja NIP wystarczy, aby zmienić rezydencję podatkową?
Nie
W sytuacji gdy zmienia się nasze miejsce zamieszkania, np. na zagraniczne, to mamy obowiązek w terminie 30 dni od zaistnienia takiej zmiany dokonać aktualizacji NIP, podając w wypełnianym formularzu aktualizacyjnym nowe, holenderskie miejsce zamieszkania. Jednak złożenie aktualizacji NIP nie przesądzi o zmianie miejsca zamieszkania. O takiej zmianie muszą zadecydować też inne czynniki, m.in. długość przebywania za granicą, określenie centrum interesów osobistych i gospodarczych czy uzyskanie certyfikatu rezydencji od zagranicznej administracji podatkowej.
Warto w tym miejscu wyjaśnić, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Aktualizacja NIP z podaniem zagranicznego adresu zamieszkania może być jednym z wielu elementów potwierdzających fakt przeniesienia rezydencji podatkowej. Jednak nie będzie przesądzała o takiej zmianie.
Podstawa prawna
■ Art. 9 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
■ Art. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy o nowym dowodzie zawiadamiamy fiskusa
Do końca grudnia 2007 r. muszę wymienić dowód osobisty. Czy o tym fakcie trzeba zawiadomić także naczelnika urzędu skarbowego?
Tak
Przy zmianie dowodu osobistego trzeba do naczelnika urzędu skarbowego złożyć zgłoszenie aktualizacyjne NIP, podając w nim nowe dane z dowodu osobistego. Zgłoszenia aktualizacyjnego należy dokonać na odpowiednim formularzu: NIP-1 - zgłoszenie identyfikacyjne/zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą; NIP-3 - zgłoszenie identyfikacyjne/zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej nieprowadzącej samodzielnie działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
■ Art. 9 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
Czy ZUS zaktualizuje dane za podatnika
Jestem emerytką. Wymieniłam właśnie dowód osobisty. Czy o tym fakcie może poinformować urząd skarbowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako wypłacający mi emeryturę?
Tak
Podatnicy PIT, dla których płatnikiem jest organ emerytalny lub rentowy, mogą dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego NIP za pośrednictwem tego płatnika. Płatnik jest zobowiązany przekazać zgłoszenie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika w terminie siedmiu dni od dnia złożenia przez podatnika tego zgłoszenia.
Warto podkreślić, że podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej, mogą dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego za pośrednictwem organu wydającego dowód osobisty. Organ ten zobowiązany jest do poinformowania podatnika o obowiązku złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego oraz do przekazania zgłoszenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika w terminie siedmiu dni od dnia złożenia przez podatnika tego zgłoszenia.
Podstawa prawna
■ Art. 9 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
EWA MATYSZEWSKA