Jeżeli wartość przekazanej nieruchomości nie odpowiada wartości rynkowej, urząd skarbowy może wezwać podatnika do jej podwyższenia.

PORADA
Podatniczka otrzymała w lipcu 2005 r. w drodze darowizny od rodziców dom na wsi. W akcie notarialnym jego wartość została określona na 16 tys. zł. Wynikała ona z wielu uzasadnionych powodów, m.in. dom nie nadaje się do całorocznego zamieszkania, wymaga kapitalnego remontu itd. Notariusz, znając powody takiej wyceny nieruchomości, nie zakwestionował wskazanej kwoty. Urząd skarbowy po ponad dwóch latach domaga się od podatniczki podniesienia wartości darowizny. Tymczasem darczyńcy, do których także posłano takie samo wezwanie, zmarli. Podatniczka pyta, czy urząd skarbowy miał prawo zakwestionować wartość darowizny?
- Przepisy podatkowe zawsze wiążą cenę transakcji (wartość darowizny) z ceną rynkową - mówi dr Krzysztof Biernacki, prawnik, ekspert podatkowy w Kancelarii Prawa Gospodarczego Koksztys we Wrocławiu. Nasz rozmówca wyjaśnia, że w 2005 roku art. 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) stwierdzał, że wartość rynkową rzeczy i praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia z dnia powstania obowiązku podatkowego. Ekspert wskazuje, że określenie wartości darowizny powinno zatem nawiązywać swoją wartością do cen podobnych nieruchomości w tej miejscowości (obecnie przepisy odnoszą się do miejsca położenia). Wartość przedmiotu transakcji przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej.
- W związku z wątpliwościami fiskusa, podatniczka powinna przedłożyć wszystkie dowody na okoliczność przyjęcia przy transakcji ceny rynkowej, jak też opisać istniejący wówczas stan techniczny nieruchomości - mówi Krzysztof Biernacki. Dodaje, że notariusze nie są zobowiązani do weryfikacji wartości sporządzanych umów. Stąd też braku sprzeciwu notariusza nie można traktować jako dowodu, że wartość darowizny odpowiadała cenom rynkowym.
- Jeżeli mimo wyjaśnień organ podatkowy nie zaakceptuje ceny transakcji, wówczas zobowiązany będzie powołać biegłego rzeczoznawcę, który określi wartość darowizny. Jeżeli ostateczne rozstrzygnięcie fiskusa będzie dla podatniczki niekorzystne, będzie mogła wnieść o jego weryfikację w odwołaniu lub skardze do sądu administracyjnego - wyjaśnia nasz rozmówca. Ekspert zwraca uwagę, że w chwili dokonywania darowizny ustawa o podatku od spadków i darowizn obciążała obowiązkiem zapłaty podatku solidarnie darczyńców i obdarowanego. Dlatego organ podatkowy mógł żądać zapłaty podatku od obu stron umowy darowizny zobowiązanych do jego zapłaty.
MAGDALENA MAJKOWSKA