Przypomnijmy na wstępie, że reżim opodatkowania dywidend przed 2007 rokiem polegał generalnie na tym, że w przypadku wypłaty dywidend przez spółkę mającą siedzibę lub zarząd na terytorium RP i będącą podatnikiem CIT (dalej określana jako spółka RP) na rzecz innej spółki RP, dywidendy te nie były uwzględniane przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania, a kwotę podatku potrąconego u źródła w wysokości 19 proc. spółka uzyskująca dywidendę odliczała od swojego podatku na podstawie art. 23 ustawy o CIT.
Przy ocenie podatkowego traktowania dywidend uzyskiwanych przez spółkę RP Komisja Europejska uznała, że dywidendy wypłacane pomiędzy spółkami RP są faktycznie objęte stawką zerową, co w konsekwencji oznaczało całkowite wyeliminowanie podwójnego opodatkowania. Takie traktowanie nie było przy tym uzależnione od spełnienia warunków wynikających z Dyrektywy. Jeżeli natomiast spółka RP uzyskiwała dywidendy od spółki podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w innym państwie członkowskim UE (dalej określana jako spółka UE), to wtedy łączyła je z dochodami uzyskanymi na terytorium RP i przysługiwało jej odliczenie zwykłe podatku zagranicznego zapłaconego w państwie źródła. Jeżeli zaś spełnione były warunki określone w dyrektywie dotyczące minimalnego udziału (w 2006 r. - 20 proc.) i okresu jego posiadania (dwa lata), to odliczeniu podlegała kwota zagranicznego podatku od dochodów, z których zysk został wypłacony, w części przypadającej na wypłacone dywidendy.
Reżim opodatkowania dywidend uzyskiwanych od innej spółki RP i od spółki UE był więc odmienny i w istocie prowadził do ograniczenia swobody przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi, o której jest mowa w art. 56 Traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej.
Przy ocenie podatkowego traktowania dywidend wypłacanych przez spółkę RP Komisja zauważyła, że skoro stawka opodatkowania dywidend wypłacanych pomiędzy spółkami krajowymi bez względu na wysokość udziału wynosiła faktycznie 0 proc., a stawka stosowana w odniesieniu do dywidend wypłacanych za granicę w przypadku udziału zawartego w przedziale 0-20 proc. kształtowała się od 10 do 15 proc., to opodatkowanie tych ostatnich było zawsze wyższe. Takie traktowanie dywidend wypłacanych do innych państw UE stanowi ograniczenie swobody przepływu kapitału, zakazane na mocy art. 56 TWE.
HANNA LITWIŃCZUK
profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Not. KT
Hanna Litwińczuk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego / DGP