dr ANDRÉ HELIN

prezes firmy audytorskiej BDO Numerica

Zmiany są dwojakiego rodzaju. Pierwsza grupa dotyczy zasad wyceny. Druga ma charakter redakcyjny, dostosowujący przepisy ustawy o rachunkowości do terminologii zawartej w innych aktach prawnych.

W projekcie nowelizacji ustawy przewidziano, że wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

•  faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,
•  średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku pozostałych operacji,
•  jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których NBP nie ogłasza kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez NBP.

Zmiany rezygnują z zastosowania kursu banku, z którego usług korzysta jednostka, a ponadto mają na celu dostosowanie zasad przeliczania operacji wyrażonych w walutach obcych i w konsekwencji ustalania różnic kursowych do zasad określonych w ustawie o CIT i PIT. Zastąpiono też dotychczasowe sformułowanie kurs ustalony przez NBP na kurs ogłaszany przez NBP.

Synchronizacja przepisów podatkowych i rachunkowych eliminuje zbędne wtórne przeliczania tych samych transakcji, zwłaszcza na obszarach, na których mają tylko znikome znaczenie dla prawidłowego i rzetelnego obrazu sprawozdania finansowego.

Ta synchronizacja uniemożliwia jednak nadal pełne wykorzystanie wytycznych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSR 21), który z przyczyn praktycznych dopuszcza na dzień zawarcia transakcji zastosowanie kursu zbliżonego do rzeczywistego obowiązującego w dniu zawarcia transakcji, np. kursu średniego z danego tygodnia lub miesiąca dla każdej waluty obcej, jeżeli faktyczne wahania kursu danej waluty w danym okresie nie są istotne. Z przepisów tych korzystają zwłaszcza grupy kapitałowe o międzynarodowym zasięgu, realizujące transakcje w ramach grupy. Mając na uwadze, że wytyczne MSR 21 w końcowym rezultacie nie mają żadnego wpływu na wielkość zobowiązań podatkowych, zalecane byłoby, aby projekt nowelizacji w całości dostosować do wytycznych MSR 21.

Not. EM