Podatnicy mają prawo do amortyzowania własnych środków trwałych, które są kompletne i zdatne do używania. Takie prawo przysługuje im dzięki przepisom ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej ustawa o CIT).
- Przedsiębiorcy mogą też amortyzować inwestycje w obcych środkach trwałych. Ich wartość początkową obliczają zgodnie z takimi samymi zasadami, jak ustala się ją dla innych środków trwałych zakupionych lub wytworzonych we własnym zakresie - tłumaczy Barbara Pyzel, doradca podatkowy KPMG.
Dodaje, że stawki amortyzacji zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy o CIT podatnicy mogą określić sami, z tym że dla:
  •  inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż dziesięć lat (czyli stawka minimalna 10 proc.),
  •  inwestycji w obcych środkach transportu okres amortyzacji nie może być krótszy niż 36 miesięcy (czyli stawka minimalna 33,3 proc.),
  •  inwestycji w środkach trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji okres amortyzacji nie może być krótszy niż: 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 tys. zł; 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 tys. zł i nie przekracza 50 tys. zł; 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach.
- Podatnicy zwykle dokonują inwestycji w obcych środkach trwałych, jeżeli te środki użytkują np. na podstawie umowy najmu. Jeśli umowa jest zawarta na czas krótszy niż minimalny okres amortyzacji, to podatnik nie będzie mógł odpisać całej wartości początkowej inwestycji w koszty w postaci odpisów amortyzacyjnych - wskazała Barbara Pyzel.
Według naszej ekspert, istnieją dwie metody zaliczenia niezamortyzowanej części inwestycji w koszty: można ją sprzedać właścicielowi obcego środka trwałego lub dokonać jej likwidacji. Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy o CIT straty powstałe po likwidacji nie w pełni umorzonych inwestycji w obcych środkach trwałych uważa się za koszty uzyskania przychodów, jeżeli nie utraciły przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności.
- Inwestycje w obcych środkach trwałych mogą być modernizowane jak każdy inny środek trwały. Jeżeli wartość modernizacji przekracza 3,5 tys. zł, powinno nastąpić zwiększenie wartości początkowej inwestycji. Jeśli nie - koszt modernizacji można od razu zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - podsumowała Barbara Pyzel.
PRZYKŁAD:
WYNAJMOWANIE BUDYNKU
Spółka wynajęła budynek na sześć lat. Przed przystąpieniem do jego użytkowania dokonała inwestycji w obcy środek trwały o wartości początkowej 30 tys. zł. Amortyzowała inwestycję roczną stawką 10 proc. Czyli w ciągu sześciu lat dokonano odpisów amortyzacyjnych na kwotę 30 tys. zł x 10 proc. x 6 = 18 tys. zł. Pozostała część 12 tys. zł nie jest uważana za koszt uzyskania przychodu.
Przykład opracowany przez KPMG
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl