Jak wynika z wyroku WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1387/07) w przypadku, gdy tylko jeden z małżonków był zameldowany przez 12 miesięcy przed datą zbycia nieruchomości, ze zwolnienia w PIT może skorzystać jedynie ten małżonek proporcjonalnie do części przychodu, która na niego przypada. Sąd w ustnym uzasadnieniu podkreślił, że wynika to z wykładni systemowej ustawy o PIT. Powołał się na art. 6 i 8 tej ustawy, zgodnie z którymi każdy z małżonków jest opodatkowany odrębnie. Eksperci są podzieleni, jeśli chodzi o ocenę wykładni dokonanej przez sąd.
Podatnik grupowy
W stanie faktycznym rozpatrywanym przez WSA małżonkowie mogliby skorzystać razem ze zwolnienia, jeśli traktowani by byli jako podatnik grupowy. W prawie podatkowym istnieje taka instytucja.
- Była ona stosowana m. in. w podatku od nieruchomości do końca 2002 roku. Zgodnie z nią za podatnika grupowego byli uważani małżonkowie. W praktyce oznaczało to, że wystarczyło wystawić decyzję na jednego z małżonków i można było wszystkie nieruchomości przypisać do opodatkowania męża i żony, niezależnie od tego, czy wchodziły one do wspólności majątkowej - wyjaśnił Mariusz Unisk, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych.
Dodał, że takie konstrukcje nie mają jednak zastosowania w przypadku podatku dochodowego. Ustawa o PIT daje jedynie prawo do wspólnego rozliczania się małżonków jako dwóch podatników. Zdaniem naszego rozmówcy podatnicy mogą powoływać się na stosunki prawnorodzinne. Małżonkowie, sprzedając mieszkanie, nie sprzedają współudziału majątkowego, ale współudział małżeński, który jest niepodzielny do momentu rozwodu.
- Współwłasność małżeńska jest niepodzielna. Wydaje się jednak, że przepisy podatkowe są w tym zakresie autonomiczne, a więc można się spodziewać, że powyższa argumentacja nie znalazłaby potwierdzenia w sądzie. Podatnikiem jest bowiem każdy z małżonków - powiedział Mariusz Unisk.
Przychyla się on więc do wykładni dokonanej przez warszawski sąd. Jeśli tylko jeden z małżonków spełnia warunki skorzystania z ulgi meldunkowej, to tylko jemu przysługuje zwolnienie z PIT. Drugi małżonek natomiast zapłaci podatek.
Wspólność majątkowa
W sprawie, którą rozstrzygnął sąd, małżeństwo domagało się uznania zwolnienia zarówno wobec żony, jak i męża. Sąd jednak uznał prawo do zwolnienia tylko jednemu małżonkowi, temu, który spełniał warunek zameldowania. Zdaniem Dariusza M. Malinowskiego, doradcy podatkowego, możliwe byłoby dokonanie głębszej analizy przepisów tak, aby w przypadku zameldowania przez co najmniej rok tylko męża ze zwolnienia mógł skorzystać zarówno mąż, jak i żona.
- Bardziej prawidłowe wydaje się podejście do problemu od strony wspólności majątkowej. Wydaje się, że można pokusić się o interpretację, zgodnie z którą z ulgi meldunkowej może skorzystać mąż i żona, nawet gdy tylko jedno z nich spełnia warunek zameldowania przez okres co najmniej 12 miesięcy - podsumował nasz rozmówca.
WYROKI I INTERPRETACJA O ULDZE MELDUNKOWEJ
- 12-miesięczny termin konieczny do skorzystania z ulgi należy liczyć wstecz od momentu zbycia nieruchomości
- nie ma znaczenia formalne nabycie nieruchomości
- błędne jest twierdzenie, że termin należy liczyć od 1 stycznia 2007 r.
WSA w Szczecinie: I SA/Sz 330/07; WSA w Warszawie: III SA/Wa 1387/07; interpretacja IS w Szczecinie (nr DPB-2.35-416003-19/07)
ŁUKASZ ZALEWSKI
Kaniewska: Tak dużej fali rektorek jeszcze nie było [WYWIAD]
