W praktyce obrotu gospodarczego zdarza się, szczególnie w przypadku świadczenia usług, że podatnik, który wykonał usługę, wystawił fakturę dokumentującą tę usługę ze znacznym, nawet kilkumiesięcznym opóźnieniem. Jakie konsekwencje na gruncie VAT ma takie opóźnienie?
TOMASZ MICHALIK
doradca podatkowy, partner MDDP
W takim przypadku konsekwencje dla obydwu stron transakcji będą nieco odmienne. Nabywca będący podatnikiem VAT może odliczyć podatek wynikający z takiej faktury na zasadach ogólnych, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym fakturę tę otrzymał, albo za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Nie ma przy tym żadnego znaczenia to, że faktura została wystawiona z opóźnieniem. Bez znaczenia będzie nawet to, że nabywca przestał już wykonywać czynności opodatkowane, z którymi związana była nabywana usługa – prawo do odliczenia istnieje i może zostać przez nabywcę w zwykły sposób wykorzystane. Nieco inaczej sytuacja wyglądać będzie po stronie wystawiającego fakturę. Dla niego wystawienie faktury po terminie może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami w zakresie VAT. Jeżeli bowiem usługa została wykonana w konkretnym momencie, a jednocześnie ustawodawca nie przewidział dla niej żadnego szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego, oznacza to, że bez względu na to, jak późno została wystawiona faktura, obowiązek podatkowy powstał na zasadach ogólnych, a zatem w siódmym dniu od dnia wykonania usługi. Jeżeli podatnik wykonał usługę np. 31 stycznia 2009 r., a wystawił fakturę 10 czerwca 2009 r., to obowiązek podatkowy powstał 7 lutego 2009 r. Jeżeli podatnik rozlicza się miesięcznie, to był zobowiązany do rozliczenia podatku w rozliczeniu za luty 2009 r., mimo że faktura nie została w tym czasie wystawiona.
Innymi słowy, faktura wystawiona po terminie przestaje być istotna z punktu widzenia momentu powstania obowiązku podatkowego, w przypadku tych usług, dla których obowiązek powstaje na zasadach ogólnych. Jeżeli usługodawca nie rozliczył podatku należnego od wykonanej usługi w rozliczeniu za luty 2009 r., to powinien to uczynić poprzez korektę deklaracji VAT-7 za ten miesiąc. Co więcej, powinien ustalić, czy należne są odsetki za zwłokę. Jeżeli korekta spowoduje powstanie lub podwyższenie kwoty zobowiązania podatkowego, wówczas podatnik taki będzie zobowiązany do naliczenia odsetek za czas od 26 marca do dnia, w którym kwota została wpłacona.
W praktyce zbyt późno wystawiona faktura obciąża, z punktu widzenia VAT, jedynie jej wystawcę. Dla nabywcy, poza tym, że przez otrzymanie faktury z opóźnieniem nie mógł on skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego wcześniej, taka spóźniona faktura nie powoduje żadnych dodatkowych negatywnych konsekwencji.