ROZMOWA
• Abolicja podatkowa nie obejmuje swym zakresem m.in. przychodów z odsetek bankowych. Czy resort finansów zapomniał włączyć tę kategorię zarobku do ustawy regulującej abolicję?
- Minister finansów niczego nie zapomniał. Dokonuje on zawsze świadomych wyborów, określając cele regulacji i ich konkretne, możliwe do zastosowania środki prawne. Tak też było w przypadku ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z uzasadnienia do ustawy wyraźnie wynika, że nie ma ona zastosowania do przychodów z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania lub inwestowania za granicą.
• Dlaczego?
- Objęcie ustawą dochodów z odsetek oznaczałoby, że ustawa miałaby zastosowanie również do podatników w kraju mających rachunek bankowy za granicą.
• To kto skorzysta z abolicji?
- Abolicją zostały objęte tylko przychody (dochody) wiążące się z aktywnością podatnika, w szczególności zatrudnieniem w krajach, które stosują niekorzystne metody unikania podwójnego opodatkowania.
• Jaki jest zatem cel abolicji?
- Celem ustawy jest zniwelowanie różnicy w traktowaniu podatników w zależności od kraju, w którym uzyskują przychody. Różnica ta, jak podkreślono w uzasadnieniu do ustawy, nabrała szczególnego znaczenia po otwarciu rynków pracy przez kraje tzw. starej Unii. Przesłanką ustawy były uwarunkowania, jakie istniały na polskim rynku pracy w latach ubiegłych.
Wielokrotnie podkreślano, że są nią objęte dochody z pracy za granicą, a nie z kapitału. Ustawa nie ma zastosowania do innych przychodów, których uzyskanie nie wymaga aktywności podatnika, rozumianej jako włączenie się w życie gospodarcze kraju, czy też niewymuszających fizyczną obecnością w państwie ich uzyskania.
• Nie tylko przychody z odsetek nie są objęte abolicją. Wyłączenia są szersze.
- Tak. Ustawą nie są objęte w szczególności przychody z emerytur i rent, najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze czy odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części. Wyłączenie tych przychodów z ustawy znajduje także swą podstawę w art. 27 ust. 8-9a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W końcowej fazie prac legislacyjnych przychody z pracy poszerzono o przychody z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza Polską działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi.
• Co powinni zrobić podatnicy, którzy nie mogą skorzystać z abolicji, a nie rozliczyli dochodów zagranicznych w Polsce mimo takiego obowiązku?
- Podatnicy, którzy uzyskali przychody nieobjęte ustawą, a nie zapłacili podatku w ustawowym terminie, powinni złożyć zeznanie podatkowe, w którym wykażą te przychody, i uiścić należny podatek wraz z odsetkami za zwłokę. Podatnik może również zwrócić się do właściwego organu podatkowego z wnioskiem o umorzenie zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Elżbieta Chojna-Duch
prof. dr hab., podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów