W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem produktu do sprzedaży bądź długim okresem jego wytwarzania jego koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu produktów w okresie przygotowania ich do sprzedaży, bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, po pomniejszeniu przychodu z tego tytułu. Jak ustalić koszty finansowania zewnętrznego podwyższające koszt wytworzenia produktów?
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
Należy zwrócić uwagę, że to postępowanie w obszarze bilansowym nie znajduje akceptacji w świetle obowiązujących przepisów podatkowych, które jedynie w przypadku środków trwałych w budowie dopuszczają (a wręcz nakazują) aktywowanie różnic kursowych. Różnice kursowe w ujęciu podatkowym nie mogą powiększać kosztu wytworzenia produktów (nie mogą być odraczane przez ich aktywowanie). Są one uznawane podatkowo w chwili ich realizacji. Kwotę kosztów finansowych, która może być aktywowana, można ustalić zgodnie z MSR 23, który określa pewne warunki. Po pierwsze, koszty finansowania, które jednostka zamierza bezpośrednio przyporządkować do wytwarzanych lub zakupionych aktywów, można ustalić w sposób wiarygodny. W przypadku szerokiej linii kredytowej finansującej wiele projektów lub szeroko zastosowanych instrumentów finansowych bezpośrednie odniesienie kosztów do wyodrębnionego składnika może nie być możliwe.
Po drugie, wartość aktywów po uwzględnieniu kosztów finansowych nie może przekroczyć ich wartości użytkowej. Po trzecie, w stopniu, w jakim środki pożycza się bez określonego celu, a następnie wykorzystuje się je w celu pozyskania dostosowywanego składnika aktywów, kwotę kosztów finansowych, które mogą być aktywowane, należy ustalić poprzez zastosowanie stopy kapitalizacji do nakładów poniesionych na ten składnik aktywów. Stopa kapitalizacji powinna stanowić średnią ważoną wszystkich kosztów finansowania zewnętrznego dotyczących pożyczek i kredytów stanowiących zobowiązania jednostki w danym okresie. Kwota kosztów finansowania zewnętrznego aktywowanych w danym okresie nie powinna przekraczać kwoty kosztów finansowania zewnętrznego poniesionych w tym okresie. Po czwarte, aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego powinno zostać zawieszone w przypadku przerwania działalności inwestycyjnej na dłuższy okres czasu. Po piąte, należy zaprzestać aktywowania kosztów finansowania także wówczas, gdy zasadniczo wszystkie działania niezbędne do przygotowania dostosowywanego składnika aktywów do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży są zakończone.