Polak, który chciałby podjąć pracę we Francji, musi postarać się o pozwolenie na nią. Po przyjeździe konieczna będzie rejestracja we francuskim systemie podatkowym. Opodatkowaniu we Francji podlega zarówno wynagrodzenie, jak i wszelkie świadczenia rzeczowe oraz pieniężne, jakie zagwarantuje pracownikowi jego pracodawca.

Przed wyjazdem do pracy na terytorium Francji Polacy muszą ubiegać się o francuskie pozwolenie na pracę (chyba że zostali oddelegowani do Francji przez polską spółkę).
- Jeżeli ich pobyt na terenie Francji przekroczy okres trzech miesięcy, powinni złożyć we właściwej terytorialnie prefekturze stosowne dokumenty w celu wyrobienia karty pobytu (m.in. deklarację o zatrudnieniu wystawioną przez spółkę, kopię umowy oddelegowania we francuskiej wersji językowej). Jeżeli w trakcie oddelegowania danej osoby będzie towarzyszyć jej we Francji rodzina, każdy z jej członków otrzyma również taką kartę na ten sam okres (karty pobytu są wystawiane przeważnie na okres dziesięcioletni) - wyjaśnia Łukasz Bączyk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers.
Po przybyciu do Francji Polak będzie musiał zarejestrować się we francuskim systemie podatkowym. Jeżeli intencją pracownika byłoby pozostanie w polskim systemie ubezpieczeń społecznych na czas trwania jego wyjazdu, powinien on uzyskać certyfikat E101 wydany przez polskie władze ubezpieczeniowe.
Rezydencja podatkowa
Polak, który podejmie pracę we Francji, będzie podlegać francuskiemu podatkowi dochodowemu od całości swoich dochodów (jeżeli zostanie uznany za francuskiego rezydenta podatkowego) bądź tylko od tej części swoich dochodów, które uzyskał na terenie Francji (np. dochody za pracę wykonywaną na terytorium Francji na rzecz spółki, do której został on oddelegowany, dochody kapitałowe zrealizowane na terenie Francji) w sytuacji, gdy nie będzie francuskim rezydentem podatkowym. Z informacji eksperta PricewaterhouseCoopers wynika, że polski podatnik będzie postrzegany jako rezydent podatkowy przez francuskie władze skarbowe, jeżeli zostanie spełniony chociażby jeden z następujących warunków: posiada on miejsce zamieszkania we Francji, bądź - w przypadku, gdy nie posiada miejsca zamieszkania w żadnym z krajów - Francja jest krajem, w którym przebywa przez większość czasu; Francja jest krajem, w którym wykonuje większość swojej pracy; posiada on tzw. centrum interesów ekonomicznych we Francji.
- W przypadku gdy Polak, który jest polskim rezydentem podatkowym, zostanie również uznany za rezydenta podatkowego przez francuskie władze skarbowe, powstały w konsekwencji konflikt rezydencji zostanie rozwiązany na podstawie umowy zawartej między Polską a Francją w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku - tłumaczy Łukasz Bączyk.
Podobnie jak w Polsce, opodatkowaniu we Francji podlega zarówno wynagrodzenie, jak i wszelkie świadczenia rzeczowe oraz pieniężne, jakie zagwarantuje pracownikowi jego pracodawca.
Dochody pracownika
Jeżeli spółka zagwarantuje pracownikowi dodatek za oddelegowanie, zapewni mu samochód służbowy i będzie płacić za niego podatki, wartość tych świadczeń zostanie doliczona do jego przychodu (wyjątkiem jest w tym wypadku zwrot kosztów podróży służbowej pracownika).
- Warto zauważyć, że dodatki za oddelegowanie polskiego pracownika w sytuacji, gdy ten wykonuje pracę w spółce, która posiada status tzw. kwatery głównej, są zwolnione z opodatkowania przez pierwsze pięć lat oddelegowania (kwaterę główną zdefiniowano we francuskich przepisach podatkowych jako jednostkę administrującą i zarządzającą grupą spółek) - argumentuje nasz rozmówca.
Ponadto, jeżeli spółka wynajmuje dla Polaka mieszkanie, to świadczenie zostanie również wyłączone z opodatkowania. W celu zastosowania wymienionych zwolnień okres oddelegowania Polaka nie powinien przekraczać sześciu lat, a pracodawca powinien wystąpić do francuskich władz skarbowych o decyzję w tym zakresie.
Co istotne, kwota dochodu do opodatkowania jest dzielona przez współczynnik, którego wartość zależy bezpośrednio od liczby osób w gospodarstwie domowym pracownika. Jeżeli np. Polak wraz ze współmałżonkiem mają trójkę dzieci na utrzymaniu, ich łączny dochód do opodatkowania zostanie podzielony na cztery.
System ubezpieczeniowy
Trzeba pamiętać, że dochód Polaka za pracę wykonywaną przez niego na terytorium Francji będzie zwolniony ze składek do francuskiego systemu ubezpieczeniowego jedynie w sytuacji, gdy będzie on posiadał certyfikat E101 lub E102 wydany na czas jego pracy na terytorium Francji przez polskie władze ubezpieczeniowe.
- Ponadto, jeżeli to spółka francuska wypłaca wynagrodzenie Polakowi, od składników dochodu z tytułu umowy o pracę odprowadza się do francuskiego systemu ubezpieczeniowego składki na ubezpieczenie społeczne (część pracownika to około 15 proc. dochodu brutto, z kolei część pracodawcy stanowi aż 45 proc. tego dochodu) - przypomina ekspert PricewaterhouseCoopers.
W sytuacji, gdy Polak wykonuje swoje obowiązki we Francji na podstawie polskiej umowy o pracę, będzie on osobiście zobowiązany do odprowadzania składek na francuskie ubezpieczenie społeczne.
Obowiązki urzędowe
Jeżeli Polak zostanie uznany za francuskiego rezydenta podatkowego, francuski pracodawca nie będzie pobierał zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanego pracownikowi wynagrodzenia.
Od podstawy opodatkowania pomniejszonej o 10 proc. (tzw. wydatki służbowe, tj. koszty dojazdów do pracy, materiały do pracy, posiłki spożywane przez pracownika podczas pracy w terenie) pracodawca będzie natomiast odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne.
- Podatek pobiera się u źródła w przypadku francuskich nierezydentów. Po potrąceniu składek na ubezpieczenie społeczne dochód nierezydenta podlega opodatkowaniu stawkami 0, 12 i 20 proc. (w tym wypadku jest to tzw. podatek ostateczny) - podkreśla Łukasz Bączyk.
Jeżeli Polak zostanie uznany za francuskiego rezydenta podatkowego, powinien złożyć zeznanie podatkowe do końca maja roku następującego po danym roku podatkowym (we Francji rok podatkowy pokrywa się - podobnie jak w Polsce - z rokiem kalendarzowym). Jeśli jednak francuskie władze podatkowe uznają go za podatkowego nierezydenta - będzie miał czas na złożenie zeznania aż do końca czerwca.
Podatek kapitałowy
Z informacji uzyskanych od naszego eksperta wynika, że jeżeli Polak, który zostanie uznany za francuskiego rezydenta podatkowego, uczestniczyć będzie np. w pracowniczym planie akcyjnym i sprzeda akcje na terytorium Francji o wartości powyżej 15 tys. euro w trakcie jednego roku podatkowego, zysk z ich sprzedaży będzie podlegał 27-proc. podatkowi liniowemu. Jednak, jeżeli Polak posiadał akcje, które zamierza sprzedawać przez kolejne sześć lat, w każdym z następnych lat będzie mógł pomniejszyć wielkość zysku kapitałowego o jedną trzecią. Podobnie jak w Polsce, strata z tytułu sprzedaży akcji może zostać odliczona od zysku kapitałowego w ciągu kolejnych pięciu następujących po sobie lat.
OBOWIĄZUJĄCA METODA WYŁĄCZENIA Z PROGRESJĄ
Dochody uzyskane przez Polaka na terytorium Francji zostaną wyłączone z opodatkowania w Polsce. Natomiast zostaną one doliczone do dochodów osiągniętych przez pracownika ze źródeł położonych w Polsce w celu obliczenia tzw. efektywnej stawki podatkowej.
EWA MATYSZEWSKA
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 23 umowy podpisanej 20 czerwca 1975 r. między rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 1977 r. nr 1, poz. 5).
Francuska skala podatkowa na 2006 rok / DGP