Obrót wierzytelnościami własnymi może wywołać pewne problemy w zakresie opodatkowania VAT i podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Kwestia VAT

Jarosław Ostrowski, radca prawny, wspólnik kancelarii Nowakowski & Wspólnicy, podkreśla, że na gruncie ustawy o VAT dla sprzedawcy własnej wierzytelności czynność ta jest więc obojętna podatkowo. W jego ocenie sprzedaży wierzytelności własnej będącej prawem majątkowym nie można uznać za dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Ekspert wskazuje, że w ocenie Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi sprzedaż taka nie jest także usługą w ujęciu PKWiU dla zbywającego daną wierzytelność (opinia z 31 sierpnia 2004 r., nr OK. -5672/KU-413/02-6977/2004).
- Oznacza to, że sprzedawca nie świadczy usługi poprzez zbycie wierzytelności, ale dokonana przez niego czynność jest elementem usługi świadczonej przez nabywcę wierzytelności, np. bank - tłumaczy Jarosław Ostrowski.
Celem tej usługi jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności własnej od ciężaru jej egzekwowania. Tezę taką potwierdził też w jednym z orzeczeń sąd administracyjny (wyrok WSA we Wrocławiu z 16 maja 2007r., sygn. akt I SA/Wr 213/07).

Charakter usługi

Jednak u nabywcy wierzytelności wystąpią skutki podatkowe w VAT, które są uzależnione od charakteru usługi. Jeżeli dla nabywcy będzie to usługa obrotu wierzytelnościami, której celem jest np. dalsza odsprzedaż, to czynność będzie zwolniona z VAT. Jeżeli usługę zakwalifikujemy do kategorii ściągania długów czy faktoringu, w obu przypadkach będzie opodatkowana według stawki 22 proc.
Należy jeszcze przeanalizować, czy sprzedaż wierzytelności własnej wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Okazuje się, że nie. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. Jak wyjaśnia Jarosław Ostrowski, bez względu na to, jaki charakter czynność sprzedaży wierzytelności własnych będzie miała u nabywcy, nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych. U nabywcy, czyli jednej ze stron umowy, dla celów VAT sprzedaż może być rozpoznana jedynie jako czynność zwolniona albo opodatkowana podstawową stawką.