JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Podatnik jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik czynny VAT. Prowadzi działalność gospodarczą w zakresie czasowego udostępniania stoisk wystawowych i targowych klientom prezentującym swoją ofertę na targach i wystawach. Usługi wynajmu stoisk targowych świadczone będą głównie na rzecz kontrahentów zagranicznych (podmioty mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty lub na terytorium państw trzecich). Podatnik nie wyklucza również świadczenia usług na rzecz podmiotów krajowych. Podatnik ma zamiar dokonywać usług najmu stoisk targowych (rzeczy ruchomych).
Gdzie znajdować się będzie miejsce świadczenia opisanych usług, wykonywanych przez podatnika?
ODPOWIEDŹ IZBY: W przypadku świadczenia usług bardzo istotne dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w Polsce, czy też nie.
Ogólna reguła wyrażona w art. 27 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługę - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.
Odstępstwo od tej zasady przewidziane zostało m.in. w art. 27 ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku gdy usługi są świadczone na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.
Zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 6 ustawy o VAT, przepis ust. 3 stosuje się do usług wynajmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu.
Zatem w przypadku, gdy podatnik świadczyć będzie usługi wynajmu stoisk targowych na rzecz krajowych najemców (stoiska targowe udostępniane będą zarówno na terytorium kraju, jak i poza nim), miejscem świadczenia przedmiotowych usług będzie terytorium kraju, czyli miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługę - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania.

Natomiast w przypadku, gdy podatnik świadczyć będzie usługi wynajmu stoisk targowych na rzecz zagranicznych najemców (stoiska targowe udostępniane będą zarówno na terytorium kraju, jak i poza nim), miejsce świadczenia określa się zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy o VAT, czyli świadcząc przedmiotowe usługi na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług będzie miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności stały adres lub miejsce zamieszkania.

Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 października 2008 r. (nr ILPP2/443-679 /08-2/MN)



OPINIA
MARCIN ZIMNY
prawnik w CMS Cameron McKenna
Opodatkowanie usług targowych świadczonych przez polskich podatników na rzecz zagranicznych podatników budzi w praktyce wiele wątpliwości. Wątpliwości te wynikają przede wszystkim z trudności w ustaleniu charakteru tych usług. W świetle przepisów o VAT usługi targowe mogą bowiem zostać zakwalifikowane do m.in. usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz usług podobnych; usług związanych z nieruchomościami; usług reklamy, czy też usług wynajmu rzeczy ruchomych. Natomiast przyporządkowanie usług targowych do określonej kategorii usług determinuje miejsce ich świadczenia, a w konsekwencji kraj, w którym zostaną one opodatkowane. Przedmiotem rozstrzygnięcia niniejszej interpretacji było ustalenie, czy usługi wynajmu stoisk na targach i wystawach można zaliczyć do usług reklamowych, czy też powinny zostać uznane za usługi wynajmu rzeczy ruchomych. Sprawa ta jest o tyle prosta, że bez względu na zaklasyfikowanie tych usług miejscem ich opodatkowania jest kraj siedziby usługobiorcy. Podatnik słusznie jednak zauważył, że pojęcie usług reklamy w prawie europejskim jest rozumiane szeroko. W tym zakresie polskie przepisy, które nakazywały identyfikowanie usług reklamy za pomocą klasyfikacji statystycznych, przyjmowały zbyt wąską definicję tych usług. Niestety ETS w swoich orzeczeniach zapadłych na tle interpretacji przepisów o VAT nie odniósł się nigdy wprost do usług wynajmu stoisk targowych. W jednym z wyroków ETS w sposób pośredni uznał, że usługi zabudowy stoisk targowych mieszczą się w pojęciu usług reklamy. Zatem można pokusić się o twierdzenie, że usługi wynajmu stoisk targowych oraz ich montaż, połączone z ich dostosowaniem do specyficznych potrzeb usługobiorcy, czyli tak jak w stanie faktycznym przedstawionym przez podatnika, związane z promocją i reklamą jego towarów i usług, powinny być uznane również za usługi reklamy.