JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Podatnik jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik czynny VAT. Prowadzi działalność gospodarczą w zakresie czasowego udostępniania stoisk wystawowych i targowych klientom prezentującym swoją ofertę na targach i wystawach. Usługi wynajmu stoisk targowych świadczone będą głównie na rzecz kontrahentów zagranicznych (podmioty mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty lub na terytorium państw trzecich). Podatnik nie wyklucza również świadczenia usług na rzecz podmiotów krajowych. Podatnik ma zamiar dokonywać usług najmu stoisk targowych (rzeczy ruchomych).

Gdzie znajdować się będzie miejsce świadczenia opisanych usług, wykonywanych przez podatnika?

ODPOWIEDŹ IZBY: W przypadku świadczenia usług bardzo istotne dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w Polsce, czy też nie.

Ogólna reguła wyrażona w art. 27 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługę - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Odstępstwo od tej zasady przewidziane zostało m.in. w art. 27 ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku gdy usługi są świadczone na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 6 ustawy o VAT, przepis ust. 3 stosuje się do usług wynajmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu.

Zatem w przypadku, gdy podatnik świadczyć będzie usługi wynajmu stoisk targowych na rzecz krajowych najemców (stoiska targowe udostępniane będą zarówno na terytorium kraju, jak i poza nim), miejscem świadczenia przedmiotowych usług będzie terytorium kraju, czyli miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługę - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania.

Natomiast w przypadku, gdy podatnik świadczyć będzie usługi wynajmu stoisk targowych na rzecz zagranicznych najemców (stoiska targowe udostępniane będą zarówno na terytorium kraju, jak i poza nim), miejsce świadczenia określa się zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy o VAT, czyli świadcząc przedmiotowe usługi na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług będzie miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności stały adres lub miejsce zamieszkania.

Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 października 2008 r. (nr ILPP2/443-679 /08-2/MN)