Od 2023 r. ma być opodatkowana sprzedaż każdego roztworu, który mógłby być wykorzystany jako płyn do e-papierosów. To najistotniejsza zmiana dla branży tytoniowej, którą zakłada projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym i niektórych innych ustaw.
Projekt trafił już do Sejmu i zakłada także zmiany dla innych branż niż tytoniowa. Przewiduje, że taksówkarze i aptekarze będą mogli o rok dłużej kupować kasy fiskalne starego typu, a obowiązek prowadzenia ewidencji i dokumentacji akcyzowych wejdzie w życie od 1 lutego 2024 r. Z kolei zwolnienie z podatku przy zakupie auta hybrydowego o pojemności silnika do 2 tys. cm sześc. będzie przedłużone aż do końca 2029 r.
Ulga na robotyzację
Niespodziewanie rząd zaproponował nowelizację przepisów o tzw. uldze na robotyzację (obowiązującej od 2022 r. – art. 52jb ustawy o PIT oraz art. 38eb ustawy o CIT). Nie było o tym mowy w pierwotnej wersji projektu.
Zmiana ma na celu dostosowanie obecnych regulacji do wymogów środowiskowych Komisji Europejskiej, co jest jednym z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. W konsekwencji ulgą nie byłyby objęte działania, które „mogą wyrządzić znaczącą szkodę środowisku”. Chodzi o działania związane:
- ze znaczną emisją gazów cieplarnianych,
- z wydobywaniem, przetwarzaniem i spalaniem paliw kopalnianych,
- ze składowaniem i spalaniem odpadów.
Branża tytoniowa
Pierwotnie resort finansów proponował zmianę definicji zarówno płynu do e-papierosów, jak i tytoniowych wyrobów nowatorskich. Pisaliśmy o tym szerzej w artykule „Nowoczesne substytuty papierosów z podatkiem” (DGP 166/2022). Stanęło jednak na tym, że zmieni się wyłącznie definicja płynu do e-papierosów. Projektowany art. 2 pkt 35 ustawy o podatku akcyzowym zakłada, że opodatkowana będzie sprzedaż każdego roztworu, który mógłby zostać użyty jako płyn do e-papierosów „bez względu na miejsce jego sprzedaży bądź oferowania do sprzedaży”. Tym samym akcyzy nie unikną już przedsiębiorcy, którzy deklarują, że sprzedają fikcyjne aromaty do kominków czy odświeżacze powietrza, choć faktycznie obracają roztworami wykorzystywanymi w e-papierosach.
Rząd zrezygnował natomiast ze zmiany definicji tytoniowych wyrobów nowatorskich (art. 2 pkt 36 ustawy). To oznacza, że fiskus nadal będzie oceniać w trakcie kontroli, czy przykładowo mieszaniny ziół bądź suszu konopnego, które po podgrzaniu dostarczają użytkownikowi aktywnych substancji chemicznych lub aromatów, mogą zostać uznane za substytut papierosów lub tytoniu do palenia i w związku z tym powinny zostać objęte akcyzą.
W projekcie nie ma też zmian, o które apelowała część branży tytoniowej. Nadal więc minimalna stawka podatku obciążającego papierosy nie spadnie z obecnych 105 proc. do 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie ich sprzedaży.
Nadal też nie będą opodatkowane beztytoniowe woreczki nikotynowe. Rząd zrezygnował również z pierwotnych planów, które zmierzały do opodatkowania sprzedaży wyrobów ziołowych i suszu konopnego przeznaczonych do waporyzacji.
Kasy fiskalne
Projekt zakłada przedłużenie do końca 2023 r. możliwości kupowania kas starego typu, tj. z elektronicznym zapisem kopii „o zastosowaniu specjalnym”. Chodzi o urządzenia dla taksówkarzy, przedsiębiorców świadczących usługi transportowe oraz dla aptek. Są to kasy dostosowane do charakteru danej branży i powstały obawy, że mogą pojawić się trudności w dostępie do tego typu urządzeń w wersji online.
W celu umożliwienia zakupu specjalnych kas starego typu zmieniona zostanie również nowelizacja z 15 marca 2019 r. ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz.U. poz. 675). Tym samym o rok ma zostać wydłużona ważność homologacji Głównego Urzędu Miar dla kas specjalnych starego typu. Jeżeli więc homologacja kończy się 31 grudnia 2022 r., to zostanie ona przedłużona z mocy prawa do 31 grudnia 2023 r.
Takich przypadków może być wiele, ponieważ sporo homologacji GUM było wydawanych z datą ważności do końca 2022 r. ze względu na ograniczenia w ustawie o VAT. Gdyby nie planowane teraz przedłużenie terminu ważności, to przedsiębiorcy mieliby problem z zakupem tych urządzeń po 31 grudnia 2022 r., mogliby kupić kasę specjalną starego typu tylko teoretycznie, bo w sklepach.
Nie wiadomo, co z homologacjami, których ważność kończy się w trakcie 2023 r., np. w marcu. Z projektu nie wynika, aby w tym przypadku również homologacja była automatycznie przedłużana.
Natomiast pozostali przedsiębiorcy (niekorzystający ze specjalnych kas) nie będą już mogli po 31 grudnia 2022 r. kupować kas z elektronicznym zapisem kopii, mimo że nadal jeszcze będzie można używać takich urządzeń (nabytych do końca 2022 r.).
e-Urząd Skarbowy
Zmiany w ustawie o VAT związane są też z funkcjonowaniem e-Urzędu Skarbowego. Co do zasady pisma mogą być już doręczane za pośrednictwem konta w e-US, jeżeli podatnik się na to zgodzi. Obecnie jednak dotyczy to spraw pozostających we właściwości ministra finansów i szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Projekt zakłada natomiast, że w ten sposób będą mogły być doręczane również pisma z urzędów skarbowych dotyczące zwrotu VAT w trybie 15-dniowym (np. postanowienia o przedłużeniu 15-dniowego terminu zwrotu VAT albo decyzje o odmowie zwrotu w tym terminie). Przypomnijmy, że 15-dniowy termin zwrotu VAT dotyczy podatników bezgotówkowych, a przepisy w tym zakresie weszły w życie z początkiem 2022 r. (patrz rozmowa na B2).
Planowana jest też zmiana w ordynacji podatkowej, która ma ułatwić podatnikom rozliczanie się z fiskusem za pomocą konta w e-US. Dziś można przelogować się z niego do niektórych banków i w ten sposób zapłacić zobowiązanie. Natomiast na początku 2023 r. resort finansów chce umożliwić płatności Blikiem. Zmiana w ordynacji ma wymusić na podatnikach składanie oświadczenia, że pieniądze na zapłatę podatku pochodzą z ich rachunków. Dzięki temu urząd skarbowy nie będzie musiał weryfikować, czy podatnik sam zapłacił swój podatek. Przypomnijmy, że obecnie inna osoba może zapłacić za podatnika maksymalnie 1 tys. zł i na razie nie jest planowana zmiana tego limitu.
Deklaracje i ewidencje
Zgodnie z wcześniejszymi założeniami dopiero od 1 lutego 2024 r. ma wejść w życie obowiązek prowadzenia elektronicznych ewidencji i dokumentacji, o których mowa w art. 138a–138l i art. 138o ustawy (dotyczących m.in. suszu tytoniowego, energii elektrycznej, wyrobów alkoholowych, gazowych i węglowych oraz podatkowych znaków akcyzy).
Natomiast już od 2023 r. mają zniknąć niektóre obowiązki biurokratyczne związane z produkcją na własne potrzeby prądu z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. W takim wypadku producenci nie będą musieli wykazywać energii elektrycznej w deklaracjach podatkowych oraz nie będą musieli prowadzić ewidencji ilościowej prądu. Projektowana zmiana dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego, jeśli łączna moc generatorów liczona odrębnie dla każdej z podległych im jednostek organizacyjnych (np. szkół, przedszkoli) nie przekroczy 1 MW. Takie jednostki organizacyjne nie musiałyby również rejestrować się w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych.
Auta hybrydowe
Projekt zakłada przedłużenie do 31 grudnia 2029 r. zwolnienia z akcyzy przy zakupie auta hybrydowego z pojemnością silnika spalinowego nieprzekraczającą 2 tys. cm sześc. (tzw. pojazdów z wtyczką). W świetle obecnych przepisów preferencja ta wygasłaby już z końcem 2022 r. (art. 163a ustawy o podatku akcyzowym).
Producenci alkoholu
Najmniejsi producenci napojów alkoholowych nie będą musieli starać się o certyfikat małego producenta, jeżeli sprzedają swoje trunki wyłącznie na terytorium Polski. Taki certyfikat byłby warunkiem korzystania z niższej stawki podatku wyłącznie przy sprzedaży do innych krajów unijnych.
Ponadto projekt zakłada, że po 13 lutego 2023 r. nie trzeba będzie składać deklaracji podatkowych w przypadku wewnątrz wspólnotowego nabycia całkowicie skażonego alkoholu etylowego, mimo że tego dnia wejdą w życie przepisy tzw. unijnej dyrektywy horyzontalnej.
Inne zmiany
Nowelizacja wprowadza natomiast obowiązek zgłaszania w deklaracji podatkowej wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów węglowych oraz suszu tytoniowego.
Do tej pory fiskus domagał się składania deklaracji uproszczonych przy nabyciu węgla z Unii Europejskiej, co nie wynikało wprost z ustawy. Skrytykował to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 21 lipca 2022 r. (sygn. akt I SA/Ke 225/22). Pisaliśmy o tym w artykule „Firma nabywająca węgiel z UE nie musi składać deklaracji AKC-UA” (DGP nr 144/2022).
Z kolei zwolnienie z podatku od nieruchomości dla kolejowych terminali towarowych wejdzie w życie rok później, niż zakładano, tj. 1 stycznia 2024 r. Powodem są wątpliwości co do tego, czy Komisja Europejska notyfikuje taką zmianę przed 1 stycznia 2023 r. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw – przed I czytaniem w Sejmie