W ramach prac grupy dotyczącej wyrobów tytoniowych odbyło się osiem jawnych, transmitowanych na kanale YouTube MF spotkań technicznych, w trakcie których wygłoszone zostały cztery referaty. Ponadto swoje stanowisko i postulaty przedstawiło Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego (PSPT), które skupia małe i średnie podmioty z tej branży.

Ministerstwo Finansów w sobotę, 2 października 2021 r. wysłało podsumowania do wszystkich zarejestrowanych uczestników Forum Akcyzowego. Doradca podatkowy Szymon Parulski, kierownik grupy nr 1 wierzy, że większość rekomendacji i postulatów zostanie zaakceptowana przez wszystkich uczestników Forum i wtedy MF przedstawi stosowny projekt zmian przepisów akcyzowych.

- Najważniejsze jest to, że członkowie grupy wypracowali stanowiska i rekomendacje dotyczące omawianych zagadnień, które ułatwi podejmowanie konkretnych decyzji w Ministerstwie Finansów. Największym wyzwaniem wydaje się być podjęcie właściwych kroków przez MF i ustawodawcę. Z naszej strony będziemy oczywiście dążyli do tego, aby prace grupy znalazły odzwierciedlenie w przepisach akcyzowych już 1 stycznia 2022 r. W zespole reprezentowane było prawie 100 proc. branży tytoniowej, w tym wszystkie koncerny tytoniowe posiadające zakłady produkcyjne w Polsce. Na Forum Akcyzowym poruszone zostały wszystkie tematy istotne dla branży. Można więc powiedzieć, że branża tytoniowa dobrze wykorzystała taką właśnie platformę dialogu – mówi Parulski.

Kierownik grupy zapewnia, że w większości poruszanych tematów udało się wypracować całkowitą zgodę wszystkich członków, a tam gdzie było to niemożliwe stworzona została większość.

Jakie cele miała grupa i co udało się jej osiągnąć? Parulski zapewnia, że wszyscy członkowie jego grupy są za propozycją Ministerstwa Finansów, aby całkowita minimalna kwota akcyzy na poziomie UE uwzględniała wskaźnik poziomu cen (EUROSTAT’u) w pełnym zakresie. Jeżeli jednak taki sposób określania całkowitego minimum UE nie mógłby zostać zaakceptowany na poziomie UE, członkowie grupy rozumieją, iż wskaźnik poziomu cen może powodować obniżkę tego minimum a nie wzrost. Wszyscy też wspierają stanowisko Komisji Europejskiej w zakresie proporcji w efektywnym opodatkowaniu tytoniu do palenia na poziomie 2/3 opodatkowania papierosów tradycyjnych. Na posiedzeniach padł postulat, aby MF aktywnie wspierało to stanowisko KE w trakcie decyzji dot. rewizji akcyzowej dyrektywy tytoniowej. PSPT również uznało to za kluczowe.

Ponadto wszyscy członkowie grupy dostrzegli pilną potrzebę stabilizacji wpływów budżetowych z rynku tytoniu do palenia, który – zwłaszcza w Polsce – pełni istotną rolę tzw. bufora, pomiędzy szarą strefą a rynkiem papierosów. Grupa jest zdania, że wprowadzenie od 1 stycznia 2022 roku w ustawie akcyzowej minimalnej kwoty akcyzy, w odniesieniu do tytoniu do palenia na poziomie 100 proc. akcyzy od średniej ważonej ceny sprzedaży było by rozwiązaniem słusznym. Alternatywnie zespół postuluje za wprowadzeniem wyłącznie stawki kwotowej od kilograma tytoniu, jako mechanizmu, który zapewni równowagę, rozwój na rynku tytoniu do palenia oraz przewidywalne wpływy do budżetu państwa.

Kierownik grupy nr 1 zapewnia, że wszyscy członkowie wskazują na pilną potrzebę wprowadzenia od 2022 r. kalendarza podwyżek akcyzy dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych (tzw. mapa akcyzowa). Kalendarz polegałby na wpisaniu do ustawy o podatku akcyzowym ścieżki wzrostu podatku akcyzowego przez 3 kolejne lata (2022-2024). Analiza podobnych rozwiązań z krajach UE wskazuje, że mapy akcyzowe wspierają politykę fiskalną państwa, pozwalają na maksymalizację wpływów budżetowych, a jednocześnie nie prowadzą do wzrostu szarej strefy. Mapa akcyzowa powinna uwzględniać akcyzę na papierosy, tytoń do palenia oraz cygara i cygaretki.

Grupa nr 1 uczula też, by wzrost łącznej stawki akcyzy nie był wyższy niż wskaźnik inflacji. Federacja Przedsiębiorców Polskich proponuje dla papierosów obniżenie stawki procentowej o 1,5 pkt proc. + 10 proc. stawki kwotowej rocznie przez kolejne 4 lata. Postulat ten popiera Japan Tobacco International​. Z kolei Imperial Tobacco uważa taki postulat za zbyt daleko idący i proponuje obniżkę stawki procentowej o 0,5 proc. rocznie, przez najbliższe lata. Natomiast według polityki Insight - taka zmiana może wynieść 1 pkt proc. rocznie. Większość członków Grupy wskazuje, jako alternatywę wyłącznie wzrost stawki kwotowej akcyzy na papierosy o poziom inflacji w ramach mapy akcyzowej. Z kolei Parulski twierdzi, że nie należy naruszać kompromisu dotyczącego struktury stawki akcyzy na papierosy.

Ponadto cała grupa, poza Federacją Przedsiębiorców Polskich, zdecydowanie opowiedziała się za pozostawieniem minimum akcyzowego na papierosy w obecnej formie, czyli na poziomie 100 proc. kwoty akcyzy dla średniej ważonej ceny paczki papierosów. Natomiast w odniesieniu do znaków akcyzy na wyroby tytoniowe większość członków stoi na stanowisku, że obecnie obowiązujący system spełnia swoją rolę, w szczególności jeśli chodzi o termin ważności znaków akcyzy na wyroby tytoniowe do 28 lutego kolejnego roku kalendarzowego. Według kierownika grupy, system skutecznie zapobiega budowaniu nadmiernych zapasów przez producentów, a tym samym zapewnia efektywny pobór podatku akcyzowego. Parulski twierdzi, że na rynku raczej nie występują nadużycia związane z oznaczaniem wyrobów z szarej strefy legalnymi znakami akcyzy.

Wątpliwości grupy wzbudziły natomiast postulaty PSPT dotyczące specyficznego sposobu określania podstawy opodatkowania tytoniu do fajki wodnej oraz ograniczenia zakresu wyrobów tytoniowych, co do których obowiązuje termin ważności znaków akcyzy - przede wszystkim mowa o niszowych wyrobach. W szczególności, w zakresie wyodrębnienia kategorii innego tytoniu do palenia, członkowie stwierdzili, że do oceny jego zasadności i ewentualnego wpływu na rozwój szarej strefy potrzebne są dokładniejsze dane, które mogą być w posiadaniu Ministerstwa Finansów. Grupa zarekomendowała, by MF przedstawiło dane akcyzowe w rozbiciu na kategorie, tak by możliwa była dokładna ocena skutków regulacji a dla poszczególnych wyrobów.

MF w sobotę, 2 października 2021 r. wysłało podsumowania do wszystkich zarejestrowanych uczestników Forum. Co dalej?

- Przed nami II Forum Akcyzowe ds. Wyrobów Tytoniowych. Wierzymy, że większość rekomendacji i postulatów zostanie zaakceptowana przez wszystkich uczestników Forum i wtedy MF przedstawi stosowny projekt zmian przepisów akcyzowych. Bardzo dobrze, że w tych tematach gdzie nie uda się wypracować wspólnego rozwiązania MF przewidziało zasady dalszego działania. Tzn. uczestnicy Forum będą mieli prawo do przedstawienia na piśmie swojego stanowiska a członkowie grup roboczych będą mieli obowiązek ich rozpatrzenia, ponieważ prace merytoryczne wrócą do poziomu Grup roboczych – mówi Parulski.

I dodaje. - Pomimo, że jest to dodatkowa praca uważam, że takie rozwiązanie jest najlepsze. Każdy będzie mógł się nie tylko wypowiedzieć, ale poznać stanowisko branży tytoniowej i ekspertów.