Firma się zastanawia, czy warto starać się o status AEO. Obawia się, że z uwagi na skomplikowane postępowanie audytowe konieczne do uzyskania statusu koszty związane z tym procesem okażą się wyższe niż spodziewane korzyści. Czy tak jest naprawdę?
Status AEO (ang. Authorized Economic Operator, pol. upoważniony podmiot gospodarczy) przyznawany jest przez organy celne podmiotom mającym siedzibę na obszarze celnym Wspólnoty. Jak stanowią przepisy, upoważniony podmiot korzysta z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony i/lub z uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych. Status ten jest uznawany przez organy celne wszystkich państw członkowskich.
Przepisy zawarte w rozporządzeniu wykonawczym do Wspólnotowego Kodeksu Celnego (art. 14b) przewidują wiele ułatwień dla posiadaczy AEO, m.in. mniejszą liczbę kontroli dokumentów i kontroli fizycznych, priorytetowe traktowanie przesyłki w przypadku wytypowania do kontroli, przeprowadzanie kontroli poza kolejnością, a nawet, po uzgodnieniu z organem celnym, wybór miejsca prowadzonej kontroli. Upoważnieni przedsiębiorcy korzystają również z możliwości składania mniejszej ilości danych na potrzeby przywozowej/wywozowej deklaracji skróconej, a także mogą być wcześniej powiadamiani o wytypowaniu przesyłki do kontroli. Dużym udogodnieniem jest szybszy i łatwiejszy dostęp do uproszczonych procedur celnych, o których mowa w art. 76 ust. 1 Wspólnotowego Kodeksu Celnego, w tym do przynoszącej wiele korzyści tzw. procedury w miejscu.
Ministerstwo Finansów nieustannie stara się przekonać do statusu AEO coraz więcej przedsiębiorców, oferując im jeszcze więcej korzyści i ułatwień. Jak wynika z dokumentu „Ułatwienia dla upoważnionych przedsiębiorców (AEO)”, dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (wersja 0.4 ze stycznia 2015 r.), przedsiębiorca może liczyć na następujące korzyści:
1) obsługę poza kolejnością w oddziałach celnych,
2) otrzymywanie informatorów zawierających najważniejsze numery telefonów oraz adresy e-mail, m.in. do koordynatora ds. AEO, Procedury Uproszczonej i innych konsultantów powołanych w danej izbie celnej,
3) otrzymywanie specjalnych newsletterów z informacjami o zmianie przepisów czy szkoleniach organizowanych przez administrację celną,
4) priorytetową obsługę wszelkich wniosków o wydanie zezwoleń składanych do organów celnych przez upoważnionych przedsiębiorców,
5) możliwość zgłaszania problemów merytorycznych podczas spotkań z przedsiębiorcami,
6) przyznawanie większej liczby ułatwień fakultatywnych w pozwoleniach na stosowanie procedury uproszczonej,
7) możliwość odstąpienia od składania zabezpieczenia, w przypadku gdy złożenie go jest fakultatywne,
8) upoważnienie do nakładania i zdejmowania zamknięć urzędowych,
9) rozliczenie podatku VAT w deklaracji podatkowej,
9) stałą współpracę podmiotu mającego status AEO z organem celnym i bieżące wsparcie w razie pojawienia się problemów.
Niewątpliwie status AEO jest bardzo korzystny dla przedsiębiorstw. Organy celne chętnie doradzają przedsiębiorcom w procesie uzyskiwania statusu, organizują również dodatkowe szkolenia. Sama zaś procedura audytowa, którą przedsiębiorca obowiązany jest przejść, pomaga ustanowić w firmie profesjonalne systemy zarządzania procesami celnymi, znacznie ograniczając ryzyko ewentualnych uchybień czy niezgodności operacji celnych prowadzonych w firmie z przepisami prawa celnego. Status AEO przyczynia się również do uzyskania przewagi konkurencyjnej firmy z racji pozytywnego, wiarygodnego wizerunku zarówno dla potencjalnych klientów firmy, jak i we współpracy z organami administracyjnymi.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. WE z 1993 r. L 253, s. 1).