Polscy przedsiębiorcy sprzedający wysyłkowo towary obywatelom UK muszą uwzględnić zarówno regulacje wprowadzone przez pakiet e-commerce, jak i zmienione przepisy brytyjskie. Istotne jest przy tym, do którego kraju Zjednoczonego Królestwa towar jest wysyłany.

Magdalena Jaworska, doradca podatkowy, radca prawny, starszy menedżer w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Klaudyna Matusiak-Frey, konsultant w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Kontynuujemy cykl poświęcony pakietowi VAT e-commerce, który wdrożono ustawą z 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1163). Omawiamy w nim szczegółowo nowe zasady opodatkowania VAT handlu elektronicznego, pokazujemy, jak funkcjonują one w praktyce, a także wyjaśniamy wątpliwości interpretacyjne.
Dotychczas ukazały się teksty:
• „Od 1 lipca jest nowy limit dla wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość” – dodatek Podatki i Księgowość z 26 lipca 2021 r. (DGP nr 142),
• „Tak przebiega rejestracja w One Stop Shop” – dodatek Podatki i Księgowość z 9 sierpnia 2021 r. (DGP nr 152),
• „Niewłaściwe wypełnienie obowiązków dokumentacyjnych może doprowadzić do podwójnego opodatkowania WSTO” – dodatek Podatki i Księgowość z 23 sierpnia 2021 r. (DGP nr 162),
• „Nie wszystkie importowane przesyłki o wartości do 150 euro są zwolnione z VAT” – dodatek Podatki i Księgowość z 30 sierpnia 2021 r. (DGP nr 167),
• „Platformy handlowe w nowej roli na gruncie VAT” – dodatek Podatki i Księgowość z 13 września 2021 r. (DGP nr 177),
• „Objaśnienia podatkowe wydane przez MF nie przyniosły odpowiedzi na wszystkie pytania” – dodatek Podatki i Księgowość z 20 września 2021 r. (DGP nr 182).
Czy zasady pakietu VAT e-commerce stosuje się do sprzedaży do Zjednoczonego Królestwa?
Tak i nie – takiej przewrotnej odpowiedzi można udzielić na powyżej zadane pytanie. A wszystko dlatego, że choć Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wystąpiło z Unii Europejskiej, a po zakończeniu okresu przejściowego unijne przepisy w zakresie VAT nie mają już zastosowania, to ustanowione zostały pewne wyjątki w rozliczeniach podatkowych. Są one uregulowane odpowiednim protokołem stanowiącym załącznik do umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.Urz. UE z 2020 r. L 29 s. 7; ost.zm. Dz.Urz. z 2020 r. L 443, s. 3). Zgodnie z nim dla celów rozliczeń VAT Irlandia Północna nadal jest traktowana jako terytorium UE, a więc podatnicy nadal dokonują w tym zakresie wewnątrzwspólnotowych dostaw lub nabyć towarów na jej terytorium. Należy przy tym jednak zaznaczyć, że taki wyjątek ma zastosowanie jedynie do transakcji towarowych. Natomiast dla celów rozliczenia VAT z tytułu świadczenia usług Irlandię Północną należy traktować jako terytorium państwa trzeciego. Co ważne, oznacza to także, że świadczenia usług do konsumentów z Irlandii Północnej nie wlicza się do progu sprzedaży na odległość przewidzianego w przepisach pakietu VAT e-commerce (tj. progu 10 000 euro).
Okres stosowania protokołu wynosi cztery lata po zakończeniu okresu przejściowego, zatem co najmniej do końca 2024 r. przedsiębiorcy będą traktować transakcje towarowe z Irlandią Północną jak z innymi państwami członkowskimi UE (po upływie tego okresu protokół może jednak zostać przedłużony).
W związku z powyższym zmiany z pakietu VAT e-commerce stosuje się do Irlandii Północnej (w zakresie, w jakim dotyczą transakcji towarowych z konsumentami), ale nie mają zastosowania do innych terytoriów Wielkiej Brytanii, tj. Anglii, Szkocji czy Walii. W szczególności zatem nowe unijne regulacje obowiązujące w Polsce i innych państwach unijnych od 1 lipca 2021 r. dotyczą:
  • sprzedaży lub dostawy towarów z Irlandii Północnej do konsumentów w UE;
  • dostawy towarów z UE do konsumentów w Irlandii Północnej;
  • wysyłania towarów o niskiej wartości do Irlandii Północnej spoza UE, w tym z np. z Anglii, Walii i Szkocji;
  • przedsiębiorców spoza UE prowadzących sprzedaż z punktów znajdujących się w Irlandii Północnej;
  • platform internetowych, które ułatwiają sprzedaż towarów: (i) zlokalizowanych w Irlandii Północnej (lub UE) przez przedsiębiorców spoza UE do konsumentów w UE i Irlandii Północnej lub (ii) z Wielkiej Brytanii do konsumentów w Irlandii Północnej i UE.

Przykład 1

Kierunek Irlandia Północna
Dostawca z siedzibą w Polce wysyła z kraju towary do konsumenta z Irlandii Północnej. Jakie będą jego obowiązki, jeśli:
A. W tym samym roku dokonał już sprzedaży do konsumentów w różnych krajach unijnych o łącznej wartości 11 000 euro?
B. Jest to jego pierwsza sprzedaż do konsumenta poza terytorium Polski, a sprzedany towar jest wart tylko 200 euro?
Sytuacja A. Dostawca z Polski przekroczył próg 10 000 euro obowiązujący podmioty do rejestracji w kraju, do którego dostarczane są towary. W związku z czym, jeśli korzysta z procedury rozliczenia podatku poprzez OSS (One Stop Shop), to powinien rozliczyć z jej wykorzystaniem przedmiotową transakcję w kraju identyfikacji (co do zasady Polska). Alternatywnie: jeśli przedsiębiorca nie korzysta z tej procedury, a rejestruje się na potrzeby podatku w danych państwach unijnych, do których dokonuje sprzedaży, to powinien dokonać rejestracji również w Irlandii Północnej i odpowiednio rozliczyć tam podatek według właściwej stawki.
Sytuacja B. Dostawca z Polski – w związku z tym, że nie przekroczył limitów, które nakładają na niego obowiązek rozliczenia się w kraju dostawy – może rozliczyć tę transakcję w Polsce według stawki krajowej.
Jak rozliczyć sprzedaż do konsumentów z innych terytoriów Zjednoczonego Królestwa niż Irlandia Północna?
Wielka Brytania już od 1 stycznia 2021 r. (na potrzeby dalszej części tekstu rozumiana z wyłączeniem Irlandii Północnej) wprowadziła nowe regulacje dotyczące sprzedaży do konsumentów, w szczególności poprzez internetowe kanały sprzedaży. Cel, jaki przyświecał tym zmianom, był zasadniczo zbieżny z celem wdrożenia 1 lipca 2021 r. w całej UE pakietu VAT e-commerce. Przed brexitem i wprowadzeniem nowych zasad zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i całej Unii, sprzedaż do konsumenta w Zjednoczonym Królestwie była rozliczana na takich samych zasadach jak do konsumentów z innych krajów członkowskich. Próg sprzedaży, jaki obowiązywał dla Wielkiej Brytanii, wynosił 70 tys. funtów i dopiero po jego przekroczeniu polski podmiot był zobowiązany do rejestracji i rozliczenia podatku w państwie dostawy.
Obecnie z perspektywy regulacji krajowych sprzedaż do konsumentów z Wielkiej Brytanii należy traktować jako eksport dla celów VAT, co oznacza, że przy posiadaniu odpowiedniej dokumentacji sprzedaż towarowa opodatkowana jest w Polsce preferencyjną stawką 0 proc. Natomiast jeśli przedsiębiorca nie posiada odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej wywóz w odpowiednich terminach, konieczne będzie zastosowanie stawki krajowej. Warto jednak mieć na uwadze również zasady dotyczące opodatkowania w miejscu dostawy.
Czy nad Tamizą też obowiązują nowe progi dotyczące wartości przesyłek i sprzedaży?
W Wielkiej Brytanii wprowadzono próg 135 funtów dla wartości przesyłki. Limit ten należy rozpatrywać, biorąc pod uwagę wartość całej przesyłki będącej przedmiotem dostawy do konsumenta, a nie oddzielnych wartości poszczególnych przedmiotów znajdujących się w niej. Co więcej, na potrzeby określenia, czy wartość przekracza ustalony próg, nie wlicza się do niej kosztów transportu oraz ubezpieczenia, chyba że zostały już uwzględnione w cenie towaru.
Niestety nie istnieje generalny próg, poniżej którego sprzedaż towarów do konsumentów w Wielkiej Brytanii nie musiałaby zostać odpowiednio tam rozliczona. W związku z czym podatnik musi rozważyć już od pierwszej transakcji, jakie skutki wywołuje jego sprzedaż w miejscu dostawy.
Co do zasady w przypadku dostawy towarów na rzecz konsumentów poniżej lub w kwocie 135 funtów przedsiębiorcy mają bowiem obowiązek:
  • zarejestrować się jako podatnik VAT w Wielkiej Brytanii,
  • posiadać wystarczającą informację pozwalającą na ustalenie prawidłowej stawki VAT w kraju dostawy i zobowiązania podatkowego związanego z dostawą,
  • prowadzić i przechowywać odpowiednią ewidencję dokumentującą dokonane dostawy,
  • naliczyć podatek przy dostawie przesyłki i rozliczyć go w deklaracji VAT w Wielkiej Brytanii.
Co ważne, jeśli wszystkie dostarczane towary podlegają pod stawkę 0 proc. na terenie Zjednoczonego Królestwa, przedsiębiorca może skorzystać ze zwolnienia z rejestracji na VAT niezależnie od wartości przesyłki. Do takich towarów należą m.in. książki oraz ubrania dla dzieci (pełną listę towarów i stawek VAT, którymi są opodatkowane, można znaleźć na stronie brytyjskiego rządowego portalu informacyjnego – https://www.gov.uk).
Natomiast przy sprzedaży powyżej progu 135 funtów przedsiębiorca unijny dokonujący sprzedaży do brytyjskiego konsumenta będzie miał obowiązki jak przy transakcjach do innych krajów trzecich, co oznacza, że nie będzie miał obowiązku rejestrowania się w Wielkiej Brytanii, a wszelkie opłaty zapłacone zostaną w momencie importu towaru do kraju.

Przykład 2

Nabywca z Anglii
Dostawca z Polski sprzedał towary wysyłane konsumentowi z Anglii. Przysyłka miała łączną wartość:
A. 120 funtów, a angielski konsument poprosił dostawcę o dodatkowe ubezpieczenie o wartości 50 funtów (niewliczone więc w cenę);
B. 160 funtów. Towar był wysłany bezpośrednio z Polski do konsumenta, a dostawca posiada rejestrację na potrzeby VAT w Wielkiej Brytanii.
Sytuacja A. Wartość ubezpieczenia nie będzie się wliczać w wartość przesyłki na potrzeby porównania jej z progiem 135 funtów. W związku z czym dostawca z Polski będzie co do zasady zobowiązany do rejestracji na potrzeby brytyjskiego VAT i naliczenia podatku według odpowiedniej stawki i rozliczenia go w deklaracji. Co więcej, w polskich rozliczeniach wykaże eksport opodatkowany stawką 0 proc. (o ile będzie posiadał odpowiednią dokumentację potwierdzającą wywóz towarów).
Sytuacja B. Mimo że dostawca posiada rejestrację w Wielkiej Brytanii, nie ma obowiązku rozliczenia VAT w brytyjskiej deklaracji. Może jednak z niej skorzystać, dzięki czemu przesunie obowiązek płatności VAT w czasie do momentu rozliczenia deklaracji. Jednakże będzie zobowiązany – tak jak w przypadku A – do wykazania eksportu w polskim rozliczeniu.
Kiedy VAT od dostawy do brytyjskich konsumentów muszą zapłacić platformy internetowe?
Wielka Brytania także w zakresie regulacji, które dotykają platformy internetowe, nie została w tyle w porównaniu z rozwiązaniami wprowadzonych w UE w ramach pakietu VAT e-commerce. W przypadku gdy towary są sprzedawane do brytyjskiego konsumenta za pośrednictwem internetowej platformy handlowej, to ona będzie zobowiązana do zapłaty VAT. Powyższa zasada ma zastosowanie jedynie w przypadku sprzedaży poniżej progu 135 funtów.
Obowiązek zapłaty VAT od dostawy do konsumenta będzie ciążył na platformie także w sytuacji, w której towary (niezależnie od ich wartości) znajdują się na terytorium Wielkiej Brytanii i są sprzedawane przez podmiot zagraniczny (np. polskiego przedsiębiorcę, który magazynuje tam towary i sprzedaje je przez platformę internetową do brytyjskich konsumentów). Przy czym definicja platformy internetowej (ang. online marketplace), która jest zobowiązana do rozliczenia podatku w powyższych sytuacjach, nie odbiega znacząco od reguł wprowadzonych w ramach pakietu VAT e-commerce. Brytyjskie organy podatkowo-celne rozumieją platformę internetową jako działalność wykorzystującą stronę internetową lub aplikację mobilną (tj. internetowy rynek, platformę lub portal) do obsługi sprzedaży do konsumentów, która spełnia następujące kryteria:
  • w jakikolwiek sposób ustala warunki dostawy towaru do klienta;
  • w jakikolwiek sposób uczestniczy w autoryzacji lub ułatwianiu płatności klientów;
  • jest zaangażowana w zamówienie lub dostawę towaru.
Natomiast za platformę nie zostanie uznany podmiot, który świadczy tylko jedną z poniższych usług:
  • przetwarzanie płatności za dostawę towaru do klienta;
  • wystawianie lub reklama towarów;
  • przekierowywanie lub przenoszenie klientów na inne strony internetowe lub aplikacje mobilne, na których towary są oferowane do sprzedaży, bez dalszego angażowania się w jakąkolwiek sprzedaż, która może mieć miejsce w tej witrynie lub w aplikacji.
Tak jak w przypadku przedsiębiorców zobowiązanych do rozliczenia VAT w miejscu dostawy, również platformy mogą być zobowiązane do rejestracji na potrzeby VAT, przechowywania ewidencji i ustalenia prawidłowej stawki VAT, którą należy opodatkować towary. Co do ostatniego z tych obowiązków kluczowe znaczenie ma odpowiednie ustalenie charakteru dostarczanych towarów oraz stron transakcji, a także odpowiednie udokumentowanie tej czynności. W sytuacji gdy platforma nie będzie w stanie wykazać, że podjęła odpowiednie działania w zakresie zapewnienia, że VAT zostanie naliczony w poprawnej wysokości, będzie ona odpowiedzialna za niedoszacowaną część kwoty VAT.

Przykład 3

Przesyłki o różnej wartości
Dostawca z Polski, za pośrednictwem polskiej platformy internetowej, dokonuje sprzedaży towaru z Polski do angielskiego konsumenta (platforma posiada konkretne warunki dostawy, których przestrzegać muszą dostawcy). Wartość przesyłki wynosi:
A. 100 funtów;
B. 150 funtów.
Sytuacja A. W tym przypadku platforma będzie zobowiązana do ustalenia odpowiedniej wartości zobowiązania podatkowego i jego odprowadzenia w kraju dostawy. Zasada ta jednak dotyczy tylko rozliczenia podatku w Wielkiej Brytanii. Dostawca z Polski będzie miał nadal obowiązek wykazania eksportu opodatkowanego odpowiednią stawką w zależności od posiadanej dokumentacji.
Sytuacja B. Na platformie nie będą ciążyły obowiązki związane z rozliczeniem VAT w Wielkiej Brytanii. Podatek zostanie zapłacony w momencie importu towarów do Wielkiej Brytanii. Dostawca – tak jak w przypadku powyżej – będzie miał obowiązek wykazania eksportu w polskim rozliczeniu.
WAŻNE Dla celów rozliczeń VAT z tytułu transakcji towarowych Irlandia Północna jest nadal traktowana jako terytorium Unii Europejskiej, natomiast dla celów rozliczenia VAT z tytułu świadczenia usług należy ją traktować jako terytorium państwa trzeciego.