Wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych w 2018 r. były wyższe niż rok wcześniej. Ministerstwo Finansów ma już jednak kolejne pomysły na uszczelnianie systemu na najbliższe lata.

ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna

Jak stwierdzono w Wieloletnim Planie Finansowym na lata 2019–2022 (został zaktualizowany w kwietniu br.), pole do uszczelniania VAT nie jest już tak duże, jak w poprzednich latach. Teraz działania uszczelniające system podatkowy mają być skierowane na podatki dochodowe oraz „na inne daniny publiczne, m.in. na składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz opłaty i daniny środowiskowe”.

Firmy wciąż unikają opodatkowania

W Wieloletnim Planie Finansowym resort przyznaje, że dotychczasowe działania uszczelniające podatki dochodowe przynoszą wymierne efekty. Przy czym zaznacza, że w 2018 r. najwyższe tempo wzrostu w tym zakresie osiągnięto właśnie z CIT. I co najważniejsze, przewyższyło ono znacznie nominalne tempo wzrostu gospodarczego (patrz też: infografika). To z kolei wskazuje to, że fiskusowi przynajmniej częściowo udało się wyeliminować działania firm zmierzające do unikania opodatkowania. Przy czym Ministerstwo Finansów wyróżnia dwa podstawowe obszary przyczyniające się do erozji podstawy opodatkowania w CIT:

  • unikanie opodatkowania związane ze sposobem zaliczania poszczególnych kategorii przychodów i kosztów uzyskania przychodów do źródeł dochodów z działalności gospodarczej przedsiębiorstw oraz
  • agresywną optymalizację podatkową.
  • Pracodawcy RP: Przesunięcie wejścia w życie nowej Ordynacji podatkowej jest racjonalneSzpitale potrącają całe wydatki eksploatacyjne

Resort wyjaśnia, że identyfikacja tych obszarów stanowiła bazę do działań legislacyjnych mających na celu ograniczenie praktyk stosowanych w tym zakresie. Nie oznacza to, że proces uszczelniania został zakończony. Bo jak mówi prof. Dominik J. Gajewski, kierownik Centrum Analiz i Studiów Podatkowych SGH, na świecie funkcjonuje 600 schematów optymalizacyjnych (patrz: rozmowa). Wiele z nich było i nadal jest dostępnych również w Polsce.

Podatnicy tworzą bowiem struktury, w których wykorzystywane są jurysdykcje wielu państw oraz umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W grę wchodzi również bardzo ryzykowne dla firm korzystanie z rajów podatkowych (wcześniejsze międzynarodowe afery podatkowe, jak np. Panama Papers czy Lux Leaks, pokazały, że dotyczy to również polskich podatników). Listę mechanizmów, jakie podatnicy mogli stosować w poprzednich latach i częściowo również obecnie, przedstawia również Polski Instytut Ekonomiczny w swoim raporcie (patrz: tabela).

Co prawda część z nich została już wyeliminowana poprzez zmiany w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.; dalej: ustawa o CIT), które weszły w życie 1 stycznia 2018 r . Wcześniej, od połowy 2016 r., funkcjonuje również klauzula generalna przeciw unikaniu opodatkowania w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa), która została znowelizowana i zaostrzona od 1 stycznia 2019 r.

Od początku br. wszedł w życie również kolejny pakiet zmian w CIT. W ten sposób Ministerstwo Finansów odpowiedziało na problem luki w CIT. Eksperci przyznają, że wszystkie te zmiany oznaczały rewolucję w podatku dochodowym od osób prawnych.

TO TYLKO FRAGMENT TEKSTU. CAŁY ARTYKUŁ PRZECZYTASZ W TYGODNIKU GAZETA PRAWNA >>>>