Pośredniczący podmiot węglowy nie musiał w stanie prawnym obowiązującym do 20 września 2013 r. posiadać potwierdzenia od odbiorcy – orzekł sąd.
Wyrok dotyczy spółki, która prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży węgla (CN 2701) jako pośredniczący podmiot węglowy. Jej odbiorcami były m.in. inne firmy posiadające status pośredniczącego podmiotu węglowego, jak również jednostki korzystające ze zwolnienia określonego w art. 31a ustawy o podatku akcyzowym (np. zużywające węgiel gospodarstwa domowe).
Do przemieszczanych wyrobów węglowych spółka każdorazowo dołączała dokument dostawy. Zdarzało się jednak, że nie otrzymywała go z powrotem. W związku z tym spytała izbę skarbową, czy będzie mogła stosować zwolnienie na podstawie art. 31a ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. nr 3, poz. 11 ze zm.), jeśli odbiorca nie potwierdzi jej dokumentu dostawy albo w ogóle dokument ten do niej nie wróci.
Alkohol zwolniony z akcyzy? Tak, pod warunkiem, że...
Spółka wskazywała, że art. 31a ust. 3 pkt 3 ustawy wprost tego nie wymaga. Była również zdania, że w przypadku sprzedaży na rzecz podmiotów zużywających węgiel nie można stosować art. 32 ust. 11. Regulacja ta wymaga potwierdzenia odbioru na dokumencie dostawy przy sprzedaży wyrobów akcyzowych zwolnionych ze względu na ich przeznaczenie. Przepis art. 31a normuje jednak zwolnienie wyrobów węglowych w sposób kompleksowy i nie odsyła do art. 32 ust. 11.
Nie zgodziła się z tym izba skarbowa. Stwierdziła, że art. 32 ust. 11 jest przepisem ogólnym, który znajdzie zastosowanie również do sprzedaży wyrobów węglowych. Izba powołała się również na rozporządzenie ministra finansów w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz.U. z 2010 r. nr 160, poz. 1075 z późn. zm.). Wymagało ono dołączania dokumentu dostawy w przypadku przemieszczania wyrobów węglowych zarówno do pośredniczącego podmiotu węglowego, jak i do podmiotu korzystającego ze zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 2. Skoro w dokumencie dostawy należało wskazać przeznaczenie wyrobów węglowych uprawniające do zastosowania zwolnienia od akcyzy, to izba uznała, że potwierdzony przez nabywcę dokument dostawy jest dla spółki jedynym potwierdzeniem, że dokonała ona sprzedaży wyrobów węglowych podmiotowi korzystającemu ze zwolnienia. Jeśli spółka go nie otrzyma, to nie ma podstawy, by uznać, że węgiel został dostarczony właściwemu odbiorcy – uznała izba.
Zgodził się z nią Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Uznał, że brak potwierdzenia przez odbiorcę lub nieotrzymanie zwrotnie dokumentu dostawy pozbawia spółkę prawa do zwolnienia z akcyzy. Wynika to jasno z przepisów rozporządzenia przywołanego przez izbę – orzekł sąd. Wskazał, że potwierdzenie odbioru może widnieć także na fakturze VAT, która zastępuje dokument dostawy.
Ostatecznie sprawę na korzyść spółki rozstrzygnął NSA. Orzekł, że warunkiem zwolnienia jest dołączenie do przemieszczanych wyrobów węglowych dokumentu dostawy. Ustawodawca nie zastrzegł, że odbiorca ma otrzymać także potwierdzenie dostawy. Nie można próbować wywodzić takiego warunku z przepisów rozporządzenia, które nie zostało wydane w ramach upoważnienia ustawowego do określania warunków zwolnienia – stwierdził NSA.
Ustawodawca nie zastrzegł, że odbiorca ma otrzymać potwierdzenie dostawy
Przepisy się zmieniły
Wyrok NSA ma znaczenie dla podatników, w przypadku których organy podatkowe zakwestionowały prawo do zwolnienia z akcyzy na skutek braku potwierdzenia przez odbiorcę dostaw objętych poprzednim stanem prawnym.
Od 20 września 2013 r. obowiązują nowe przepisy. Obecnie sprzedaż węgla pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi w ogóle nie podlega opodatkowaniu akcyzą i wystawienie dokumentu dostawy jest całkowicie neutralne.
Opodatkowaniu akcyzą podlega natomiast sprzedaż wyrobów węglowych na rzecz finalnego nabywcy. Jednocześnie ustawa nadal przewiduje zwolnienie przy sprzedaży węgla na cele opałowe (np. węgiel zużywany w procesie produkcji energii elektrycznej lub wyrobów energetycznych czy przez gospodarstwo domowe). Aby jednak taka sprzedaż na terytorium kraju mogła być objęta zwolnieniem, muszą być spełnione dwa warunki. Po pierwsze, tak jak poprzednio, sprzedawca musi wystawić dokument dostawy lub fakturę, z tym że faktura powinna określać pozycję CN wyrobów węglowych, ich ilość w kilogramach i ich przeznaczenie uprawniające do zwolnienia z akcyzy (np. sprzedaż na rzecz gospodarstwa domowego). Wystarczające do zastosowania zwolnienia będzie więc wystawienie faktury zawierającej wszystkie powyższe dane.
Po drugie, finalny nabywca węglowy powinien potwierdzić podpisem nabycie tych wyrobów. Podpis potwierdzający może być złożony na dokumencie dostawy lub fakturze lub też w umowie zawartej pomiędzy sprzedawcą a finalnym nabywcą. A zatem obecnie wymóg posiadania potwierdzonego przez odbiorcę dokumentu dostawy wynika wprost z przepisów ustawy.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 14 marca 2014 r., sygn. akt. I FSK 501/13.

Dominika Żurawska, doradca podatkowy w 8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.