PIT 2022. Rozliczenie według skali podatkowej

„Skala podatkowa”, to nic innego jak „opodatkowanie na zasadach ogólnych” – najpowszechniejsza i skierowana do wszystkich podatników podstawowa forma opodatkowania, która zakłada zróżnicowanie stawek podatkowych w zależności od wysokości osiągniętego dochodu.

Skala podatkowa ma zastosowanie „automatycznie”, w sytuacji gdy przedsiębiorca (na początku roku podatkowego) nie wybrał innej formy opodatkowania (np. podatku linowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych czy tzw. karty podatkowej). Podatek PIT jest naliczany od globalnej sumy dochodów przedsiębiorcy, a więc nie tylko dochodów z działalności gospodarczej, ale również innych dochodów jakie pojawiły się u przedsiębiorcy w danym roku (np. dochodów z pracy, z tytułu zasiadania w organach spółek, z umów zlecenia czy umów o dzieło wykonywanych poza działalnością gospodarczą, itd.).

Jakie są aktualnie obowiązujące stawki podatku?

W 2022 r. wprowadzono zmiany dotyczące wysokości progów i stawek podatkowej w ramach tzw. skali podatkowej. Aktualnie, podatnicy, którzy wybiorą tę formę opodatkowania (poprzez brak wyboru innej formy opodatkowania) podlegają podatkowi dochodowemu o stawce 12 proc., a gdy suma dochodów przekroczy 120.000 złotych – dodatkowo podatkowi o stawce 32 proc. liczonego od nadwyżki dochodów przekraczającej próg 120.000 złotych. Dodatkowo, w przypadku opodatkowania według skali podatnikom przysługuje możliwość rozliczenia kwoty wolnej od podatku w wysokości 30.000 złotych (co w praktyce oznacza, że podatek pojawia się dopiero po przekroczeniu ww. progu dochodów). Przekłada się to na efektywne zmniejszenie opodatkowania o 3.600 zł (12 proc. kwoty wolnej od podatku). Powyższe zasady w uproszczeniu można przedstawić w sposób określony w poniższej tabeli:

Ulgi i odliczenia

Opodatkowanie według skali podatkowej pozwala przedsiębiorcy na korzystanie z praktycznie wszystkich dostępnych ulg i odliczeń przewidzianych przez przepisy o podatku PIT. W szczególności są to:

Ulgi dostępne dla wszystkich podatników:

• ulga na dziecko (prorodzinna),
• ulga dla rodzin 4+,
• odliczenie wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego,
• ulga rehabilitacyjna,
• ulga internetowa,
• odliczenie składki na rzecz związków zawodowych,
• ulga z tytułu krwiodawstwa,
• ulga termomodernizacyjna,
• ulga na zabytki. 

Ulgi dla przedsiębiorców:

• ulga na działalność badawczo-rozwojową,
• IP BOX,
• ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników,
• ulga na nabycie terminala płatniczego,
• ­­­ulga na prototyp,
• ulga prowzrostowa dla podatników ponoszących koszty zwiększenia sprzedaży,
• ulga na robotyzację.

Przedsiębiorcy rozliczającemu się według skali przysługuje również prawo do wspólnego rozliczenia z małżonkiem (jeżeli małżonek również uzyskał dochody opodatkowane według skali albo nie uzyskał żadnych dochodów).

UWAGA! Przedsiębiorcy powinni też pamiętać, że przy opodatkowaniu dochodów z działalności gospodarczej według skali podatkowej, od 2022 r. nie przysługuje im już odliczenie od podatku części składki zdrowotnej.

Rozliczenie roczne

Wszyscy podatnicy rozliczający się metodą skali podatkowej, w tym przedsiębiorcy, mają obowiązek rozliczyć się z fiskusem do 30 kwietnia roku następującego po zakończeniu roku podatkowego. Termin rozliczenia PIT za 2022 r. jest wyjątkowo przesunięty na 2 maja 2023 r. z uwagi na to, że pierwotny termin ustawowy 30 kwietnia 2023 r. przypada w dzień wolny od pracy.

Zeznanie podatkowe powinno zostać złożone na obowiązującym formularzu do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika. Wybór odpowiedniego formularza jest uzależniony od rodzaju osiąganych przychodów. Dla przedsiębiorców będzie to formularza PIT-36 wraz z załącznikiem PIT-36/B – do wykazania dochodów z działalności gospodarczej.

Deklarację PIT-36 można złożyć w formie elektronicznej za pośrednictwem usługi e-PIT lub przez system e-Deklaracje albo w formie papierowej (osobiście w urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem poczty). Od wybranej formy rozliczenia zależy termin zwrotu ewentualnej nadpłaty podatku, która:

• w przypadku zeznań złożonych w formie papierowej – podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania,
• w przypadku zeznań złożonych w formie elektronicznej – zwracana jest w terminie do 45 dni od dnia złożenia zeznania.

Tzw. trzeci próg – podatek solidarnościowy

Najzamożniejsi podatnicy muszą także zwrócić uwagę na tzw. trzeci prób podatkowy w wysokości 1.000.000 zł. W wypadku osiągniecia łącznych dochodów (wliczając w to opodatkowane według skali podatkowej dochody z działalności gospodarczej) w kwocie przewyższającej 1.000.000 zł powstaje obowiązek zapłaty dodatkowego podatku w wysokości 4 proc. od nadwyżki dochodów ponad tę kwotę – rzecz jasna przy zachowaniu obowiązku zapłaty podatku liczonego „tradycyjnie” – według drugiego progu „podstawowej” skali podatkowej.

Zmiana formy opodatkowania po zakończeniu roku podatkowego

Choć sytuacja każdego z podatników jest indywidualna, opodatkowanie na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) może okazać się optymalnym rozwiązaniem dla wielu indywidulanych przedsiębiorców – szczególnie tych, którzy nie osiągają dochodów w wysokości uzasadniającej przejście na podatek liniowy (19 proc.), mają możliwość skorzystanie z ulgi prorodzinnej (na dziecko) lub chcą skorzystać w wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

Podatnikom, którzy uznają, że w wyniku zawirowań związanych z wprowadzeniem Polskiego Ładu pierwotnie przyjęte przez nich zasady opodatkowania (podatek liniowy lub ryczałt od przychodów) okazały się niekorzystne, ustawodawca dał szansę zmiany formy opodatkowania za rok 2022 – na skalę podatkową – także po zakończeniu roku (z mocą wsteczną na 2022 r.).

Jeżeli więc rozliczenie PIT w trakcie roku było dokonywane przez przedsiębiorcę na zasadach podatku liniowego (albo ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych), ale po zakończeniu roku podatkowego przedsiębiorca uzna, że korzystniejsze dla niego jest jednak rozliczenie według skali podatkowej, to wystarczy, że do 2 maja 2023 r. złoży formularz PIT-36, w którym wykaże dochody z działalności gospodarczej jako opodatkowane według skali podatkowej. Zmiana w drugą stroną – ze skali na podatek liniowy lub ryczałt– nie jest możliwa.

Tomasz Zieliński, doradca podatkowy, wspólnik, BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy sp.k.

Daniel Baś, radca prawny, BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy sp.k.

Rozlicz swój PIT już dziś