Karta podatkowa to jedna z form opodatkowania, z której mogą korzystać przedsiębiorcy. Charakterystyczne dla tej karty podatkowej jest to, że podatek dochodowy opłacany jest w stałej kwocie, niezależnej od osiąganych przez podatnika przychodów – na podstawie decyzji wydanej przez urząd skarbowy.
Zmiany wprowadzone przez Polski Ład sprawiły, że karta podatkowa jest „wymierającą” i niedostępną dla nowych podatników formą opodatkowania. Ustawodawca zdecydował się na stopniową likwidację karty podatkowej poprzez uniemożliwienie nowym podatnikom wyboru tej formy opodatkowania. Zgodnie z założeniami Polskiego Ładu od 2022 r. karta podatkowa jest metodą dostępną jedynie dla osób, które przed 2022 r. korzystały z karty podatkowej i kontynuują w 2022 r. jej stosowanie. Podatnicy, który rozpoczynają działalność w 2022 roku albo przed 2022 rokiem nie stosowali opodatkowania w formie karty nie mogą już zastosować tej metody opodatkowania.
Karta podatkowa: kto może z niej korzystać?
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą, aby móc korzystać z karty podatkowej (w praktyce – z uwagi na „wygaszanie” tej formy opodatkowania – aby móc kontynuować korzystanie z karty podatkowej), musi spełniać ściśle określone przez przepisy warunki.
Podstawowym warunkiem jest prowadzenie działalności w przedmiocie i w zakresie określonym w obszernych załącznikach do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (w której znajdują się regulacje dotyczące karty podatkowej) i przy zachowaniu określonych tam warunków dla danego rodzaju działalności.
Jeżeli działalność przedsiębiorcy mieści się w określonym w załączniku do ustawy zakresie, może on korzystać z karty podatkowej, jeżeli dodatkowo spełniać będzie poniższe warunki:
- przy wykonywaniu działalności nie korzysta z usług osób niezatrudnionych na podstawie umowy o pracę ani z usług innych przedsiębiorstw – chyba że są to usługi specjalistyczne (obejmujące czynności inne niż wchodzące w zakres jego działalności i niezbędne do całkowitego wykonania wyrobu lub usługi);
- nie prowadzi innej działalności gospodarczej poza jednym rodzajem, do którego stosowana jest karta podatkowa;
- nie wytwarza wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym;
- nie prowadzi działalności poza Polską,
- małżonek podatnika nie prowadzi działalności gospodarczej w tym samym zakresie, z której przychody podlegają innym formom opodatkowania.
/>
W celu skorzystania z karty podatkowej, konieczne było złożenie odpowiedniego wniosku do urzędu skarbowego, zawierającego informacje o prowadzonej działalności umożliwiające urzędowi skarbowemu naliczenie podatku (formularz PIT-16, można to też było zrobić za pośrednictwem CEiDG) – obecnie z uwagi na wyłączenie możliwości przejścia na kartę podatkową dla nowych podatników opcja ta jest już w praktyce nieaktualna.
Ile wynosi podatek w formie karty podatkowej?
Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej nie jest stała dla wszystkich podatników. Stawkę podatku określa corocznie w decyzji Naczelnik Urzędu Skarbowego, biorąc pod uwagę stawki kwotowe określone w przepisach – uzależnione od rodzaju prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców w miejscu (gminie), w którym podatnik prowadzi działalność.
Podatek w formie karty podatkowej płatny jest co miesiąc – do siódmego dnia miesiąca za miesiąc poprzedni (za grudzień – do 28 grudnia). Do czasu wydania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego nowej decyzji ustalającej kwotę podatku na nowy rok, podatek powinien być płacony w wysokości obowiązującej w poprzednim roku.
UWAGA: Podatnik ma możliwość pomniejszenia podatku o wartość odpowiadającą 19% zapłaconej w danym miesiącu składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Obowiązki podatnika opodatkowanego kartą podatkową
Z uwagi na uproszczony charakter karty podatkowej, podatnicy korzystającą z tej formy opodatkowania nie są zobowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych, składania zeznań podatkowych (za wyjątkiem formularza PIT-16A – patrz poniżej), a wpłacany przez nich co miesiąc podatek nie ma charakteru zaliczki (tak jak w przypadku płatności PIT przez przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej lub podatkiem linkowym), która wymagałaby jeszcze końcowo-rocznego rozliczenia.
Podatnik korzystający z karty podatkowej muszą natomiast:
- wystawiać na żądanie klientów faktury i przechowywać je przez pięć lat licząc od końca roku, w którym zostały wystawione,
- aktualizować dane zawarte we wniosku o zastosowanie karty podatkowej (PIT-16), w związku z ich zmianami powodującymi utratę prawa do stosowania karty podatkowej lub mającymi wpływ na jej wysokość – nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zaistnienia zmiany (można to też zrobić przez CEiDG),
UWAGA: Niedopełnienie tego obowiązku skutkuje utratą prawa do korzystania z karty podatkowej i koniecznością zapłaty podatku za cały rok według zasad ogólnych (PIT – skala podatkowa).
- po upływie roku podatkowego złożyć deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (PIT-16A), która została odliczona od podatku w trakcie roku – jest to więc w zasadzie jedyny obowiązek o charakterze rozliczenia rocznego, mający na celu realizację jedynej przysługującej podatnikom „ulgi” w postaci odliczenia składki zdrowotnej; PIT-16A powinien zostać złożony do końca lutego kolejnego roku.
Rezygnacja z karty podatkowej
/>
Podatnik może rezygnować ze stosowania karty podatkowej, poprzez:
- złożenie w terminie do 20 stycznia oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania w ramach karty podatkowej (skutkuje powrotem do opodatkowania na zasadach ogólnych), ewentualnie oświadczenia o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym bądź ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (skutkuje opodatkowaniem w wybrany sposób w kolejnym roku podatkowym),
- zrzeczenie się stosowania opodatkowania w formie karty podatkowej po otrzymaniu decyzji ustalającej wysokość podatku (wydawanej „standardowo” co roku przez urząd skarbowy lub po każdej zmianie stanu faktycznego skutkującego zmianą wysokości podatku); pisemne zrzeczenie się stosowania karty podatkowej powinno zostać złożone przez podatnika w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji z kwotą podatku; w takim wypadku od pierwszego dnia miesiąca następującego po rezygnacji z karty podatkowej należy rozpocząć prowadzenie ewidencji przychodów i opłacanie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo prowadzenie właściwych ksiąg podatkowych i opłacanie podatku dochodowego na ogólnych zasadach.
Tomasz Zieliński, doradca podatkowy, wspólnik, BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy sp.k.
Daniel Baś, radca prawny, BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy sp.k.