Nowo tworzone spółki jawne z udziałem nie tylko osób fizycznych unikną CIT, jeżeli poinformują fiskusa o swoich wspólnikach natychmiast po rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Sama data rejestracji w KRS nie jest natomiast tożsama z rozpoczęciem pierwszego roku obrotowego przedsiębiorcy będącego spółką jawną – wyjaśniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP.
Resort odniósł się tym samym do problemu, na który wskazaliśmy w artykule „Nowe spółki jawne w podatkowym potrzasku” (DGP nr 225/2020). Podobne stanowisko zaprezentował wiceminister Jan Sarnowski w odpowiedzi z 8 stycznia br. na zapytanie poselskie nr 2151.
W internecie pojawiły się już pierwsze komentarze ekspertów do takiej wykładni MF. Zdaniem doradców resort finansów pośrednio zasugerował w ten sposób, by nie wnosić wkładów do spółki jawnej na dzień jej rejestracji w KRS. Dzięki temu nie dojdzie do żadnego zdarzenia majątkowego lub finansowego, które wiązałoby się z obowiązkiem natychmiastowego otwarcia ksiąg rachunkowych. Ich otwarcie ma kolosalne skutki dla opodatkowania spółki jawnej CIT-em.
Chodzi o skutki nowelizacji z 28 listopada 2020 r. ustaw o podatkach dochodowych (Dz.U. poz. 2123). Weszła ona w życie 1 stycznia 2021 r. i wprowadziła opodatkowanie CIT nie tylko spółek komandytowych, lecz także jawnych, w których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne. Jeśli spółka jawna chce pozostać transparentna podatkowo, musi przed rozpoczęciem roku obrotowego złożyć we właściwym urzędzie skarbowym informację o podatnikach posiadających bezpośrednio lub pośrednio prawo do udziału w ich zysku, a następnie aktualizować taką informację w ciągu 14 dni od zaistnienia zmian w składzie wspólników (art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o CIT). Niespełnienie tego warunku oznacza, że spółka jawna staje się z mocy prawa podatnikiem CIT i nie może już wrócić do rozliczania się według dotychczasowych zasad.
Problem, na który wskazaliśmy, dotyczy przede wszystkim nowo tworzonych spółek jawnych. Spółka jawna powstaje bowiem dopiero z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. W tym momencie – jak wskazywali cytowani przez nas eksperci – zaczyna się jej rok obrotowy. Zgodnie bowiem z art. 12 ustawy o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.) księgi rachunkowe otwiera się na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. W tym wypadku jest to więc dzień wpisu do KRS, bo rejestracja wiąże się m.in. z obowiązkiem opłacenia wkładów czy z powstaniem relacji majątkowych między spółką a jej wspólnikami.
W takiej sytuacji zatem – jak argumentowali eksperci – niemożliwe byłoby złożenie informacji o wspólnikach przed jego rozpoczęciem roku obrotowego. Słowem, niemożliwe byłoby uniknięcie opodatkowania CIT-em.
Innego zdania jest jednak Ministerstwo Finansów. W przesłanej odpowiedzi wskazało, że „rozpoczęcie pierwszego roku obrotowego przedsiębiorcy będącego spółką jawną nie jest tożsame z datą rejestracji w KRS-ie takiego przedsiębiorcy”.
Odpowiedź MF na pytanie DGP (fragment)
Rozpoczęcie pierwszego roku obrotowego przedsiębiorcy będącego spółką jawną nie jest tożsame z datą rejestracji w KRS-ie takiego przedsiębiorcy. Początkiem roku obrotowego nowo tworzonego podmiotu zobowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym spółek prawa handlowego, jest dzień otwarcia przez taki podmiot ksiąg rachunkowych. Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, nowo powstała jednostka obowiązana jest otworzyć księgi rachunkowe na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym.
Jeżeli zatem nowo utworzona spółka jawna przed tak rozumianym dniem rozpoczęcia działalności złoży informację, o której jest mowa w wyżej przywołanym art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy CIT, to spółka ta zachowa status podmiotu podatkowo transparentnego.
Niezłożenie we wskazanym wyżej terminie informacji skutkować zaś będzie tym, iż spółka jawna mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, stanie się podatnikiem podatku CIT i podatnikiem takim będzie pozostawać do dnia jej likwidacji lub wykreślenia z właściwego rejestru (art. 1 ust. 5 ustawy CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.).
