Zmiana wartości szacunkowych nie wymaga przekształcania danych porównawczych obejmujących rok poprzedni - mówi Joanna Dadacz, przewodnicząca Komitetu Standardów Rachunkowości, dyrektor Departamentu Rachunkowości w Ministerstwie Finansów.
W Dzienniku Urzędowym MF z 3 lipca został opublikowany nowy Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja”. Jakie praktyczne problemy mają podmioty w zakresie tego zagadnienia?
Szacuje się, że najwięcej podmiotów ma problemy z dwiema kwestiami. Pierwsza dotyczy zmiany zasad polityki rachunkowości, jej rozpoznanie i odróżnienie od zmiany wartości szacunkowych, a następnie – sposób ich ujęcia w księgach rachunkowych i prezentacji w sprawozdaniu finansowym. Natomiast druga dotyczy zdarzenia następującego po dniu bilansowym.
Zapotrzebowanie na wyjaśnienia tych zagadnień wynika z przeprowadzonego w ramach Komitetu badań nad kierunkiem jego prac. Problematyka będąca przedmiotem tego krajowego standardu znajdowała się w czołówce oczekiwanych tematów.
Czy możemy podać konkretny przykład?
Załóżmy, że producent sprzętu gospodarstwa domowego udziela na niego dwuletniej gwarancji. W związku z tym dokonuje biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, tworząc rezerwę na prawdopodobne zobowiązania z tytułu napraw gwarancyjnych, przypadające na dany okres sprawozdawczy. Producent szacuje kwotę biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów na podstawie planowanej na dany rok obrotowy wielkości sprzedaży produktów objętych gwarancją i średniego jednostkowego kosztu naprawy gwarancyjnej, ustalonego na podstawie danych za dwa poprzednie lata obrotowe.
Kwota biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów z tytułu napraw gwarancyjnych, ujęta w księgach rachunkowych na koniec poprzedniego roku, wynosiła 150 tys. zł. W styczniu bieżącego roku obrotowego ustalono, że przeprowadzone działania ukierunkowane na poprawę jakości produktów spowodowały spadek o 20 proc. średnich jednostkowych kosztów napraw gwarancyjnych, poniesionych w dwóch poprzednich latach.
Biorąc ten fakt pod uwagę, producent oszacował swoje prawdopodobne zobowiązania z tytułu napraw gwarancyjnych sprzedanych produktów na 120 tys. zł.
Jak należy to zaksięgować w bieżącym roku?
Zmniejszenie kwoty rezerwy na zobowiązania z tytułu napraw gwarancyjnych 150 tys. zł x 20 proc., tj. 30 tys., producent powinien ująć w księgach zapisem: strona Wn konta – Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, strona Ma konta – Koszty sprzedaży.
Jak nowy standard wpłynie na prezentację w sprawozdaniu finansowym?
Zmiana wartości szacunkowych nie wymaga przekształcania danych porównawczych obejmujących rok poprzedni. Takie działanie nie wymaga też dodatkowych prezentacji w sprawozdaniu finansowym za rok bieżący.
Zmiana szacunku kwoty biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów z tytułu napraw gwarancyjnych spowoduje, że rezerwa na zobowiązania zostanie natomiast wykazana w bilansie na dzień bilansowy roku bieżącego w kwocie 120 tys. zł. Kwota kosztów sprzedaży zaś, którą jednostka wykaże w rachunku zysków i strat za okres kończący się na ten dzień, będzie niższa.
Z kolei w dodatkowych informacjach i objaśnieniach zamieszczonych w sprawozdaniu finansowym za ten rok należy podać dane o stanie rezerwy na zobowiązania z tytułu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów napraw gwarancyjnych na początek roku obrotowego, o jej zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu w kwocie 30 tys. zł i o jej stanie końcowym w wysokości 120 tys. zł.