Należy pamiętać, że początek nowego roku jest momentem na zmianę sposobu zapłaty podatku. Większość decyzji co do formy opodatkowania dochodów z działalności musi zostać podjęta do 20 stycznia – terminu tego nie można potem przywrócić. - mówi Paweł Nocznicki, doradca podatkowy, menedżer w Stone & Feather Tax Advisory.
Koniec roku wiąże się z podsumowaniem rozliczeń i podejmowaniem decyzji na lata następne. Jakie są podatkowe konsekwencje przecenienia wartości towarów w magazynie?
Przecena składników majątku obrotowego w magazynie, np. będąca skutkiem częściowej utraty ich wartości, jest przeszacowaniem jedynie rachunkowym. Ponieważ towary te w dalszym ciągu pozostają w magazynie – nie dochodzi do ich sprzedaży – zmiana wartości towarów podatkowo jest neutralna. Przecena taka będzie miała skutek podatkowy dopiero w momencie sprzedaży przecenionych towarów – przychodem będzie wartość, po której towary zostały faktycznie sprzedane (wartość po przecenie); do kosztów uzyskania przychodów zaliczymy poniesiony wydatek na ich nabycie lub wytworzenie.
Przecena zrealizuje się zatem dopiero w chwili sprzedaży – w jej wyniku podatnik wykaże dochód niższy od zakładanego, a w skrajnym przypadku nawet stratę na danej transakcji.
Jak postąpić w sytuacji wystąpienia strat magazynowych, np. w wyniku upływu terminu ważności, zniszczenia, kradzieży towarów lub innych zdarzeń losowych niewynikających z zaniedbań podatnika lub jego pracowników?
Tego rodzaju straty podatnik będzie mógł zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów w momencie ich stwierdzenia. Organy podatkowe kwestionują możliwość zaliczenia tego rodzaju strat do kosztów, jeżeli były one wynikiem niedochowania należytej staranności lub wynikły z działań nieracjonalnych. Należy zatem odpowiednio udokumentować straty protokołem, z którego wynikają przyczyny wystąpienia strat i ewentualnie potwierdzające komisyjną likwidację zniszczonych, przeterminowanych towarów.
W przypadku kradzieży przydatny może okazać się protokół policyjny, aczkolwiek nie zawsze jest to konieczne.
Jak dokumentować nieściągalność należności, żeby wpisać je w koszty?
Koniec roku jest tradycyjnie momentem na przejrzenie stanu należności i zidentyfikowaniu tych, których wartość wymaga zaktualizowania. Do kosztów podatkowych można zaliczyć te należności, w stosunku do których podatnik będzie w stanie udokumentować ich nieściągalność.
Oprócz dokumentów wydawanych w toku właściwego postępowania egzekucyjnego czy dokumentów sądowych wydawanych przez sąd w ramach postępowania upadłościowego, podatnik ma możliwość samodzielnie udokumentować nieściągalność wierzytelności przez sporządzenie protokołu. Protokół taki jest wystarczający, aby wrzucić w koszty mniejsze, kilkutysięczne wierzytelności, których dochodzenie może być nieopłacalne, bo koszty ich wyegzekwowania są większe niż sama wierzytelność. Przy okazji zawsze warto przeprowadzić korektę VAT wykazanego w związku z wystawieniem takich faktur.
Na co zwracać uwagę, podpisując kontrakty na przyszły rok?
Nieznane są jeszcze propozycje większych zmian w ustawach podatkowych; nowelizacje mają pojawiać się w pierwszych miesiącach 2012 r. Przypomnieć można jednak, że przepisy ustawy o VAT przewidują możliwość dalszego zwiększania stawek VAT w kolejnych latach, w przypadku spełnienia się określonych warunków makroekonomicznych – tj. gdy relacja długu publicznego do PKB przekroczy 55 proc. W skrajnej sytuacji, jeżeli przekroczenie takie nastąpi już na koniec 2011 r., wówczas stawki zwiększą się o punkt procentowy (stawka podstawowa do 24 proc.) już od lipca 2012 r. Informacja o poziomie długu publicznego może zostać ogłoszona praktycznie przed ewentualną zmianą stawki (resort finansów ma na to czas do 31 maja 2012 r.).
W związku z tym warto już teraz, przy zawieranych obecnie kontraktach, uwzględnić potencjalną możliwość zmiany stawek VAT. Przy poprzedniej zmianie stawek okazało się, że niektórzy przedsiębiorcy ustalający wynagrodzenie na dostawy towarów czy usług na poziomie brutto mieli problemy ze zmianą umów.
Czy są nowe formy opodatkowania PIT, które będzie można wybrać?
Nie. Parlament nie dokonał zasadniczych zmian w podatkach dochodowych na 2012 r., a te zmiany, które zostały wprowadzone, można nazwać kosmetycznymi i raczej wynikają z nowelizacji innych ustaw niż ustaw podatkowych.
Odnotować warto jednak, że w przyszłym roku nastąpią zmiany w z zakresie wpłaty zaliczek na podatek dochodowy z działalności gospodarczej. Od 2012 r. zaliczka za ostatni miesiąc roku podatkowego będzie wpłacana do 20. dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego (chyba że wcześniej podatnik złoży zeznanie i zapłaci podatek należny za rok podatkowy). W przyszłym roku nie będzie więc już konieczności wpłacania w grudniu podwójnej zaliczki na podatek. Analogiczne zmiany dotyczą również rozliczeń kwartalnych.
Znacznie dalej idących zmian, zgodnie z zapowiedziami rządu, można się spodziewać dopiero od 2013 r. Natomiast należy pamiętać, że początek nowego roku jest momentem na zmianę sposobu zapłaty podatku. Większość decyzji co do formy opodatkowania dochodów z działalności musi zostać podjęta do 20 stycznia – terminu tego nie można potem przywrócić.