PROF. JOLANTA IWIN-GARZYŃSKA o zmianach w ustawie o doradztwie podatkowym - Nowelizacja ustawy o doradztwie podatkowym zakłada rozwiązanie obecnej komisji egzaminacyjnej. Nie oznacza to jednak przerwy w przeprowadzaniu egzaminów.
ŁUKASZ ZALEWSKI:
W ostatnim czasie wyznaczyła pani terminy egzaminów ustnych aż do listopada. To praktyka dotąd niespotykana. Dlaczego terminy zostały wyznaczone na tak długi okres?
JOLANTA IWIN-GARZYŃSKA:
Decyzja jest związana z nowelizacją ustawy o doradztwie podatkowym, która wczoraj została opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2010 r. nr 122, poz. 826). Zawiera ona przepis przejściowy, zgodnie z którym opłata za egzamin obowiązuje w wysokości z dnia ogłoszenia egzaminu. A zatem, aby osoby, które zdawały egzamin pisemny przed nowelizacją nie musiały płacić za egzamin więcej, konieczne było ogłoszenie terminów przed wprowadzeniem zmian. Opłata za egzamin w październiku lub listopadzie wyniesie więc tyle, ile wynosi dziś. Wraz z nowelizacją powinny wejść w życie rozporządzenia, na mocy których opłata zostanie zmieniona. Nowe opłaty będą obowiązywały osoby, które przystąpią do egzaminów później niż w listopadzie.
Nowelizacja oznacza, że komisja egzaminacyjna zostanie rozwiązana w ciągu 30 dni.. Czy zatem może powtórzyć się sytuacja sprzed kilku lat, że przez pewien okres w ogóle nie będzie komisji?
Mam nadzieje, że taka sytuacja tym razem się nie powtórzy, ponieważ nowelizacja daje ministrowi finansów prawo powołania komisji nawet w sytuacji, gdy samorząd doradców podatkowych nie deleguje swoich kandydatów, gdy nie będzie opinii z ośrodków naukowych oraz gdy nie zostaną delegowani sędziowie. Ciągłość prac zostanie więc zachowana. Pewnym niebezpieczeństwem takiego rozwiązania jest powołanie komisji składającej się wyłącznie z pracowników Ministerstwa Finansów. Może powstać resortowa komisja egzaminacyjna, w skład której wejdą jedynie pracownicy Ministerstwa Finansów, sekretarzem komisji będzie pracownik Ministerstwa i można domniemywać, że przewodniczącym także.
Zmiana przepisów oznacza też zmianę zakresu egzaminu. Czy po wejściu w życie przepisów zwiększy się ilość pytań?
Nie. Nowelizacja zakłada zwiększenie zakresu egzaminu z 10 do 12 tematów, ale liczba pytań pozostanie bez zmian. A zatem w dalszym ciągu kandydaci będą odpowiadać na 10 pytań na egzaminie ustnym i 100 pytań na pisemnym.
Rozszerzenie zakresu spowoduje jednak zawężenie pytań z dotychczasowych dziedzin.
Tak. Jednak na najbliższym egzaminie pisemnym, który odbędzie się w sierpniu, zakres i pytania pozostaną bez zmian. Nowa komisja będzie jednak musiała zmienić pytania.
Rozumiem, że pozostanie również zasada, zgodnie z którą pytania na egzamin ustny obowiązują według zestawu na egzaminie pisemnym?
Mam nadzieje, że nowa komisja zachowa określoną przez obecną komisję zasadę, że osoba, która zdała egzamin pisemny, również na ustnym będzie odpowiadała z zestawu obowiązującego w dniu egzaminu pisemnego, że zostanie zachowana zasada ciągłości.
Jaka jest obecnie zdawalność na egzaminie?
Na egzaminach pisemnych zdawalność jest dobra i wynosi średnio 75-80 proc. Natomiast na egzaminie ustnym jest dużo gorzej. Zdarza się, że zdawalność wynosi 10-20 proc., zazwyczaj nie przekracza 40-50 proc.



Z czego wynika niski poziom na egzaminie ustnym?
Na pewno nie ma jednego powodu. Myślę, że na egzaminie na doradcę podatkowego sytuacja wygląda podobnie jak na egzaminie na prawo jazdy: testy zdają prawie wszyscy, a na jazdach jest trudniej. Egzamin ustny jest trudniejszy. Trzeba wykazać się bardzo szczegółową wiedzą w zakresie rozwiązań podatkowych, egzamin jest bardzo trudny.
Czy nowelizacja ustawy zmienia warunki przeprowadzania egzaminu?
To są regulacje wewnątrz komisyjne i dziś nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie. W nowelizacji jest regulacja, zgodnie z którą terminy egzaminów będzie ustalał sekretarz komisji, a nie przewodniczący.
Mówiła pani, że wprowadzenie sekretarza to utrata niezależności komisji.
Dalej tak uważam. Do tej pory komisja była w zasadzie niezależna. Nowe przepisy przewidują, że terminy egzaminów będzie wyznaczał sekretarz, a przewodniczący jedynie składy egzaminacyjne. Oznacza to utratę niezależności, ponieważ sekretarzem będzie członek komisji będący pracownikiem resortu. Rola przewodniczącego będzie się sprowadzała do zorganizowania członków komisji na egzamin oraz układania zestawów pytań egzaminacyjnych. Przewodniczący będzie też ponosił pełną odpowiedzialność za prace Komisji, ale w swoich działaniach będzie ograniczony przez sekretarza.
Wybór terminów egzaminacyjnych i liczby zdających ma aż tak duże znaczenie?
Moim zdaniem tak, ponieważ to decyduje o komforcie zdawania egzaminu, a w rezultacie godności egzaminu państwowego. Dziś taki komfort mają zapewnieni zarówno zdający, jak i członkowie komisji, a godność egzaminu jest zachowana.
Czy są jeszcze jakieś mankamenty dotyczące pracy komisji?
W mojej ocenie niezrozumiałe są dwa zapisy w nowelizacji ustawy. Pierwszy dotyczy możliwości odwołania członka komisji w razie nie wykonywania przez niego lub nienależytego wykonywania obowiązków. Ustawa nie określa bowiem kryteriów oceny, co rodzi wątpliwości.
Czy członek komisji, który przygotuje trzy pytania egzaminacyjne, wykonuje pracę należycie, czy nienależycie?
Gdy brak jest jasnych kryteriów oceny taki zapis może powodować nadużycia. Drugi niejasny przepis dotyczy możliwości wykluczenia członka komisji, który jest przewlekle chory. Ponownie nie wiadomo, w jakiej sytuacji członek komisji może zostać uznany za osobę przewlekle chorą. Ten zapis jest także niehumanitarny, gdyż wskazuje na możliwość eliminacji osoby słabej, chorej bez określenia kryteriów i zasad. Moim zdaniem te przepisy należy doprecyzować, by nie były wykorzystywane w celach np. politycznych.

Prof. Jolanta Iwin-Garzyńska – przewodnicząca komisji egzaminacyjnej ds. doradztwa podatkowego

Prof. Jolanta Iwin-Garzyńska - chciałabym bardzo gorąco podziękować wszystkim członkom Komisji za ich prace na rzecz Komisji i zawodu doradcy podatkowego. Dziękuje Sędziom NSA, pracownikom ośrodków naukowych, członkom Krajowej Rady Doradców Podatkowych oraz pracownikom Ministerstwa Finansów za ich zaangażowanie i pomoc w pracy Komisji. Wyrażam ogromny szacunek dla ich wiedzy i mądrości z dziedzin będących przedmiotem egzaminu. Dziękuje także pracownikom Departamentu Polityki Podatkowej Ministerstwa Finansów za pomoc w administrowaniu pracą Komisji.