Rozmawiamy z MARCINEM PACZEWSKIM, prawnikiem w Allen & Overy, A. Pędzich - Certyfikat rezydencji, wydany przez właściwy organ administracji podatkowej, zachowuje swoją ważność tak długo, jak długo nie ulega zmianie potwierdzony w nim stan faktyczny. Takie stanowisko prezentują organy podatkowe. Wcześniej twierdziły, że certyfikat powinien być wydawany co roku.
Przepisy podatkowe nie regulują wprost kwestii okresu ważności certyfikatu rezydencji podatkowej, niezbędnego do zastosowania wynikającej z poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania obniżonej stawki podatku u źródła lub zwolnienia z tego podatku. Co w takim razie robić, aby certyfikat był ważny?
- Jedną z możliwości jest coroczne uzyskiwanie przez płatnika certyfikatu rezydencji podatkowej swojego kontrahenta.
Czym jest certyfikat?
- Certyfikat rezydencji to dokument potwierdzający, że dana osoba ma miejsce zamieszkania (siedzibę) w danym państwie i jest rezydentem podatkowym tego państwa.
Dlaczego uzyskanie tego dokumentu jest ważne?
- Certyfikat rezydencji podatkowej jest konieczny, aby do dochodów z wielu źródeł (np. z odsetek, dywidend) uzyskanych przez daną osobę w Polsce można było zastosować wynikającą z poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania obniżoną stawkę podatku u źródła lub w ogóle odstąpić od jego pobrania.
Przepisy ustaw o podatkach dochodowych dotyczące certyfikatów rezydencji nie precyzują, jak długo certyfikat rezydencji, wydany przez właściwy organ administracji podatkowej, zachowuje swoją aktualność. Czy to ma znaczenie dla rozliczeń podatkowych?
- Owszem, i to kluczowe. To płatnik (a więc podmiot dokonujący wypłaty środków na rzecz podmiotu zagranicznego), w razie konieczności, będzie musiał udowodnić, że miał prawo zastosować korzystniejsze regulacje wynikające z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przeciwnym razie będzie ponosił odpowiedzialność za niepobrany lub nieprawidłowo pobrany podatek.



Jak zatem podatnik powinien dbać o ważność certyfikatu kontrahenta?
- Przy ustalaniu, jak często konieczne uzyskanie jest certyfikatu rezydencji podatkowej kontrahenta, pomocne w tym zakresie może być odwołanie się do interpretacji organów podatkowych. Przykładowo w piśmie z 9 maja 2001 r. (nr PB-7/033/561 /2001) minister finansów podkreślił, że najlepszym rozwiązaniem, szczególnie w przypadku stałych kontrahentów zagranicznych, jest uzyskiwanie przez polskiego płatnika certyfikatu rezydencji odbiorcy płatności co rok, jako że każdy następny certyfikat zawierałby równocześnie potwierdzenie, że przez cały poprzedni okres sytuacja jego nie uległa zmianie, a tym samym działania płatnika były prawidłowe.
Uzyskiwanie certyfikatu co rok to sporo dodatkowych formalności.
- To prawda. Jednak stanowisko MF uległo częściowemu złagodzeniu w najnowszych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe (np. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 grudnia 2008 r., nr IPPB2/415-1550/08-2/AK czy interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 maja 2008 r., nr IBPB3/423-137/08/BG), zgodnie z którymi certyfikat rezydencji, wydany przez właściwy organ administracji podatkowej, zachowuje swoją aktualność, a tym samym ważność tak długo, jak długo nie ulega zmianie potwierdzony w nim stan faktyczny.
Warto jednak pamiętać, że certyfikat rezydencji potwierdza status podatkowy zagranicznego kontrahenta na dzień jego wydania (ewentualnie potwierdza jego status w przeszłości, jeśli wynika to wprost z treści certyfikatu). To praktyka organów podatkowych umożliwia stosowanie uzyskanego certyfikatu również do udokumentowania statusu podatnika po dacie wydania certyfikatu, o ile okoliczności faktyczne nie uległy zmianie. Podatnik powinien być jednak przygotowany na sytuacje, w których konieczne będzie uzyskanie certyfikatu rezydencji potwierdzającego, że w dniu wypłaty należności objętych podatkiem u źródła odbiorca tych płatności był rezydentem danego państwa.
Czy płatnik będzie mógł kontrolować, czy sytuacja podatkowa jego kontrahenta się zmieniła, czy nie?
- Płatnik w przypadku kontrahentów, z którymi utrzymuje stałe relacje handlowe i posiada aktualne informacje o ich sytuacji podatkowej, może powstrzymać się od periodycznego uzyskiwania certyfikatów, o ile ma pewność, że w razie żądania zgłoszonego przez organy podatkowe będzie w stanie przedstawić certyfikat rezydencji potwierdzający siedzibę (miejsce zamieszkania) kontrahenta ważny na dzień dokonania wypłaty należności podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła. Natomiast w odniesieniu do podmiotów, w przypadku których weryfikacja statusu podatkowego lub szybkie uzyskanie certyfikatu może być utrudnione, warto rozważyć cykliczne uzyskiwanie certyfikatów rezydencji, aby zminimalizować ewentualne ryzyko związane z odpowiedzialnością płatnika.