WYWIAD. Przy szacowaniu aktywów z tytułu podatku odroczonego spółki powinny brać pod uwagę wielkość strat podatkowych pozostających do rozliczenia w przyszłych okresach.
ROZMOWA
• Czy każda strata podatkowa może zostać uznana za podstawę do zaewidencjonowania w księgach aktywa podatkowego?
- Tak, pod warunkiem że z szacunków zarządu spółki wynika, że strata ta będzie możliwa do rozliczenia w kolejnych latach. Jeżeli strata podatkowa wygenerowana przez spółkę w danym roku tylko w części zostanie rozliczona w kolejnych latach, to tylko od tej uprawdopodobnionej części należy rozpoznać aktywo z tytułu podatku odroczonego.
• Co jest najważniejsze przy dokonaniu tych szacunków?
- Przy określaniu prawdopodobieństwa rozliczenia straty podatkowej w latach przyszłych należy mieć na uwadze przepisy podatkowe, które zezwalają na rozliczanie straty podatkowej w kolejnych pięciu latach, ograniczając jednak możliwość wykorzystania straty z danego roku wyłącznie do 50 proc. jej wartości w roku podatkowym, w którym spółka ją rozlicza.
• Jak spółka powinna oszacować aktywa z tytułu podatku odroczonego?
- Przykładowo w 2007 roku spółka wygenerowała stratę podatkową w wysokości 1 mln zł. Budżety na kolejne pięć lat przewidują wygenerowanie następujących wyników podatkowych (podstawa opodatkowania): 2008 rok: - 0,5 mln zł, 2009 rok: - 0,4 mln zł, 2010 rok: - 0,3 mln zł, 2011 rok: +0,2 mln zł, 2012 rok: +0,8 mln zł.
Jak widać spółka dopiero w 2011 roku będzie w stanie rozliczyć część straty podatkowej z roku 2007 (rozliczy 0,2 mln zł straty z 2007 roku), a w 2012 roku pomimo pozostałej do rozliczenia straty w kwocie 0,8 mln zł (1 mln zł - 0,2 mln zł) nie będzie w stanie jej rozliczyć w całości. Przepisy podatkowe bowiem zezwalają na rozliczenia co najwyżej połowy straty w danym roku podatkowym, w 2012 roku spółka będzie więc mogła wykorzystać stratę z 2007 roku tylko w 50 proc. z 1 mln zł, czyli 0,5 mln zł w 2012 roku. Po 2012 roku spółka nie będzie mogła już rozliczać straty z 2007 roku, ponieważ spółka ma prawo rozliczyć stratę podatkową tylko w ciągu pięciu lat. Przy szacowaniu aktywa podatkowego od straty za 2007 rok należy wziąć pod uwagę jedynie tę część straty, która może zostać rozliczona w latach przyszłych, czyli 0,2 mln zł + 0,5 mln zł = 0,7 mln zł. W księgach należy więc utworzyć aktywa z tego tytułu o wartości: 133 tys. zł.
• Czy w momencie stwierdzenia przez zarząd spółki, że aktywa podatkowe z tytułu strat z lat ubiegłych nie będą rozliczone w kolejnych latach, należy korygować sprawozdania finansowe za lata ubiegłe?
- Nie, rozpoznanie aktywa podatkowego od straty dokonuje się na podstawie szacunku zarządu odnośnie do możliwości jego przyszłego rozliczenia. Zmiana szacunku w tym zakresie nie powoduje konieczności korygowania sprawozdań finansowych za lata ubiegłe, ponieważ cały efekt zmiany tego szacunku powinien zostać odzwierciedlony w wyniku finansowym roku, w którym zmiana szacunku nastąpiła. Zasada ta obowiązuje zarówno w przypadku uregulowań ustawy o rachunkowości, jak i Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej.
• ANETA PARAFINIUK
menedżer w dziale audytu i doradztwa finansowego TPA Horwath Horodko Audit