JOLANTA GOLIŃCZAK o uproszczeniach w systemie zwrotu VAT podróżnym - Ułatwienia zwrotu VAT podróżnym z krajów pozaunijnych spowodują wzrost obrotów w sklepach oraz wpływów z tytułu podatku dochodowego.
W Polsce działa jeden operator zwrotu VAT podróżnym. Dlaczego usługa ta w naszym kraju ma znaczenie marginalne?
Przepisy dotyczące zwrotu podatku podróżnym spoza UE zostały wprowadzone do ustawy o VAT w 1999 r. w celu dostosowania prawa polskiego do regulacji obowiązujących w krajach UE. Była to instytucja zupełnie nowa w prawie polskim wprowadzona przed przystąpieniem Polski do UE, bez doświadczeń w tym zakresie. W niewiele zmienionym brzmieniu obowiązują one do dzisiaj, rażąco odbiegając od standardów obowiązujących w innych krajach UE.
Wprowadzenie takich standardów również w Polsce zakłada projekt opracowany przez Komisję Przyjazne Państwo. Jaki jest cel tych zmian?
Wprowadzenie sprawnego systemu zwrotu VAT podróżnym umożliwiającego działanie specjalistycznym firmom pośredniczącym, korzystanie z powszechnie stosowanych na świecie form płatności, łatwiejsze rozliczanie się z VAT przez sprzedawców z pewnością doprowadzi do zwiększenia ilości transakcji zwrotu VAT (tax free) na terytorium kraju.
Korzyści z wprowadzenia systemu zwrotu podatku podróżnym w postaci wzrostu obrotów w sklepach, zmniejszenia szarej strefy, zwiększenia wpływów z tytułu podatku dochodowego, składek ZUS, zmniejszenia bezrobocia wydają się oczywiste. Firma Global Blue w Niemczech dokonuje ponad 2 miliony transakcji rocznie, a w Polsce jedynie ok. 2 proc. tej liczby. Choćby kilkuprocentowe zbliżenie się do wyniku w Niemczech byłoby znaczącym zwiększeniem skali funkcjonowania usługi tax free w Polsce.
Czy w Polsce w ogóle jest zapotrzebowanie na rozwój tej usługi?
O zapotrzebowaniu na rozwój usługi tax free można się przekonać, odwiedzając takie miasta jak Białystok, Biała Podlaska, Przemyśl, Zamość, czy udając się bezpośrednio na przejścia graniczne. Ta usługa, dostępna w przyjaznej, zrozumiałej i bezpiecznej formie daje ogromne możliwości rozwoju handlu nie tylko we wschodniej części Polski, ale również w wielu innych miastach, do których przyjeżdżają podróżni spoza UE.



Jednym z uproszczeń dla pośredników będzie likwidacja 5 mln kaucji. Czy Ministerstwo Finansów słusznie obawia się, że otwarcie rynku otworzy również drogę do nadużyć?
Kaucja gwarancyjna w kwocie 5 mln złotych pełni funkcję wyłącznie ograniczającą dostęp do tej działalności i generuje koszty po stronie firmy pośredniczącej. Utrzymywanie kaucji przez podmiot, który sam nie stosuje 0-proc. stawki VAT (robi to sprzedawca) i dokonuje wypłat podróżnym z własnych środków, ryzykując swój majątek, nie wpływa na wiarygodność czy rzetelność tego podmiotu, nie ma związku z poziomem świadczenia usług. Propozycja zastąpienia kaucji minimalnym kapitałem zakładowym w kwocie 4 mln zł wychodzi naprzeciw obawom wyrażonym przez Ministerstwo Finansów.
Brak szczególnych zabezpieczeń i ograniczeń dla operatorów zwrotu podatku w innych krajach nie spowodował masowego pojawienia się przypadkowych firm pośredniczących. Na całym świecie istnieje zaledwie kilka znanych firm prowadzących taką działalność. Specyfika usługi tax free w zasadzie wyklucza jej przypadkowość. Podróżny czy sprzedawca nie skorzysta z usług firmy, do której nie ma zaufania i która nie zapewnia oczekiwanego poziomu usługi.
Jakich ułatwień mogą spodziewać się po zmianach sprzedawcy?
Wśród zmian, które bezpośrednio korzystnie wpłyną na sytuację i możliwości sprzedawcy, można wymienić brak ograniczeń form wypłaty podatku, czyli zarówno firma pośrednicząca, jak sprzedawca będą mogli dokonać zwrotu podróżnemu w formie bezgotówkowej bez jego obecności w sklepie czy punkcie wypłat. Obecnie sprzedawca samodzielnie może świadczyć tę usługę jedynie w stosunku do podróżnych, którzy odwiedzają Polskę co najmniej kilka razy w roku i będą mogli wrócić do sklepu w ciągu kilku miesięcy od zakupu po zwrot podatku.
Ponadto termin na otrzymanie dokumentu tax free przez sprzedawcę wydłużony zostanie z obecnych 6 do 10 miesięcy. Projekt dopuszcza także możliwość zastosowania 0-proc. stawki VAT przez sprzedawcę zarówno w drodze korekty deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy sprzedaży, jak i w bieżących deklaracjach VAT. Obecny stan prawny wymusza dokonywanie przez sprzedawców wielu korekt deklaracji podatkowych do jednego okresu rozliczeniowego.
Jolanta Golińczak
dyrektor zarządzający w Global Blue Polska (wcześniej Global Refund Polska)