Podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT) z tytułu działalności konsorcjum jest jeden z podmiotów gospodarczych przedsięwzięcia, np. lider konsorcjum.
Kilku przedsiębiorców chce założyć konsorcjum zrzeszające podmioty gospodarcze, których celem jest realizacja określonego przedsięwzięcia.
– Kto będzie podatnikiem VAT w takiej sytuacji – pyta pan Marek z Warszawy.
Istotą konsorcjum jest podjęcie przez podmioty gospodarcze wspólnych działań dla zrealizowania określonego celu. Konsorcja zawiązywane są przede wszystkim w związku z realizacją przedsięwzięć gospodarczych, które przekraczają możliwości jednego podmiotu (np. w branży budowlanej lub finansowej). Sytuacja konsorcjum, na gruncie podatku od towarów i usług, nie jest uregulowana w sposób jednoznaczny.
– Kwestią najistotniejszą, jest rozstrzygnięcie, który z podmiotów powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług – tzn. czy podatnikiem VAT powinno być konsorcjum, każdy z konsorcjantów, czy może jeden z członków konsorcjum – mówi Agnieszka Morska, doradca podatkowy w Sendero Tax & Legal.
Ekspert dodaje, że gdy ze względu na stopień zorganizowania współpracy między konsorcjantami konsorcjum ma charakter zbliżony np. do spółki cywilnej, można argumentować, że status podatnika podatku od towarów i usług powinien przysługiwać konsorcjum (jako jednostce organizacyjnej wykonującej samodzielnie działalność gospodarczą).
– Oznacza to konieczność zarejestrowania konsorcjum dla celów VAT – w konsekwencji konsorcjum byłoby zobowiązane do wystawiania faktur VAT (z tytułu świadczenia usług lub dostawy towarów dokonywanych w ramach wspólnego przedsięwzięcia), prowadzenia rozliczeń w zakresie podatku od towarów i usług – tłumaczy Agnieszka Morska.
Zdaniem naszej rozmówczyni, jeżeli konsorcjum nie można przypisać cech jednostki organizacyjnej (np. spółki cywilnej), wydaje się, że podatnikiem VAT (z tytułu czynności wykonywanych przez konsorcjum) powinien być każdy z członków konsorcjum (w takim zakresie, w jakim uczestniczy we wspólnym przedsięwzięciu). Niemniej jednak w praktyce rozwiązanie takie może się okazać trudne lub nawet niemożliwe do wdrożenia (problematyczne mogą być w szczególności kwestia wystawiania faktur VAT, odliczenia podatku naliczonego przez wszystkich członków konsorcjum).
– Wariantem alternatywnym może być uznanie, że podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu działalności konsorcjum jest tylko jeden z konsorcjantów, np. lider konsorcjum – sugeruje Agnieszka Morska.
Jednocześnie zastrzega, że prawidłowość takiego stanowiska potwierdził m.in. naczelnik Urzędu Skarbowego w Tczewie w postanowieniu z 26 października 2005 r. (nr PP/443–49/1/05). W takim przypadku tylko jeden z konsorcjantów prowadzi rozliczenia całego konsorcjum dla celów VAT (tzn. w szczególności wystawia faktury VAT z tytułu czynności wykonywanych przez konsorcjum, odlicza podatek naliczony w związku z wydatkami ponoszonymi przez konsorcjum). Wydatki i przychody konsorcjum – jak wyjaśnia Agnieszka Morska – są następnie dzielone między konsorcjantów stosownie do udziału we wspólnym przedsięwzięciu (np. na podstawie faktur VAT wystawianych przez lidera konsorcjum i/lub członków konsorcjum).
Ważne!
Konsorcjum to organizacja zrzeszająca kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Celem jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy, przekracza możliwości jednego podmiotu (np. budowa autostrady, lotniska).