Od 1 kwietnia VAT będą objęte wszelkie nieodpłatne przekazania towarów. Podatku nie będzie trzeba płacić m.in. od drobnych prezentów i próbek.
Opodatkowane VAT będą wszelkie nieodpłatne przekazania towarów przez podatnika bez względu na ich związek z prowadzoną działalnością. Zmiana ta zawarta w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o VAT ma wejść w życie 1 kwietnia 2011 r. Poza zakresem opodatkowania zostaną przypadki, gdy przedmiotem nieodpłatnego przekazania będą prezenty o małej wartości, próbki i drukowane materiały reklamowe i informacyjne.
– Czy przekazanie towarów na rzecz pracowników też będzie opodatkowane VAT – pyta pani Agata z katowickiej firmy.
Zdaniem ekspertów przepisy, które zaczną obowiązywać za niecałe dwa miesiące, mogą wprowadzić sporo zamieszania. Przedsiębiorcy będą mieć kłopoty z określeniem, co VAT podlega, a co nie. Jednak towary przekazywane pracownikom powinny zostać poza VAT.

Obecna sytuacja

Dotychczasowe brzmienie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT odnosi się do przekazania towarów przez podatnika na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem. Jak wyjaśnia Ksawera Skrzypek, ekspert w kancelarii Łatała i Wspólnicy, przekazanie towarów przez podatnika na cele związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, oczywiście przy spełnieniu pozostałych przesłanek wynikających z ustawy o VAT, nie powinno być traktowane jako dostawa, a co za tym idzie nie powinno podlegać VAT.
– Stanowisko takie popierają sądy administracyjne, które systematycznie uchylają interpretacje indywidualne reprezentujące przeciwne stanowisko – stwierdza Ksawera Skrzypek.
Nasza rozmówczyni dodaje, że można uznać, że przedsiębiorcy będący podatnikami VAT, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ponoszący wydatki z tą działalnością związane, np. na reklamę i reprezentację, przez przekazanie na te cele m.in. wyrobów własnej produkcji, które nie stanowią prezentów o małej wartości, próbek i drukowanych materiałów reklamowych w rozumieniu art. 7 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, nie powinni traktować przekazania takich wyrobów jako dostawy, z co za tym idzie opodatkowywać jej VAT.

Założenia noweli

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (druk sejmowy nr 3738) zakłada, że nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa powinno być traktowane na gruncie VAT jak dostawa. Oznacza to, że przestanie mieć znaczenie, czy towar będzie przekazany na cel związany z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem, czy też na cel z tym przedsiębiorstwem niezwiązany. Na mocy nowego brzmienia art. 7 ust. 2 ustawy o VAT z zastrzeżeniem ust. 3 każde nieodpłatne przekazanie towaru będzie traktowane jak dostawa podlegająca opodatkowaniu.
Jerzy Martini, doradca podatkowy w Baker & McKenzie, zauważa, że w praktyce powszechnie przyjęło się (co potwierdza jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych), że nieodpłatne wydanie towarów związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa nie podlega VAT. Projekt nowelizacji wskazuje natomiast, że również w takim przypadku nieodpłatne wydanie towarów powinno podlegać opodatkowaniu.
– Nie oznacza to, że każde nieodpłatne wydanie wiąże się z obowiązkiem naliczenia VAT. Nie podlega opodatkowaniu wydanie tzw. prezentów małej wartości oraz próbek – zastrzega Jerzy Martini.



Prezentami małej wartości są towary o jednostkowej cenie nabycia lub koszcie wytworzenia nieprzekraczającej 10 zł netto, a w przypadku gdy podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości osób obdarowanych, towary o łącznej wartości 100 zł w ciągu roku podatkowego.
Nieodpłatne przekazanie towarów nie podlega więc opodatkowaniu, jeśli przedmiotem przekazania są materiały reklamowe i informacyjne, próbki lub prezenty o wartości nieprzekraczającej 10 zł.
– Jeśli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości podmiotu, któremu towary zostały przekazane, nieopodatkowane są rzeczy do wartości 100 zł w skali roku – wyjaśnia Katarzyna Ciesielska, starszy konsultant w Grant Thornton Frąckowiak.

Skutki zmian

Po zmianie przepisów wszystkie nieodpłatne przekazania towarów niezależnie, czy na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwie, czy na inne cele, będą podlegały opodatkowaniu, pod warunkiem jednak, że podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów.
W związku z tym – jak stwierdza Katarzyna Ciesielska – od 1 kwietnia 2011 r. podatnik będzie zobowiązany do opodatkowania zarówno nieodpłatnie przekazanych towarów kontrahentom w ramach reklamy czy reprezentacji, jak i towarów przekazanych na potrzeby pracownicze, np. kawa, herbata, jak również towary przekazane pracownikom na ich osobiste potrzeby.
– Przepisy te stosowane są również do nieodpłatnych wydań na rzecz pracowników, dlatego nie będzie konieczności opodatkowania towarów o małej wartości przekazywanych nieodpłatnie pracownikom – dodaje Jerzy Martini.
Tomasz Siennicki, partner w kancelarii KNDP, zwraca uwagę, że jako przykład czynności opodatkowanych VAT wskazuje się m.in. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników.
Oczywiście nie będzie to oznaczało, że podatnik powinien naliczyć VAT w sytuacji, w której zużywa materiały np. do produkcji innych towarów albo w związku ze świadczeniem podlegających opodatkowaniu usług. W omawianych regulacjach chodzi o przekazanie towarów „na zewnątrz” lub na cele osobiste podatnika albo zużycie towarów na wskazane w przepisach cele.
Za opodatkowane nie będzie można uznać zmiany przeznaczenia towaru z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT do innego rodzaju działalności, prowadzonej przez tego samego podatnika (chyba że będzie to równoznaczne z przekazaniem na cele osobiste).
– Wówczas podatnik powinien zastosować korektę podatku naliczonego i nie naliczać VAT w związku z taką zmianą – sugeruje Tomasz Siennicki.
Jedyną korzyścią płynącą z nowelizacji w tym przedmiocie może okazać się doprecyzowanie obecnej regulacji, tak aby uchylić wszelkie wątpliwości w interpretacji przepisu. Ksawera Skrzypek uważa, że doprecyzowanie takie niekoniecznie będzie korzystne dla podatnika, poprawi jednak pewność co do jego sytuacji prawnej. Na razie organy podatkowe i sądy administracyjne prezentują w tym zakresie całkiem rozbieżne stanowisko.