Jak rozliczyć VAT transakcje sprzedaży nieruchomości, która została wniesiona do spółki jednym aktem notarialnym i potwierdzona jedną fakturą VAT?
Sądy administracyjne, rozstrzygając takie sprawy, podkreślają ekonomiczny charakter dostawy towarów, wolny od formalizmu wynikającego z przepisów prawa cywilnego. Taki też wydźwięk miały tezy wyroku NSA z 23 marca 2011 r. (sygn. akt I FSK 431/10). Spór powstał na tle opodatkowania VAT sprzedaży nieruchomości dokonanej przez spółkę cywilną. Wspólnicy zadeklarowali wniesienie do spółki nieruchomości, której byli współwłaścicielami. Nie zostało to jednak potwierdzone aktem notarialnym. Następnie spółka sprzedała nieruchomość, wystawiając fakturę VAT oraz potrącając podatek naliczony. Organ podatkowy uznał, że spółka nie mogła dokonać sprzedaży i tym samym wystawić faktury VAT, gdyż nieruchomość nie została wniesiona do spółki aneksem do umowy w formie aktu notarialnego. W rezultacie spółka nie nabyła prawa do rozporządzania nieruchomością. Podobnego zdania był WSA w Bydgoszczy (wyrok z 8 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 767/09).
NSA potwierdził, że spółka cywilna nie stała się właścicielem nieruchomości, ponieważ nie zachowano formy aktu notarialnego. Jednak w ocenie NSA ten wniosek nie może mieć decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia, czy spółka dokonała dostawy towarów. Sąd podkreślił, że przedmiotem dostawy nie były pojedyncze udziały we współwłasności nieruchomości, tak jak uznały organy podatkowe oraz WSA, lecz nieruchomość stanowiąca jednolitą całość. Jeżeli w efekcie jednej transakcji, objętej jednym aktem notarialnym i potwierdzonej jedną fakturą VAT, współwłaściciele nieruchomości przenieśli swoje udziały w niej na rzecz innej osoby, to tym samym dokonano skutecznego przeniesienia prawa do rozporządzania rzeczą. Dokonano więc dostawy towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Podobnie uznał Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 29 marca 2007 r. (sprawa C-111/05) oraz NSA w wyroku z 5 lutego 2009 r. (sygn. akt I FSK 1920/07).