Pojęcie faktycznie zastosowanego kursu waluty dla potrzeb ustalania podatkowych różnic kursowych jest rozbieżnie interpretowane przez organy podatkowe i sądy administracyjne. Jaki kurs powinien być podstawą przy określaniu podatkowych różnic kursowych?
Zgodnie z art. 15a ust. 4 ustawy o CIT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.) przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
Rozumienie pojęcia kurs faktycznie zastosowany budzi wątpliwości. Spory powstawały głównie na tle rozliczeń za pośrednictwem rachunków walutowych, gdzie nie dochodzi do przeliczenia wartości w walucie obcej na złote.
Organy podatkowe i część sądów administracyjnych stały na stanowisku, że faktycznie zastosowany kurs waluty nie jest kursem faktycznie zrealizowanym i rozciągały to pojęcie na kurs, po którym powinno się dokonać faktycznej wyceny w danym dniu. Zatem także przy rozliczeniach za pośrednictwem rachunków walutowych należało stosować kurs kupna lub odpowiednio sprzedaży banku, w którym prowadzony jest rachunek i np. przy wpływie waluty na rachunek walutowy stosować kurs zakupu banku, a nie kurs średni NBP. Kurs średni NBP miał znajdować zastosowanie jedynie w przypadkach, gdy ustalenie kursu banku nie było możliwe, np. przy korzystaniu z usług banków, nieustalających kursów złotego do walut obcych.
W orzecznictwie NSA (por. wyrok z 5 lipca 2012 r., sygn. akt II FSK 2580/10) prezentowane jest jednak przeciwne stanowisko. Zgodnie z nim faktycznie zastosowany kurs waluty to kurs rzeczywiście użyty w danej operacji gospodarczej. Jeżeli więc nie dochodzi do przewalutowania, należy stosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego operację.