Częstą praktyką jest zawieranie przez spółkę umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) na rzecz członków zarządu. Czy powoduje to powstanie przychodu po stronie ubezpieczonego?
Stanowisko takie przedstawił NSA w niedawno wydanych, styczniowych wyrokach (sygn. akt II FSK 1262/10 oraz II FSK 2746/11). W uzasadnieniach sąd nawiązał do uchwały pełnego składu Izby Finansowej NSA z 24 października 2011 r. (sygn. akt II FPS 7/10). Dotyczyła ona uznania za nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT wartości nabytych przez pracodawcę na rzecz pracowników pakietów medycznych. Pogląd ten został bezpośrednio odniesiony do podatkowych następstw ubezpieczenia OC osób wchodzących w skład organów spółki oraz pracowników. Kwalifikacja podatkowa takiego świadczenia budziła spory ze względu na charakter umowy ubezpieczenia obejmującej nieokreślony imiennie i zmieniający się w trakcie jej trwania krąg osób oraz zryczałtowaną zapłatę składki ubezpieczeniowej. Brak kryteriów pozwalających na przypisanie ubezpieczonym określonego kwotowo przysporzenia majątkowego traktowany był jako argument przeciwko opodatkowaniu PIT takiego świadczenia.
Zapłata przez pracodawcę składki ubezpieczeniowej stanowi finansową korzyść dla ubezpieczonych. Uzyskując ochronę ubezpieczeniową nie uszczuplają oni swego majątku o wartość należnej składki. Przychód powstaje w związku z faktem objęcia ubezpieczeniem, a nie wskutek ziszczenia się zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają, zdaniem NSA, charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na istnienie i zakres obowiązku podatkowego. Wszystkie ubezpieczone osoby mają równe prawo do objęcia ochroną.
W wyroku z 30 marca 2012 r. (sygn. akt II FSK 1749/10) NSA dodatkowo zwrócił uwagę, że obowiązkiem podmiotu ubezpieczającego jest należyte prowadzenie dokumentacji umożliwiającej przypisanie odpowiedniej części składki każdej ubezpieczonej osobie.