Udziałowcy, którzy udzielili spółkom pożyczki, mogą wnosić powstałe w ten sposób wierzytelności aportem w zamian za nowe udziały. Pozwala to zmniejszyć zobowiązania spółki i uniknąć wniosku o upadłość. Jakie ma to skutki podatkowe?
Wniesienie do spółki wierzytelności własnej w zamian za udziały wywołuje konfuzję wierzytelności, czyli połączenie praw wierzyciela i obowiązków dłużnika w jednym podmiocie i wygaśnięcie długu z mocy prawa. Dla spółki nie powstaje przychód ani z tytułu umorzenia zobowiązania, ani z tytułu otrzymania przysporzenia majątkowego. Zgodnie bowiem z ustawą o CIT nie są przychodami kwoty otrzymane na powiększenie kapitału zakładowego i zapasowego.
Uzasadnione wydaje się także twierdzenie, że przy konfuzji wierzytelności, przy której wierzycielem jest rezydent innego kraju niż dłużnik, nie powstanie konieczność zapłaty podatku u źródła od wnoszonej aportem wierzytelności odsetkowej. Konwersja wierzytelności własnej na kapitał zakładowy spółki w wyniku konfuzji nie spowoduje bowiem otrzymania opodatkowanego przychodu z odsetek. Zapłatą wierzytelności odsetkowej nie będzie objęcie przez wspólnika udziałów w spółce w zamian za tego typu wkład niepieniężny.
Analogicznie należy uznać, że spółka, do której wniesiona została wierzytelność, nie powinna rozpoznawać także kosztów podatkowych z tytułu odsetek, a także przychodów (kosztów) podatkowych z tytułu różnic kursowych. Niestety konsekwencje podatkowe konfuzji wierzytelności nie są jednoznacznie oceniane przez organy podatkowe. Przykładowo dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 23 lutego 2011 r. (nr IPPB3/423-800/10-4/AG) stwierdził, że pojęcie wypłacania odsetek powinno być rozumiane bardzo szeroko i obejmować także konfuzję wierzytelności. W moim przekonaniu prawidłowe jest jednak stanowisko dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, który w interpretacji z 31 maja 2010 r. (nr ITPB3/423-81c/10/MT) potwierdził brak konieczności poboru podatku u źródła przy konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy spółki.