Środkiem trwałym podlegającym amortyzacji może być jedynie przedmiot wymieniony w art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowiący własność lub współwłasność podatnika – chyba że zachodzą przesłanki dotyczące umowy leasingu. Kiedy amortyzacja nie będzie możliwa?
Nie jest możliwe dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od przedmiotów, które obiektywnie, na podstawie obowiązujących przepisów, nie stanowią własności podatnika, chociażby strony umowy, np. o współpracy, postanowiły, że odpisów nie dokonuje właściciel, ale korzystający. W wyroku z 21 czerwca 2006 r. (sygn. akt II FSK 921/05) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że podatnicy nie mogą skutecznie się powoływać na uzgodnienia umowne określające dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w sposób odmienny od zasad określonych w przepisach. Jedną z koniecznych przesłanek dokonywania amortyzacji na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy o CIT jest więc to, by składniki te były własnością osoby dokonującej amortyzacji. Skoro skarżąca nie była właścicielem tych składników do momentu zapłaty całości ceny, gdyż dopiero z chwilą zapłaty ceny ze względu na art. 589 kodeksu cywilnego kupujący staje się właścicielem rzeczy, to nie miał do niej zastosowania art. 16a ust. 1 ustawy o CIT.
Nie jest także możliwe dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od przedmiotów, którymi włada się jak właściciel, chociaż obiektywnie, na podstawie obowiązujących przepisów, nie stanowią własności podatnika. W wyroku NSA z 4 stycznia 2008 r. (sygn. akt II FSK 1488/06) sąd potwierdził, że jeżeli nie dopełniono czynności koniecznych do przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu, a tym samym prawa własności hali produkcyjnej, bez znaczenia pozostaje w tej sytuacji to, że spółka władała halą jak właściciel i wykorzystywała ją do prowadzenia działalności gospodarczej. W świetle przepisów obowiązujących w badanym okresie brak prawa własności po stronie spółki wykluczał możliwość dokonywania przez nią odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości.