Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy są zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania podatnikom oraz urzędom skarbowym właściwym dla podatników PIT-11 oraz PIT-40. Co się stanie, gdy płatnicy tych druków nie wystawią i nie prześlą?
Płatnik, który nie dopełni obowiązku złożenia tych dokumentów w terminie, naraża się na odpowiedzialność z kodeksu karnego skarbowego (dalej: k.k.s.). Problematyczne może się okazać określenie podstawy prawnej w tym zakresie. Związane jest to z tym, że k.k.s. przewiduje inną sankcję z tytułu niezłożenia w terminie deklaracji oraz informacji podatkowej. O ile w przypadku PIT-40 nie ma wątpliwości, że jest deklaracją podatkową, to w przypadku PIT-11 istnieją pewne wątpliwości interpretacyjne.
Na podstawie art. 79 par. 2 k.k.s. niezłożenie deklaracji podatkowej w terminie stanowi wykroczenie skarbowe, za które grozi grzywna określona kwotowo. Kwota grzywny waha się od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności wysokości minimalnego wynagrodzenia.
W przypadku uznania PIT-11 za informację podatkową jej nieterminowe złożenie podlegałoby sankcji za przestępstwo skarbowe na podstawie art. 80 par. 2 k.k.s., a więc groziłoby to nałożeniem grzywny w wysokości do 180 stawek dziennych. Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jego czterystokrotności.
Użyte w k.k.s. określenia takie jak „deklaracja” czy „informacja podatkowa” mają znaczenie określone w Ordynacji podatkowej. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej jako deklaracje należy rozumieć m.in. informacje, do których składania zobowiązani są płatnicy na podstawie przepisów prawa podatkowego. PIT-11 spełnia zatem przesłanki deklaracji podatkowej, jako że jego złożenie przez płatnika jest wymagane przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, niezłożenie w terminie PIT-40, jak również PIT-11, stanowi wykroczenie skarbowe, które jest zagrożone grzywną określoną kwotowo.
W przypadku gdy płatnik nie złoży deklaracji w terminie na skutek niedopatrzenia czy innych okoliczności, powinien załączyć do złożonej po terminie deklaracji zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia skarbowego, tzw. czynny żal. Złożenie prawnie skutecznego czynnego żalu powoduje, że płatnik nie będzie ponosił odpowiedzialności karnej skarbowej.
Istotny jest również problem nieterminowości przekazania deklaracji z punktu widzenia podatnika. Nieotrzymanie przez podatnika informacji PIT-11 nie zwalnia go z obowiązku złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy. Podatnik powinien wypełnić zeznanie roczne na podstawie posiadanych przez niego informacji (m.in. świadectwa pracy, RMUA, umowy o pracę, pokwitowania czy przekazu). Gdy ostatecznie podatnik uzyska od płatnika informację o dochodach, będzie mógł na podstawie otrzymanego PIT-11 dokonać korekty uprzednio złożonego przez niego zeznania rocznego.
Podatnik, który nie otrzymał do końca lutego PIT-11 czy też PIT-40, powinien skontaktować się z płatnikiem w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Jeżeli nie przyniesie to pozytywnego rezultatu, podatnik może wysłać płatnikowi ponaglenie w tej sprawie. W ponagleniu warto podkreślić, że na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik powinien przekazać podatnikowi deklarację do końca lutego, a za niedopełnienie tego obowiązku w terminie zagrożony jest on karą grzywny z mocy k.k.s. Warto również rozważyć wysłanie kopii ponaglenia do urzędu skarbowego, który może wyegzekwować od płatnika dopełnienie obowiązku.