Prawo do odliczania starych ulg mieszkaniowych przysługuje już tylko tym, którzy w odpowiednim czasie dokonali wydatków uprawniających do ulgi. Choć przepisy już nie obowiązują, można korzystać z odliczeń na zasadzie praw nabytych.
Ulgi mieszkaniowe, które pozwalały na największe oszczędności podatkowe, odchodzą powoli w zapomnienie. Większość przepisów z nimi związanych została usunięta z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kilka lat temu. Z końcem 2006 roku ustawodawca zlikwidował ostatnie odliczenia związane z wydatkami mieszkaniowymi, tzw. ulgę odsetkową.
W związku z tym, że inwestycje mieszkaniowe związane są z długofalowymi działaniami, ustawodawca pozwolił na kontynuowanie odliczeń.
PRZYKŁAD: INNE STARE ULGI MIESZKANIOWE
Do ulg mieszkaniowych zaliczało się wydatki m.in. na:
zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
• budowę budynku mieszkalnego,
• wkład budowlany lub mieszkaniowy wniesiony do spółdzielni mieszkaniowej,
zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,
• nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,
• przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne,
• wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,
• budowę mieszkań na wynajem.

Wydatki remontowe

Ulga remontowa zniknęła z ustawy 1 stycznia 2004 r., a ostatnich wydatków uprawniających do odliczenia można było dokonać w 2005 roku.
Jednak na mocy przepisów przejściowych z ulgi remontowej mogą skorzystać podatnicy, którym zabrakło podatku do rozliczenia ulgi. Ulga remontowa była odliczana od podatku. Podatnik musiał poczynić wydatki na remont i modernizację domu lub mieszkania zajmowanego na podstawie tytułu prawnego. Dodatkowo odliczeniu podlegały również wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonej na podstawie odrębnych przepisów.
Jednym z podstawowych warunków skorzystania z ulgi remontowej było posiadanie tytułu prawnego do remontowanego domu czy mieszkania. Jest to dokument potwierdzający to, że podatnik ma prawo dysponować lokalem.
Ustawa nie określała katalogu wydatków, które podlegały odliczeniu w ramach ulgi remontowej. Nie oznacza to jednak, że podatnik mógł odliczyć wszystko. Listy wydatków określały przepisy wykonawcze osobno dla domu, mieszkania i remontu instalacji gazowej.
Wysokość wydatków na ulgę remontową ustalało się na podstawie faktury wystawionej wyłącznie przez podatnika VAT, niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, lub dowodu odprawy celnej. W przypadku wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej - wysokość wydatków ustala się na podstawie dowodu wpłaty.
PRZYKŁAD: LIMITY ULGI REMONTOWEJ
Górny limit na lata 2003-2005
19 proc. kwoty wydatków poniesionych na remont i modernizację domu, nie więcej jednak niż 3 proc. limitu 189 000 zł, czyli 5670 zł (189 000 zł x 3 proc.)
19 proc. kwoty wydatków poniesionych na remont i modernizację mieszkania, nie więcej jednak niż 2,5 proc. kwoty limitu 189 000 zł, czyli 4725 zł (189 000 x zł 2,5 proc.).
Dla kilku nieruchomości odliczenie w sumie nie mogło przekroczyć 5670 zł.
Podwyższenie limitu w związku z modernizacją instalacji gazowej, urządzeń eksplozymetrycznych lub urządzeń gazowych to 945 zł (189 000 zł x 0,5 proc.). W takiej sytuacji limity górne to nie więcej niż 6615 zł oraz nie więcej niż 5670 zł.
Dolny limit
Odliczenie mogło być dokonane tylko wówczas, gdy w roku podatkowym podatnik wydał co najmniej 0,3 proc. kwoty limitu, tj. 567 zł (189 000 zł x 0,3 proc.).

Ulga na kasę mieszkaniową

Ulgą, która już zniknęła z ustawy o PIT, jest tzw. ulga na kasę mieszkaniową. Jednak w tym przypadku można dokonywać odliczeń, które nie znalazły pokrycia w podatku z lat ubiegłych oraz wydatków premiowanych ulgą.
Również w tym przypadku podstawą odliczenia jest przepis przejściowy. Zgodnie z jego treścią podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2002 r. podpisali umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, do dziś mogą korzystać z odliczenia.
W przeciwieństwie do ulgi remontowej o tym, jak długo można odliczać ulgę, decyduje nie konkretny termin przewidziany przez ustawodawcę, ale umowa podpisana z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową.
Trzeba jednak pamiętać, że odliczenie związane jest wyłącznie z oszczędnościami na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową.
Umowa docelowego oszczędzania na cele mieszkaniowe musiała być zawarta między kasą a osobą fizyczną. Musiała określać wysokość docelowej sumy umowy, warunki oszczędzania oraz udzielenia kredytu na cele mieszkaniowe realizowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Żeby nie stracić prawa do ulgi, podatnik po zakończeniu oszczędzania musi wydać pieniądze na określony cel. Pieniądze trzeba wydać na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Cele, na jakie można przeznaczyć oszczędności z kasy, to m.in.:
• odpłatne nabycie, budowa, odbudowa, remont, z wyjątkiem bieżącej konserwacji, modernizacja, przebudowa, rozbudowa lub nadbudowa domu albo lokalu mieszkalnego,
• uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu lub domu jednorodzinnego,
• nabycie własności, a także udziału we współwłasności gruntu przeznaczonego pod budowę domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego oraz uzbrojenie działki budowlanej,
• spłata kredytu bankowego zaciągniętego po dniu wejścia w życie ustawy, na cele określone wyżej.
Z odpowiednim wykorzystaniem pieniędzy zgromadzonych w kasie mieszkaniowej wiąże się bezpośrednio zagadnienie utraty prawa do ulgi. Inaczej mówiąc, są sytuacje, które powodują konieczność zwrotu wcześniejszych odliczeń wraz z odsetkami.
Podatnik straci ulgę w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej. Nie dotyczy to sytuacji, gdy po zakończeniu oszczędzania wycofana kwota została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę. Po drugie, podatnik traci ulgę, jeśli przeniósł uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich tzw. umową cesji. Prawa do ulgi nie zostanie pozbawiony tylko podatnik, który cesji dokonał na rzecz dzieci własnych lub przysposobionych.

Odliczanie odsetek

Ulga odsetkowa to ostatnio zlikwidowane odliczenie związane z inwestycją mieszkaniową. Dodatkowo jest związane z wieloma warunkami.
Po likwidacji ulgi, czyli od 1 stycznia 2007 r. podatnicy będą dokonywać odliczeń tylko na zasadzie praw nabytych. Jednak tak jak w przypadku ulgi na kasę mieszkaniową będą mogli dokonywać odliczeń wydatków za każdy kolejny rok spłacania kredytu czy pożyczki.
Będą to podatnicy, którym w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka) na określone ustawą cele mieszkaniowe. Podatnik będzie mógł odliczać odsetki do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2027 roku.
PRZYKŁAD: LIMIT ODLICZENIA ULGI NA KASĘ
• 30 proc. poniesionych wydatków, nie więcej niż 11 340 zł (6 proc. x 189 000 zł) - limit roczny
• całkowity limit ulgi to 35 910 zł (19 proc. x 189 000 zł)
Limit 11 340 zł odpowiada wydatkom w kwocie 37 800 zł.
Przed odliczeniem wydatków za 2007 rok, trzeba sprawdzić oba limity. Trzeba sprawdzić, czy kwota limitu odliczeń przysługującego w 2007 roku nie spowoduje przekroczenia ogólnego limitu ulgi. Dlatego należy obliczyć różnicę limitu odliczeń określonego na lata 1992-2007, a limitu odliczeń wykorzystanego w latach ubiegłych 1992-2006.
Ulga odsetkowa polega na odliczaniu od podstawy obliczenia podatku (dochodu) faktycznie poniesionych w roku podatkowym wydatków na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki).
Ulga jest limitowana. Za 2007 rok limit wynosił 189 tys. zł. Oznacza to, że nie można odliczyć odsetek od kredytu w części przewyższającej tę kwotę. Jeżeli kredyt jest wyższy, należy wyliczyć proporcję
Wydatki muszą być przeznaczone na sfinansowanie jednej z inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Ustawa wymienia tylko inwestycje związane z:
• budową budynku mieszkalnego albo
• wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo
• zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej (np. deweloper), albo
• nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
PRZYKŁAD: PROPORCJA PRZY KREDYCIE PONAD 189 TYS. ZŁ
1. Wartość inwestycji 250 000 zł
2. Limit ulgi 189 000 zł
3. Obliczenie współczynnika pomniejszenia odliczenia ulgi odsetkowej w związku z wysokością kredytu przewyższającą limit 189 000 zł/250 000 zł = 0,75
4. Zapłacone odsetki 4580zł
5. Obliczenie kwoty odsetek do odliczenia 4580 zł x 0,75 = 3435 zł
Ważne!
Dowody poniesienia wydatków odliczanych w ramach ulg mieszkaniowych należy przechowywać przez 5 lat. Okres ten liczy się od końca roku podatkowego, w którym składane było zeznanie, w którym wykazano odliczenia, np. faktury wystawione w 2005 roku należy przechowywać do końca 2011 roku
Podstawa prawna
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
• Ustawa z 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 134, poz. 1509 z późn. zm.).
• Ustawa z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588).