Podatnik musi zapłacić 23-proc. VAT od sprzedaży działki, jeśli fakty wskazują, że nie zamierzał na niej mieszkać, tylko kupił ją z zamiarem odsprzedania – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Właściciel działki, zawodowo prowadzący zresztą działalność w zakresie obrotu nieruchomościami, sprzedał należącą do niego ziemię. Transakcję potraktował jako prywatną i nie zapłacił VAT (podatek nie jest wymagany przy sprzedaży własnej ziemi, domu czy mieszkania). Zakwestionował to urząd skarbowy. Jego zdaniem, sprzedaż tej działki nie miała charakteru prywatnego, ale nastąpiła w ramach wykonywanej działalności gospodarczej. A w takiej sytuacji trzeba odprowadzić 23-proc. VAT.
Podatnik wyjaśnił, że kupił działkę po okazyjnej cenie, bo chciał na niej wybudować dla siebie dom. Z budowy zrezygnował, ponieważ nie mógł zburzyć stojących tam zabytkowych obiektów. Przeszkadzał mu też odór z gruntów rolnych sąsiadujących z działką. Dlatego sprzedał ziemię.
Nie przekonało to izby skarbowej. Organ II instancji uznał, że racjonalnym zachowaniem kogoś, kto chce zbudować sobie dom, jest sprawdzenie, czy jest to w ogóle możliwe i czy nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Dodał, że podatnik miał doświadczenie w handlu nieruchomościami i tym bardziej mógł to sprawdzić. Zdaniem izby okoliczności potwierdzają raczej tezę, że podatnik kupując działkę zamierzał odsprzedać ją z zyskiem.
NSA zgodził się z organami podatkowymi. Uzasadnił, że przeciętny człowiek, wybierając działkę pod budowę domu, ogląda ją i jej otoczenie. Konsultuje się z rodziną, sprawdza możliwości konkretnej zabudowy. Podatnik zeznał natomiast, że przed zakupem nieruchomości w ogóle nie obejrzał działki. Według sądu takie zachowanie świadczy o tym, że cel zakupu był inny niż zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (np. była to lokata kapitału). Wyrok jest prawomocny.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r., nr 177 poz. 1054 z późn. zm.) podatnikami VAT są osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność ta obejmuje m.in. wszelką działalność producentów i handlowców, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy. Według organów podatkowych warunkiem koniecznym do stwierdzenia, czy sprzedaż gruntów budowlanych podlega VAT, jest zbadanie, czy sprzedawca działał w charakterze handlowca. Działalność handlowa oznacza dokonywanie zakupu towarów w celu ich odprzedaży z zyskiem w sposób zorganizowany, wskazujący na zamiar kontynuacji tej działalności. Nie jest działalnością handlową sprzedaż majątku osobistego (prywatnego), który nie został kupiony w celu odprzedaży, lecz spożytkowania na cele osobiste.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 19 grudnia 2012 r., sygn. akt I FSK 165/12.